Шаторолйоуйгей або Нове Місто під Шатром (угор. Sátoraljaújhely, словац. Nové Mesto pod Šiatrom) — місто на північному сході Угорщини, четверте за величиною місто медьє Боршод-Абауй-Земплен після Мішкольца, Озда і Казінцбарцика. Населення — 17 992 чоловік (2007).
Шаторолйоуйгей Sátoraljaújhely | |||||
---|---|---|---|---|---|
| |||||
Кафедральний собор | |||||
Основні дані | |||||
Країна | Угорщина | ||||
Медьє | Боршод-Абауй-Земплен | ||||
Регіон | Північна Угорщина | ||||
Населення | 17 992 | ||||
Площа | 73,44 км² | ||||
Густота населення | 244,99 осіб/км² | ||||
Часовий пояс | , влітку | ||||
Поштові індекси | 3980 | ||||
Телефонний код | +36-47 | ||||
Географічні координати | 48°23′38″ пн. ш. 21°39′22″ сх. д. / 48.39389° пн. ш. 21.65611° сх. д.Координати: 48°23′38″ пн. ш. 21°39′22″ сх. д. / 48.39389° пн. ш. 21.65611° сх. д. | ||||
Місцева влада | |||||
Вебсторінка | http://www.satoraljaujhely.hu/ | ||||
Мапа | |||||
Шаторолйоуйгей | |||||
Шаторолйоуйгей у Вікісховищі |
Географія і транспорт
Місто стоїть на кордоні зі Словаччиною, який проходить прямо в межах міста по річці Ронява. Зі словацького боку розташоване невелике селище Словенске Нове Место. Шаторолйоуйгей знаходиться за 80 кілометрів на північний схід від столиці медьє Мішкольца і пов'язаний автомобільними дорогами і залізницями з Мішкольцем та Словаччиною (у тому числі з м. Кошиці).
Етимологія
Складна назва міста перекладається як «Нове місто під шатром» і пов'язане з історією. Історичне поселення іменувалося Sátoralja (Шаторалья), що означає «під шатром». Можливо назва пов'язана з тим, що місто розташоване під покровом пагорба. Після монгольської навали XII століття місто було зруйноване. В XIII столітті місто було відбудовано заново і стало називатися «новим» (угор. új hely — нове місто). Словацька назва міста — словац. Nové Mesto pod Šiatrom є буквальним перекладом угорської назви.
Історія
Шаторолйоуйгей отримав права міста в 1261 році, в цей же період у місті побудований укріплений замок. Місто було відоме як один їх головних центрів угорського виноробства, на гербі місті зображене виноградне гроно.
Місто грало важливу роль в історії регіону. В XVII і XVIII століттях тут спалахували повстання проти панування Габсбургів. У другій половині XIX століття місто швидко росло, завдяки вигідному положенню на перетині торговельних шляхів до Польщі, Київської Русі та Трансільванії. Шаторолйоуйгей став столицею комітату Земплен.
Після закінчення Першої світової війни Угорщина втратила великі території. Кордон з новоствореною чехословацькою державою пройшов по ріці Ронява, що розділяє Шаторолйоуйгей. Місто виявилося розділеним на дві частини, велика (4/5 населення і 3/4 території) частина відійшла Угорщині, а на меншій частині було утворене словацьке місто Словенске Нове Место.
Під час Другої світової війни місто постраждало від бомбардувань. Після адміністративної реформи 1950 року Шаторолйоуйгей був приєднаний до знову організованого медьє Боршод-Абауй-Земплен. Останнім часом місто придбало популярність як один з найбільших гірськолижних центрів Угорщини.
Пам'ятки
- Історичний центр міста
- Кафедральний собор
- Винна церква
- Барокова міська ратуша
Міста-побратими
- Франекер, Нідерланди, з 1991
- , Греція, з 2000
- Лог'я, Фінляндія, з 1990
Відомі люди
- Лайош Кошут (1802–1894), державний діяч — провів юнацькі роки в Шаторолйоуйгеї
- Геза Надь (1892–1953), шахіст — народився в Шаторолйоуйгеї
- Геза Ревес (1902–1977), міністр оборони ВНР — народився в Шаторолйоуйгеї
Примітки
- Українська назва згідно з Газетирем (покажчиком) географічних назв світу. — К.: Мінекоресурсів України, 2006. — С. 1939.
