Тритон італійський | ||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Біологічна класифікація | ||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||
Lissotriton italicus (, 1898) | ||||||||||||||||||||||||
Синоніми | ||||||||||||||||||||||||
Triturus vulgaris italicus Triton italicus Molge italica | ||||||||||||||||||||||||
Посилання | ||||||||||||||||||||||||
|
Тритон італійський, малий тритон італійський (Lissotriton italicus) — вид земноводних родини саламандрових (Salamandridae). Один із 10(11) видів роду. Ендемік Італії. Мешканець рівнинних та прилеглих гірських зволожених середземноморських ландшафтів. Вид охороняється Бернською конвенцією та іншими природоохоронними документами. Описано 2 підвиди.
Опис
Один із найдрібніших тритонів Європи. Загальна довжина (L. + L.cd.) сягає 8 см (зазвичай менше). Тіло вкорочене. Хвіст (L.cd.) співмірний із довжиною тіла (L.), вузький, загострений, часто закінчується маленькою ниткою, особливо в самців. Дорсо-латеральні складки особливо помітні в самців. На верхній поверхні голови помітна одна борозенка. Пальці задніх лап з'єднані плавальною перетинкою. Спостерігається статевий диморфізм: самиця більша за самця. У дорослих самців збільшена клоака, у період розмноження розвиваються вузькі помаранчеві хвостові плавці (останні можуть розвиватись також у самиць) .
Забарвлення верхньої частини тіла у самців білувате, жовте, коричневе або сіре, із чорними плямами по всьому тілу, включно з кінцівками і хвостом. Уздовж середини спини іноді тягнеться темно-червона або коричнева смуга. Забарвлення спини в самиць сіре або коричневе, з малопомітними темними плямами. Під час водного періоду життєвого циклу боки мають легкі металеві золотисті плями, які втрачаються під час наземного життя, коли шкіра набуває оксамитової текстури та стає водовідштовхувальною. Від кута рота до очей тягнеться бліда смуга. Нижня сторона тіла, включно із хвостом, жовтого або помаранчевого кольору із темними цятками. Горло дещо темніше ніж черево.
Поширення
Ендемік Італії. Поширений на материковій частині Центральної та Південної Італії. На Сицилії відсутній. Вважається найпоширенішим тритоном на півдні Італії, у центральних районах трапляється рідше.
Місця проживання
У період розмноження населяє різноманітні стоячі (озера, ставки) і тимчасові (калюжі, канави) водойми, повільно текучі річки та струмки, трапляється також у глибоких і прохолодних басейнах і навіть у коритах для худоби. Поза сезоном розмноження тримається зволожених біотопів, переважно природних, зокрема прибережних розріджених змішаних і листяних лісів, чагарників, лук і пасовищ, у тому числі гірських. Переважно рівнинний вид амфібій. У горах зазвичай трапляється до висоти 600 м н. р. м., рідше до 1750—2000 м.
Особливості біології
На рівнинах, особливо в південних районах, тритони активні протягом року, причому в холодний період часто тримаються водойм. На великих висотах у горах та в посушливих районах може впадати в зимову та літню сплячку. Поза сезоном розмноження веде прихований наземний спосіб життя, виявляючи активність переважно в присмерку та вночі, особливо в дощ. Вдень тритонів можна знайти під камінням, колодами та іншими предметами.
Період розмноження в теплих районах може початися вже в січні, але в горах — у квітні. Самці залицяються до самиць, розсіюючи у воду феромони віялом, завдяки коловим рухам кінчика хвоста. Парування відбувається у воді. Самець виділяє сперматофор, який незабаром поглинається самкою. Самиці відкладають до 500 яєць, розміщуючи їх серед водної рослинності або між зануреними травами. Кожне яйце прикріплюється до водних рослин окремо. Після цього самиці виходять на суходіл і ведуть наземний спосіб життя. Личинки довжиною тіла 5—7 мм з'являються через 3—4 тижні. Їх метаморфоз триває 2—3 місяці, у теплих районах навіть 1—1,5 місяці. Молодь після метаморфозу, при довжині тіла близько 25 мм, з'являється протягом літа залежно від місцевих умов.
Живиться різноманітними безхребетними, переважно комахами та іншими членистоногими, а також молюсками і черв'яками. Личинки живляться планктоном та іншими дрібними водними безхребетними.
Охорона
Стан більшості природних популяцій виду в межах ареалу залишається більш-менш стабільним. Саме тому він, згідно з Червоним списком МСОП, отримав охоронний статус «відносно благополучний вид». Але в окремих районах Італії, особливо в центральних, спостерігається тенденція до зниження чисельності популяції виду, що потребує запровадження охоронних заходів. Тому, тритон італійський занесений до Додатку ІІ Бернської конвенції (охоронна категорія: вид підлягає особливій охороні) та Директиви Європейського Союзу 92/43/ЄС «Про збереження природних оселищ та видів природної фауни і флори» (Додаток IV. Види рослин і тварин, що становлять особливий інтерес для Європейського Союзу, які потребують суворих заходів охорони).
Основними загрозами для виду є: 1) осушення окремих водно-болотних місцевостей; 2) забруднення та евтрофікація водойм (особливо нерестових), спричинене сільським господарством; 3) інтродукція хижих риб; 4) епідеміологічне захворювання інвазійним грибком Batrachochytrium salamandrivorans.
Вид охороняється на кількох природоохоронних територіях Італії.
Систематика
Один із 10(11) видів роду малих тритонів (Lissotriton).
Описано 2 морфологічно малорозрізні підвиди:
- Lissotriton italicus italicus;
- Lissotriton italicus molisanus.
Джерела. Примітки
- Amphibian Species of the World: Lissotriton italicus
- Оселищна концепція збереження біорізноманіття: базові документи Європейського Союзу / За ред. : О. О. Кагала, Б. Г. Проця. — Львів: ЗУКЦ, 2012. — 278 с. (с. 82)
- AmphibiaWeb: Lissotriton italicus
- AmphibiaWeb: Lissotriton
- Amphibian Species of the World: Lissotriton
- Тритон італійський в Червоному списку МСОП
- Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe / Jeroen Speybroeck, Wouter Beukema, Bobby Bok and Jan Van Der Voort. London-New York: Bloomsbure, 2016. 432 рр. (p. 88—89)
Література
- Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe / Jeroen Speybroeck, Wouter Beukema, Bobby Bok and Jan Van Der Voort. London-New York: Bloomsbure, 2016. 432 рр. (p. 88—89).
Посилання
- Amphibian Species of the World: Lissotriton italicus
- AmphibiaWeb: Lissotriton italicus
- Lissotriton italicus у Червоному списку МСОП
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Triton italijskij Ohoronnij status Najmenshij rizik MSOP 3 1 Biologichna klasifikaciya Domen Eukarioti Eukaryota Carstvo Tvarini Animalia Tip Hordovi Chordata Klas Zemnovodni Amphibia Pidklas Bezpancerni Lissamphibia Nadryad Batrahiyi Batrachia Ryad Hvostati Caudata Pidryad Salamandroidea Rodina Salamandrovi Salamandridae Pidrodina Pleurodelinae Rid Malij triton Lissotriton Vid Triton italijskij Binomialna nazva Lissotriton italicus 1898 Sinonimi Triturus vulgaris italicus Triton italicus Molge italica Posilannya Vikishovishe Lissotriton italicus Vikividi Lissotriton italicus EOL 332575 MSOP 59476 Triton italijskij malij triton italijskij Lissotriton italicus vid zemnovodnih rodini salamandrovih Salamandridae Odin iz 10 11 vidiv rodu Endemik Italiyi Meshkanec rivninnih ta prileglih girskih zvolozhenih seredzemnomorskih landshaftiv Vid ohoronyayetsya Bernskoyu konvenciyeyu ta inshimi prirodoohoronnimi dokumentami Opisano 2 pidvidi OpisOdin iz najdribnishih tritoniv Yevropi Zagalna dovzhina L L cd syagaye 8 sm zazvichaj menshe Tilo vkorochene Hvist L cd spivmirnij iz dovzhinoyu tila L vuzkij zagostrenij chasto zakinchuyetsya malenkoyu nitkoyu osoblivo v samciv Dorso lateralni skladki osoblivo pomitni v samciv Na verhnij poverhni golovi pomitna odna borozenka Palci zadnih lap z yednani plavalnoyu peretinkoyu Sposterigayetsya statevij dimorfizm samicya bilsha za samcya U doroslih samciv zbilshena kloaka u period rozmnozhennya rozvivayutsya vuzki pomaranchevi hvostovi plavci ostanni mozhut rozvivatis takozh u samic Zabarvlennya verhnoyi chastini tila u samciv biluvate zhovte korichneve abo sire iz chornimi plyamami po vsomu tilu vklyuchno z kincivkami i hvostom Uzdovzh seredini spini inodi tyagnetsya temno chervona abo korichneva smuga Zabarvlennya spini v samic sire abo korichneve z malopomitnimi temnimi plyamami Pid chas vodnogo periodu zhittyevogo ciklu boki mayut legki metalevi zolotisti plyami yaki vtrachayutsya pid chas nazemnogo zhittya koli shkira nabuvaye oksamitovoyi teksturi ta staye vodovidshtovhuvalnoyu Vid kuta rota do ochej tyagnetsya blida smuga Nizhnya storona tila vklyuchno iz hvostom zhovtogo abo pomaranchevogo koloru iz temnimi cyatkami Gorlo desho temnishe nizh cherevo PoshirennyaEndemik Italiyi Poshirenij na materikovij chastini Centralnoyi ta Pivdennoyi Italiyi Na Siciliyi vidsutnij Vvazhayetsya najposhirenishim tritonom na pivdni Italiyi u centralnih rajonah traplyayetsya ridshe Miscya prozhivannyaU period rozmnozhennya naselyaye riznomanitni stoyachi ozera stavki i timchasovi kalyuzhi kanavi vodojmi povilno tekuchi richki ta strumki traplyayetsya takozh u glibokih i proholodnih basejnah i navit u koritah dlya hudobi Poza sezonom rozmnozhennya trimayetsya zvolozhenih biotopiv perevazhno prirodnih zokrema priberezhnih rozridzhenih zmishanih i listyanih lisiv chagarnikiv luk i pasovish u tomu chisli girskih Perevazhno rivninnij vid amfibij U gorah zazvichaj traplyayetsya do visoti 600 m n r m ridshe do 1750 2000 m Osoblivosti biologiyiMalij triton italijskij Kozenca Italiya Na rivninah osoblivo v pivdennih rajonah tritoni aktivni protyagom roku prichomu v holodnij period chasto trimayutsya vodojm Na velikih visotah u gorah ta v posushlivih rajonah mozhe vpadati v zimovu ta litnyu splyachku Poza sezonom rozmnozhennya vede prihovanij nazemnij sposib zhittya viyavlyayuchi aktivnist perevazhno v prismerku ta vnochi osoblivo v dosh Vden tritoniv mozhna znajti pid kaminnyam kolodami ta inshimi predmetami Period rozmnozhennya v teplih rajonah mozhe pochatisya vzhe v sichni ale v gorah u kvitni Samci zalicyayutsya do samic rozsiyuyuchi u vodu feromoni viyalom zavdyaki kolovim ruham kinchika hvosta Paruvannya vidbuvayetsya u vodi Samec vidilyaye spermatofor yakij nezabarom poglinayetsya samkoyu Samici vidkladayut do 500 yayec rozmishuyuchi yih sered vodnoyi roslinnosti abo mizh zanurenimi travami Kozhne yajce prikriplyuyetsya do vodnih roslin okremo Pislya cogo samici vihodyat na suhodil i vedut nazemnij sposib zhittya Lichinki dovzhinoyu tila 5 7 mm z yavlyayutsya cherez 3 4 tizhni Yih metamorfoz trivaye 2 3 misyaci u teplih rajonah navit 1 1 5 misyaci Molod pislya metamorfozu pri dovzhini tila blizko 25 mm z yavlyayetsya protyagom lita zalezhno vid miscevih umov Zhivitsya riznomanitnimi bezhrebetnimi perevazhno komahami ta inshimi chlenistonogimi a takozh molyuskami i cherv yakami Lichinki zhivlyatsya planktonom ta inshimi dribnimi vodnimi bezhrebetnimi OhoronaStan bilshosti prirodnih populyacij vidu v mezhah arealu zalishayetsya bilsh mensh stabilnim Same tomu vin zgidno z Chervonim spiskom MSOP otrimav ohoronnij status vidnosno blagopoluchnij vid Ale v okremih rajonah Italiyi osoblivo v centralnih sposterigayetsya tendenciya do znizhennya chiselnosti populyaciyi vidu sho potrebuye zaprovadzhennya ohoronnih zahodiv Tomu triton italijskij zanesenij do Dodatku II Bernskoyi konvenciyi ohoronna kategoriya vid pidlyagaye osoblivij ohoroni ta Direktivi Yevropejskogo Soyuzu 92 43 YeS Pro zberezhennya prirodnih oselish ta vidiv prirodnoyi fauni i flori Dodatok IV Vidi roslin i tvarin sho stanovlyat osoblivij interes dlya Yevropejskogo Soyuzu yaki potrebuyut suvorih zahodiv ohoroni Osnovnimi zagrozami dlya vidu ye 1 osushennya okremih vodno bolotnih miscevostej 2 zabrudnennya ta evtrofikaciya vodojm osoblivo nerestovih sprichinene silskim gospodarstvom 3 introdukciya hizhih rib 4 epidemiologichne zahvoryuvannya invazijnim gribkom Batrachochytrium salamandrivorans Vid ohoronyayetsya na kilkoh prirodoohoronnih teritoriyah Italiyi SistematikaOdin iz 10 11 vidiv rodu malih tritoniv Lissotriton Opisano 2 morfologichno malorozrizni pidvidi Lissotriton italicus italicus Lissotriton italicus molisanus Dzherela PrimitkiAmphibian Species of the World Lissotriton italicus Oselishna koncepciya zberezhennya bioriznomanittya bazovi dokumenti Yevropejskogo Soyuzu Za red O O Kagala B G Procya Lviv ZUKC 2012 278 s s 82 AmphibiaWeb Lissotriton italicus AmphibiaWeb Lissotriton Amphibian Species of the World Lissotriton Triton italijskij v Chervonomu spisku MSOP Field Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe Jeroen Speybroeck Wouter Beukema Bobby Bok and Jan Van Der Voort London New York Bloomsbure 2016 432 rr p 88 89 LiteraturaField Guide to the Amphibians and Reptiles of Britain and Europe Jeroen Speybroeck Wouter Beukema Bobby Bok and Jan Van Der Voort London New York Bloomsbure 2016 432 rr p 88 89 ISBN 978 1 4081 5459 5PosilannyaAmphibian Species of the World Lissotriton italicus AmphibiaWeb Lissotriton italicus Lissotriton italicus u Chervonomu spisku MSOP