Актюбінська операція — наступальна операція І армії Туркестанського фронту, командиром якого був Фрунзе, проти Південної армії Колчака в районі Оренбурга, Актюбінська та Орська 14 серпня — 4 вересня 1919 року під час громадянської війни в Росії.
Наступ вівся ударними групами Оренбурзькою з району Оренбурга вздовж залізниці на Актюбінськ та Орськ і Верхньоуральською вздовж річки Уралу на Орськ з загальним завданням оточити в районі Орська основні сили супротивника. До складу Оренбурзької групи входили І та ІІ бригади 49-ї дивізії, І бригад 20-ї дивізії і ІІІ кавалерійська дивізія, усього 12 тисяч багнетів, 2 тисячі шабель, 260 кулеметів, 55 гармат. До складу Верхньоуральської групи входили три бригади 24-ї стрілецької дивізії, всього 5700 багнетів, 140 кулеметів, 10 гармат. Між ударними групами наступали дві бригади 20-ї дивізії що налічували близько 5 тисяч багнетів та 16 гармат, фланг І армії південніше Оренбергу забезпечували 3 бригади 49-ї дивізії і татарська бригада, всього близько 4,5 тисяч багнетів і 18 гармат.
Внаслідок запеклого опору значних сил білих Верхньоуральська група була затримана на 150 кілометрів північніше Орська. Оренбурзька група 30 серпня частинами І бригади 20-ї дивізії зайняла Орськ і 2 вересня глибоким рейдом ІІІ кавалерійської дивізії захопила Актюбінськ. Під час переслідування супротивника частинами І армії була узята в полон майже вся Південна армія Колчака і розірвано фронт білих на Туркестанському напрямку. Уральська група білих була ізольована, втративши зв’язок з сибірськими арміями Колчака. Війська Туркестанського фронту і Туркестанської АРСР з’єдналися в районі роз’їзду Муґоджарська 13 вересня 1919 року.
Джерела
- Советская историческая энциклопедия, Москва, 1961
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Aktyubinska operaciya nastupalna operaciya I armiyi Turkestanskogo frontu komandirom yakogo buv Frunze proti Pivdennoyi armiyi Kolchaka v rajoni Orenburga Aktyubinska ta Orska 14 serpnya 4 veresnya 1919 roku pid chas gromadyanskoyi vijni v Rosiyi Nastup vivsya udarnimi grupami Orenburzkoyu z rajonu Orenburga vzdovzh zaliznici na Aktyubinsk ta Orsk i Verhnouralskoyu vzdovzh richki Uralu na Orsk z zagalnim zavdannyam otochiti v rajoni Orska osnovni sili suprotivnika Do skladu Orenburzkoyi grupi vhodili I ta II brigadi 49 yi diviziyi I brigad 20 yi diviziyi i III kavalerijska diviziya usogo 12 tisyach bagnetiv 2 tisyachi shabel 260 kulemetiv 55 garmat Do skladu Verhnouralskoyi grupi vhodili tri brigadi 24 yi strileckoyi diviziyi vsogo 5700 bagnetiv 140 kulemetiv 10 garmat Mizh udarnimi grupami nastupali dvi brigadi 20 yi diviziyi sho nalichuvali blizko 5 tisyach bagnetiv ta 16 garmat flang I armiyi pivdennishe Orenbergu zabezpechuvali 3 brigadi 49 yi diviziyi i tatarska brigada vsogo blizko 4 5 tisyach bagnetiv i 18 garmat Vnaslidok zapeklogo oporu znachnih sil bilih Verhnouralska grupa bula zatrimana na 150 kilometriv pivnichnishe Orska Orenburzka grupa 30 serpnya chastinami I brigadi 20 yi diviziyi zajnyala Orsk i 2 veresnya glibokim rejdom III kavalerijskoyi diviziyi zahopila Aktyubinsk Pid chas peresliduvannya suprotivnika chastinami I armiyi bula uzyata v polon majzhe vsya Pivdenna armiya Kolchaka i rozirvano front bilih na Turkestanskomu napryamku Uralska grupa bilih bula izolovana vtrativshi zv yazok z sibirskimi armiyami Kolchaka Vijska Turkestanskogo frontu i Turkestanskoyi ARSR z yednalisya v rajoni roz yizdu Mugodzharska 13 veresnya 1919 roku DzherelaSovetskaya istoricheskaya enciklopediya Moskva 1961