Справа «Контрреволюційної організації в сільському господарстві України» 1930
Надзвичайна сесія Верховного Суду УСРР, що розглядала цю справу, 1 червня 1930 засудила 29 осіб до позбавлення волі на строки від 2 до 10 років, з них п'ятеро були позбавлені волі умовно й звільнені з-під варти. Серед засуджених — чл. Колегії Наркомату земельних справ УСРР, директор Всесоюзного інституту землеробства М.Резников, старший інспектор Агрогрупи Наркомзему УСРР А.Воронін, заст. дир. Київ. с.-г. дослідної станції Е.Заславський, співробітник Наркомзему УСРР А.Іоффе, чл. правління Укрсільгоспбанку, професор К.Кононенко, чл. президії Держплану УСРР, керывник сільгоспсекції Держплану К.Маньківський, зав. Переяславським радгоспом Київськоъ с.-г. дослідної станції Й.Мацкевич, чл. сільгоспсекції Держплану УСРР Г.Підгоріти, старший інспектор Наркомзему УСРР, заст. завідувача від. тваринництва В.Подольський, агроном Житомирського обласного земельного управління А.Степаненко, директор Київськоъ с.-г. дослідної станції, професор Кооперативного інституту О.Філіпповський, професор Харківського с.-г. інституту В.Шелекета, працівник Наркомзему УСРР В.Батиренко, кер. кабінету фінансування Інституту сільгоспекономіки А.Дідусенко, зав. курсів Наркомзему УСРР І.Доленко, дир. с.-г. дослідної станції в Синельниківському районі Дніпропетровської області Б.Овсянников, чл. торговельно-кооперативної секції Держплану УСРР В.Онуфрієв, референт Земплану Наркомзему УСРР і проф. Геодезичного ін-ту В.Соловейчик та ін. Серед засуджених були також фахівці з с. госп-ва, які мешкали і працювали в Москві, Ленінграді (нині м. Санкт-Петербург), Самарі (нині місто в РФ), Дніпропетровську.
В обвинуваченні зазначалося, що учасники «організації» мали на меті відродити капіталістичний лад шляхом: «перекручення політики та практичних заходів у галузі сільського господарства», «зміцнення і розвитку індивідуального міцного селянського господарства», «шкідницьких дій у різних областях сільського господарства». Й.Мацкевич та О.Філіпповський обвинувачувалися в шпигунстві.
На підставі нібито законно отриманих у обвинувачених свідчень стверджувалося, що «контрреволюційна шкідницька організація в сільському господарстві України» виникла після 2-го Всеукраїнського агрономічного з'їзду і була оформлена як Всеукраїнське агрономічне товариство, яке протягом 4-х років існувало як легальне об'єднання спеціалістів у галузі с. господарства.
Уся ця справа, по суті, була однією зі спроб влади перекласти власні помилкові кроки у сфері с. госп-ва на спеціалістів-аграрників, приписуючи їм цілеспрямовану протидію заходам режиму. Характерно, що інкримінована звинувачуваним у ході попереднього слідства «організаційна діяльність та участь в організації» у вироку Надзвичайної сесії Верховного Суду УСРР при визначенні міри покарання не фігурувала, а їхні дії кваліфікувалися лише як «шкідництво». Обвинувачення Й.Мацкевича та О.Філіпповського в шпигунстві суд визнав недоведеним.
16 лютого 1930 (тобто до завершення судового слідства у справі «шкідників») про «шкідників» з УСРР згадав у виступі на загальноміськ. зборах інженерно-технічних та наукових працівників Москви голова РНК СРСР О.Риков. Це він зробив не випадково, адже на попередньому слідстві окремі «шкідники» дали «докази» проти представників старої інтелігенції, фахівців-аграрників, які працювали в Москві і доводили авантюризм і можливі негативні наслідки курсу на форсовану колективізацію сільського господарства. Ці «докази» було використано в «Трудової селянської партії» справі 1930.
1989 рішенням Верховного Суду УРСР всі 29 осіб, які притягалися до кримінальної відповідальності за участь у «контрреволюційній організації в сільському господарстві України», були реабілітовані.
Джерела та література
- Шаповал Ю. І. «Контрреволюційної організації в сільському господарстві України» справа 1930 // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2007. — Т. 4 : Ка — Ком. — 528 с. : іл. — .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Sprava Kontrrevolyucijnoyi organizaciyi v silskomu gospodarstvi Ukrayini 1930 Nadzvichajna sesiya Verhovnogo Sudu USRR sho rozglyadala cyu spravu 1 chervnya 1930 zasudila 29 osib do pozbavlennya voli na stroki vid 2 do 10 rokiv z nih p yatero buli pozbavleni voli umovno j zvilneni z pid varti Sered zasudzhenih chl Kolegiyi Narkomatu zemelnih sprav USRR direktor Vsesoyuznogo institutu zemlerobstva M Reznikov starshij inspektor Agrogrupi Narkomzemu USRR A Voronin zast dir Kiyiv s g doslidnoyi stanciyi E Zaslavskij spivrobitnik Narkomzemu USRR A Ioffe chl pravlinnya Ukrsilgospbanku profesor K Kononenko chl prezidiyi Derzhplanu USRR keryvnik silgospsekciyi Derzhplanu K Mankivskij zav Pereyaslavskim radgospom Kiyivsko s g doslidnoyi stanciyi J Mackevich chl silgospsekciyi Derzhplanu USRR G Pidgoriti starshij inspektor Narkomzemu USRR zast zaviduvacha vid tvarinnictva V Podolskij agronom Zhitomirskogo oblasnogo zemelnogo upravlinnya A Stepanenko direktor Kiyivsko s g doslidnoyi stanciyi profesor Kooperativnogo institutu O Filippovskij profesor Harkivskogo s g institutu V Sheleketa pracivnik Narkomzemu USRR V Batirenko ker kabinetu finansuvannya Institutu silgospekonomiki A Didusenko zav kursiv Narkomzemu USRR I Dolenko dir s g doslidnoyi stanciyi v Sinelnikivskomu rajoni Dnipropetrovskoyi oblasti B Ovsyannikov chl torgovelno kooperativnoyi sekciyi Derzhplanu USRR V Onufriyev referent Zemplanu Narkomzemu USRR i prof Geodezichnogo in tu V Solovejchik ta in Sered zasudzhenih buli takozh fahivci z s gosp va yaki meshkali i pracyuvali v Moskvi Leningradi nini m Sankt Peterburg Samari nini misto v RF Dnipropetrovsku V obvinuvachenni zaznachalosya sho uchasniki organizaciyi mali na meti vidroditi kapitalistichnij lad shlyahom perekruchennya politiki ta praktichnih zahodiv u galuzi silskogo gospodarstva zmicnennya i rozvitku individualnogo micnogo selyanskogo gospodarstva shkidnickih dij u riznih oblastyah silskogo gospodarstva J Mackevich ta O Filippovskij obvinuvachuvalisya v shpigunstvi Na pidstavi nibito zakonno otrimanih u obvinuvachenih svidchen stverdzhuvalosya sho kontrrevolyucijna shkidnicka organizaciya v silskomu gospodarstvi Ukrayini vinikla pislya 2 go Vseukrayinskogo agronomichnogo z yizdu i bula oformlena yak Vseukrayinske agronomichne tovaristvo yake protyagom 4 h rokiv isnuvalo yak legalne ob yednannya specialistiv u galuzi s gospodarstva Usya cya sprava po suti bula odniyeyu zi sprob vladi pereklasti vlasni pomilkovi kroki u sferi s gosp va na specialistiv agrarnikiv pripisuyuchi yim cilespryamovanu protidiyu zahodam rezhimu Harakterno sho inkriminovana zvinuvachuvanim u hodi poperednogo slidstva organizacijna diyalnist ta uchast v organizaciyi u viroku Nadzvichajnoyi sesiyi Verhovnogo Sudu USRR pri viznachenni miri pokarannya ne figuruvala a yihni diyi kvalifikuvalisya lishe yak shkidnictvo Obvinuvachennya J Mackevicha ta O Filippovskogo v shpigunstvi sud viznav nedovedenim 16 lyutogo 1930 tobto do zavershennya sudovogo slidstva u spravi shkidnikiv pro shkidnikiv z USRR zgadav u vistupi na zagalnomisk zborah inzhenerno tehnichnih ta naukovih pracivnikiv Moskvi golova RNK SRSR O Rikov Ce vin zrobiv ne vipadkovo adzhe na poperednomu slidstvi okremi shkidniki dali dokazi proti predstavnikiv staroyi inteligenciyi fahivciv agrarnikiv yaki pracyuvali v Moskvi i dovodili avantyurizm i mozhlivi negativni naslidki kursu na forsovanu kolektivizaciyu silskogo gospodarstva Ci dokazi bulo vikoristano v Trudovoyi selyanskoyi partiyi spravi 1930 1989 rishennyam Verhovnogo Sudu URSR vsi 29 osib yaki prityagalisya do kriminalnoyi vidpovidalnosti za uchast u kontrrevolyucijnij organizaciyi v silskomu gospodarstvi Ukrayini buli reabilitovani Dzherela ta literaturaShapoval Yu I Kontrrevolyucijnoyi organizaciyi v silskomu gospodarstvi Ukrayini sprava 1930 Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Naukova dumka 2007 T 4 Ka Kom 528 s il ISBN 978 966 00 0692 8