«Про царівну Місяцівну» — вірш іспанського поета Гарсія Лорки, написаний ним у 1927 році. Вийшов друком у збірці «Циганські романсеро» (1928 р.)
Про царівну Місяцівну | ||||
---|---|---|---|---|
Обкладинка книги «Циганські романсеро» | ||||
Жанр | вірш | |||
Автор | Федеріко Гарсія Лорка | |||
Написано | 1927 | |||
Опубліковано | 1928 | |||
Переклад | перекладачі українською мовою - Микола Лукаш, Анна Вовченко, Латник Григорій Володимирович | |||
| ||||
Передісторія та сюжет вірша
Дитинство Федеріко Гарсія Лорки пройшло в атмосфері стародавніх іспанських переказів, пісень і музики. Він усе життя черпав натхнення в поезії рідного краю, легендах і реальних випадках. Книга віршів «Циганські романсеро» вийшла у 1928 році і принесла славу поету. Гарсія Лорка звернувся до улюбленого жанру народної поезії — романсу. Він намагався «поєднати циганську міфологію з відвертою буденністю плинного часу». Поет талановито відродив і трансформував старовинний іспанський жанр романсу. Читачі відразу сприйняли фольклорні образи, символи, фрагментарну композицію. Вірш «Про царівну Місяцівну» — природна складова збірки. У циганських повір'ях місяць губить маленьких дітей, яких безпечно залишили спати під місячним світлом. З образом «Місяцівни в серпанковім покривалі» приходить атмосфера загадковості й утаємниченості. Темної ночі до самотнього героя спустилась загадкова небесна красуня. «Грішну й чисту» Місяцівну не зупиняють благання хлопчика: «Тікай, тікай, Місяцівно». У романі є реалістична канва: цигани, повернувшись у кузню, знайшли хлопчика мертвим і «плачуть, голосять цигани». Але у Лорки сюжет міфологізований. Місяцівна появилась перед хлопчиком, танцювала перед ним і, зрештою, забрала з собою на небо. Як і в баладі німецького просвітника Гете «Вільшаний король», стирається межа між реальністю і фантастикою. Діалог героїв нагадує розмову Вільшаного короля з хворим хлопчиком.
"Тікай, тікай, Місяцівно, бо як вернуться цигани, накують із твого серця намиста й перснів багато". "Дай я, хлоню, потанцюю, бо як вернуться чхавале, ти з закритими очима лежатимеш на ковадлі". "Тікай, тікай, Місяцівно. Чуєш, тупотять бахмати?" "Ну-бо, хлоню, не топчися по білі моїй крохмальній".
Назва вірша
Вірш іспанського письменника називається «Romance de la luna, luna», що з іспанської перекладається дослівно «Романс про місяць, місяць». Проте в іспанській мові місяць («luna») жіночого роду. У перекладі Миколи Лукаша казкова красуня стає «царівною Місяцівною». Романсом (ісп. romance/romanza) в Іспанії називали пісню народною мовою, на противагу пісням, написаних латиною.
Композиція
У вірші «Про царівну Місяцівну» кільцева побудова: у першій строфі зображено прихід Місяцівни:
"Прийшла в кузню Місяцівна в серпанковім покривалі"
А в останній строфі бачимо її зникнення:
"...царівну Місяцівну повивають хмари, хмари"
Центральною частиною твору є діалог царівни Місяцівни з хлопчиком.
Перекладачі вірша українською мовою
- Микола Лукаш, 1969 р.
- Анна Вовченко, 2013 р.
- Григорій Латник, 2008 р.
Вивчення в школі
За програмою «ЗАРУБІЖНА ЛІТЕРАТУРА» для 10–11 класів загальноосвітніх навчальних закладів, яка набрала чинності 1 вересня 2018 року, вірш Гарсіа Лорки «Про царівну Місяцівну» вивчається в 11 класі.
Див. також
Джерела
- Всесвітня література. ХІХ-ХХ століття. — К., 2001.
- В. С. Харитонов.: Гарсіа Лорка — Українська Літературна Енциклопедія. — К., 1988. — Т. 1: А-Г. — С. 384—399
- Літературна енциклопедія. — М., 1998.
- В. В. Паращенко Усі уроки світової літератури, Харків, 2011.
- : Микола Лукаш. Бібліографічний покажчик. Укладник: В.Савчин; наук.ред. Р.Зорівчак; ред.-бібліографії: Г.Домбровська; редкол.: Б.Якимович(голова) та ін. Львів: Видавничий центр ЛНУ ім. І. Франка, 2003. 356с. (Українська біобібліографія. Новасерія; Ч. 10).
- В. С. Харитонов.: Гарсіа Лорка — Українська Літературна Енциклопедія. — К., 1988. — Т. 1: А-Г. — С. 384—399.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pro carivnu Misyacivnu virsh ispanskogo poeta Garsiya Lorki napisanij nim u 1927 roci Vijshov drukom u zbirci Ciganski romansero 1928 r Pro carivnu MisyacivnuObkladinka knigi Ciganski romansero ZhanrvirshAvtorFederiko Garsiya LorkaNapisano1927Opublikovano1928Perekladperekladachi ukrayinskoyu movoyu Mikola Lukash Anna Vovchenko Latnik Grigorij VolodimirovichPeredistoriya ta syuzhet virshaDitinstvo Federiko Garsiya Lorki projshlo v atmosferi starodavnih ispanskih perekaziv pisen i muziki Vin use zhittya cherpav nathnennya v poeziyi ridnogo krayu legendah i realnih vipadkah Kniga virshiv Ciganski romansero vijshla u 1928 roci i prinesla slavu poetu Garsiya Lorka zvernuvsya do ulyublenogo zhanru narodnoyi poeziyi romansu Vin namagavsya poyednati cigansku mifologiyu z vidvertoyu budennistyu plinnogo chasu Poet talanovito vidrodiv i transformuvav starovinnij ispanskij zhanr romansu Chitachi vidrazu sprijnyali folklorni obrazi simvoli fragmentarnu kompoziciyu Virsh Pro carivnu Misyacivnu prirodna skladova zbirki U ciganskih povir yah misyac gubit malenkih ditej yakih bezpechno zalishili spati pid misyachnim svitlom Z obrazom Misyacivni v serpankovim pokrivali prihodit atmosfera zagadkovosti j utayemnichenosti Temnoyi nochi do samotnogo geroya spustilas zagadkova nebesna krasunya Grishnu j chistu Misyacivnu ne zupinyayut blagannya hlopchika Tikaj tikaj Misyacivno U romani ye realistichna kanva cigani povernuvshis u kuznyu znajshli hlopchika mertvim i plachut golosyat cigani Ale u Lorki syuzhet mifologizovanij Misyacivna poyavilas pered hlopchikom tancyuvala pered nim i zreshtoyu zabrala z soboyu na nebo Yak i v baladi nimeckogo prosvitnika Gete Vilshanij korol stirayetsya mezha mizh realnistyu i fantastikoyu Dialog geroyiv nagaduye rozmovu Vilshanogo korolya z hvorim hlopchikom Tikaj tikaj Misyacivno bo yak vernutsya cigani nakuyut iz tvogo sercya namista j persniv bagato Daj ya hlonyu potancyuyu bo yak vernutsya chhavale ti z zakritimi ochima lezhatimesh na kovadli Tikaj tikaj Misyacivno Chuyesh tupotyat bahmati Nu bo hlonyu ne topchisya po bili moyij krohmalnij Nazva virshaVirsh ispanskogo pismennika nazivayetsya Romance de la luna luna sho z ispanskoyi perekladayetsya doslivno Romans pro misyac misyac Prote v ispanskij movi misyac luna zhinochogo rodu U perekladi Mikoli Lukasha kazkova krasunya staye carivnoyu Misyacivnoyu Romansom isp romance romanza v Ispaniyi nazivali pisnyu narodnoyu movoyu na protivagu pisnyam napisanih latinoyu KompoziciyaU virshi Pro carivnu Misyacivnu kilceva pobudova u pershij strofi zobrazheno prihid Misyacivni Prijshla v kuznyu Misyacivna v serpankovim pokrivali A v ostannij strofi bachimo yiyi zniknennya carivnu Misyacivnu povivayut hmari hmari Centralnoyu chastinoyu tvoru ye dialog carivni Misyacivni z hlopchikom Perekladachi virsha ukrayinskoyu movoyuMikola Lukash 1969 r Anna Vovchenko 2013 r Grigorij Latnik 2008 r Vivchennya v shkoliZa programoyu ZARUBIZhNA LITERATURA dlya 10 11 klasiv zagalnoosvitnih navchalnih zakladiv yaka nabrala chinnosti 1 veresnya 2018 roku virsh Garsia Lorki Pro carivnu Misyacivnu vivchayetsya v 11 klasi Div takozhFederiko Garsiya Lorka Romans Vilshanij korol balada DzherelaVsesvitnya literatura HIH HH stolittya K 2001 V S Haritonov Garsia Lorka Ukrayinska Literaturna Enciklopediya K 1988 T 1 A G S 384 399 Literaturna enciklopediya M 1998 V V Parashenko Usi uroki svitovoyi literaturi Harkiv 2011 Mikola Lukash Bibliografichnij pokazhchik Ukladnik V Savchin nauk red R Zorivchak red bibliografiyi G Dombrovska redkol B Yakimovich golova ta in Lviv Vidavnichij centr LNU im I Franka 2003 356s Ukrayinska biobibliografiya Novaseriya Ch 10 ISBN 966 613 272 9 V S Haritonov Garsia Lorka Ukrayinska Literaturna Enciklopediya K 1988 T 1 A G S 384 399