Це незавершена стаття з географії Угорщини. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Shatoroljoujgej abo Nove Misto pid Shatrom ugor Satoraljaujhely slovac Nove Mesto pod Siatrom misto na pivnichnomu shodi Ugorshini chetverte za velichinoyu misto medye Borshod Abauj Zemplen pislya Mishkolca Ozda i Kazincbarcika Naselennya 17 992 cholovik 2007 Shatoroljoujgej Satoraljaujhely Gerb Prapor Kafedralnij soborKafedralnij sobor Osnovni dani Krayina Ugorshina Medye Borshod Abauj Zemplen Region Pivnichna Ugorshina Naselennya 17 992 Plosha 73 44 km Gustota naselennya 244 99 osib km Chasovij poyas UTC 1 vlitku UTC 2 Poshtovi indeksi 3980 Telefonnij kod 36 47 Geografichni koordinati 48 23 38 pn sh 21 39 22 sh d 48 39389 pn sh 21 65611 sh d 48 39389 21 65611 Koordinati 48 23 38 pn sh 21 39 22 sh d 48 39389 pn sh 21 65611 sh d 48 39389 21 65611 Misceva vlada Vebstorinka http www satoraljaujhely hu Mapa Shatoroljoujgej Shatoroljoujgej u VikishovishiGeografiya i transportMisto stoyit na kordoni zi Slovachchinoyu yakij prohodit pryamo v mezhah mista po richci Ronyava Zi slovackogo boku roztashovane nevelike selishe Slovenske Nove Mesto Shatoroljoujgej znahoditsya za 80 kilometriv na pivnichnij shid vid stolici medye Mishkolca i pov yazanij avtomobilnimi dorogami i zaliznicyami z Mishkolcem ta Slovachchinoyu u tomu chisli z m Koshici EtimologiyaSkladna nazva mista perekladayetsya yak Nove misto pid shatrom i pov yazane z istoriyeyu Istorichne poselennya imenuvalosya Satoralja Shatoralya sho oznachaye pid shatrom Mozhlivo nazva pov yazana z tim sho misto roztashovane pid pokrovom pagorba Pislya mongolskoyi navali XII stolittya misto bulo zrujnovane V XIII stolitti misto bulo vidbudovano zanovo i stalo nazivatisya novim ugor uj hely nove misto Slovacka nazva mista slovac Nove Mesto pod Siatrom ye bukvalnim perekladom ugorskoyi nazvi IstoriyaShatoroljoujgej otrimav prava mista v 1261 roci v cej zhe period u misti pobudovanij ukriplenij zamok Misto bulo vidome yak odin yih golovnih centriv ugorskogo vinorobstva na gerbi misti zobrazhene vinogradne grono Misto gralo vazhlivu rol v istoriyi regionu V XVII i XVIII stolittyah tut spalahuvali povstannya proti panuvannya Gabsburgiv U drugij polovini XIX stolittya misto shvidko roslo zavdyaki vigidnomu polozhennyu na peretini torgovelnih shlyahiv do Polshi Kiyivskoyi Rusi ta Transilvaniyi Shatoroljoujgej stav stoliceyu komitatu Zemplen Pislya zakinchennya Pershoyi svitovoyi vijni Ugorshina vtratila veliki teritoriyi Kordon z novostvorenoyu chehoslovackoyu derzhavoyu projshov po rici Ronyava sho rozdilyaye Shatoroljoujgej Misto viyavilosya rozdilenim na dvi chastini velika 4 5 naselennya i 3 4 teritoriyi chastina vidijshla Ugorshini a na menshij chastini bulo utvorene slovacke misto Slovenske Nove Mesto Pid chas Drugoyi svitovoyi vijni misto postrazhdalo vid bombarduvan Pislya administrativnoyi reformi 1950 roku Shatoroljoujgej buv priyednanij do znovu organizovanogo medye Borshod Abauj Zemplen Ostannim chasom misto pridbalo populyarnist yak odin z najbilshih girskolizhnih centriv Ugorshini Pam yatkiIstorichnij centr mista Kafedralnij sobor Vinna cerkva Barokova miska ratushaMista pobratimiFraneker Niderlandi z 1991 Greciya z 2000 Log ya Finlyandiya z 1990Vidomi lyudiLajosh Koshut 1802 1894 derzhavnij diyach proviv yunacki roki v Shatoroljoujgeyi Geza Nad 1892 1953 shahist narodivsya v Shatoroljoujgeyi Geza Reves 1902 1977 ministr oboroni VNR narodivsya v ShatoroljoujgeyiPrimitkiUkrayinska nazva zgidno z Gazetirem pokazhchikom geografichnih nazv svitu K Minekoresursiv Ukrayini 2006 S 1939 Ce nezavershena stattya z geografiyi Ugorshini Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi