Джуанга (індонез. juanga) або джоанга (індонез. joanga) — іспанський термін колоніальних часів, яким консолідовано позначали великі традиційні військові весельно-вітрильні кораблі з аутрігерами мешканців Південно-Східної Азії різних конструкцій, такі як кора-кора, каракоа та ланонг. Кораблі таких моделей широко використовувались на Філіппінському архіпелазі та на Молуккських островах в східній частині Малайського архіпелагу, де були популярні менші версії, які все ще використовуються досі (кора-кора). Джуанга використовувались для війни та грабіжницьких рейдів і не були призначені для перевезення товарів.
Етимологія
Слова «juanga» та «joanga» є спорідненими з «junk», що в XVI столітті використовувалась для позначення клькох різних типів кораблів в Азії і походження якого достеменно не визначено. Ретана та Пастеллс вважали назву «junk» похідною від китайського слова «chun», що означає човенджонг походить з напису на Балі, датованого XI століттям нашої ери . Вперше воно було записано в малайській та китайській мовах у XV столітті, коли китайський список слів ідентифікував його як малайський термін для корабля таким чином практично виключається китайське походження слова . Вільям Генрі Скотт також вважав, що термін «joanga» походить від «jong», великого корабля Південно-Східної Азії .
. Пол Пелліот і Варуно Махді відкидають китайське походження слова «junk» . Натомість воно може бути похідним від «jong» (транслітерується як joṅ) старояванською мовою, що означає корабель . Перша згадка про старояванськийІсторія
Молукки (Східна Індонезія)
Термін «джуанга» вперше з'явився в португальському рукописі про історію Молукк, який, ймовірно, був написаний Антоніо Гальвао приблизно в 1544 році. Він містить опис того, як мешканці північних Молукк будують свої кораблі. Джуанга використовувались султаном Хайруном з Тернате для транспортування військ під час конфліктів між Султанатом Тернате та Португальською імперією між 1530 і 1570 роками.
Після завершення повстання в султанаті Тідоре в 1722 році, людей Патані та Маба, які втекли до Галели з 1720 року, було переселено до Салаваті на островах Раджа Ампат, використовуючи загалом 30 джуанг. 4 липня 1726 року 17 джуанг і 6 великих човнів, навантажених людьми папуасів і патані, пришвартувалися перед фортом Ораньє і висадилися в малайському поселенні поруч із фортом. Звідси папуаси та патані ходили до палацу султана Тернате, щоб повідомити про різноманітне поводження з ними з боку високопоставлених чиновників султанату Тідоре. Голландська Ост-Індська компанія (VOC) послала чиновників поговорити з перебіжчиками. Представникам VOC папуаси та патані висловили бажання стати підлеглими Султанату Тернате та компанії. Вони також вимагали ставитися до них як до біженців і гарантувати їм безпеку. Принц Нуку в 1804 році використовував кораблі типу джуанга у своєму повстанні проти голландців (бл. 1780—1810) для мобілізації військ для нападу на північну Хальмахеру.
Філіппіни
Каракоа були невідємною складовою традиційних морських рейдів (mangayaw) різних філіппінських таласократій. Це були морські експедиції (зазвичай сезонні) проти мирних поселень та торгового судноплавство з метою здобуття слави, грабування та захоплення рабів або заручників (іноді наречених).
Ланонги були здатні плавати на великі відстані і атакувати кораблі аж до Малаккської та Яванської проток. Вони стали сумно відомими з середини XVIII століття до початку XIX століття через набіги та піратство (магурай) у більшій частині Південно-Східної Азії. Це було викликано зростанням попиту на рабську працю в голландській Ост-Індії, а також зростанням ворожнечі між султанатами Моро та європейськими колоніальними державами. Щороку голландські, іспанські та англійські колонії в регіоні отримували попередження про «піратський вітер» із серпня по вересень, коли кораблі Іранун і Бангінгі традиційно починали рейд. З 1774 по 1794 рік, за оцінками, приблизно від 100 до 200 кораблів щорічно виходили з моря Сулу для здійснення набігів на прилеглі території. Набіги влаштовувалися незалежно або за наказом султанату Сулу та султанату Магінданао, яким підпорядковувалися Іранун і Бангінгі.
Див. також
Примітки
- Horridge (1982). p. 37 and 70.
- Mallari (1989). p. 424.
- Poesponegoro (1981). p. 114.
- Galang, R.E. (1941). Types of watercraft in the Philippines. The Philippine Journal of Science. 75: 287—304.
- Pelliot, P. (1933). Les grands voyages maritimes chinois au début du XVe siècle. T'oung Pao, 30(3/5), second series, 237—452. Retrieved from http://www.jstor.org/stable/4527050
- Mahdi, Waruno (2007). Malay Words and Malay Things: Lexical Souvenirs from an Exotic Archipelago in German Publications Before 1700. Otto Harrassowitz Verlag. ISBN .
- Zoetmulder, P. J. (1982). Old Javanese-English dictionary. The Hague: Martinus Nijhoff. ISBN .
- Jákl, Jiří (2020). The Sea and Seacoast in Old Javanese Court Poetry: Fishermen, Ports, Ships, and Shipwrecks in the Literary Imagination. Archipel (100): 69—90. doi:10.4000/archipel.2078. ISSN 0044-8613.
- Reid, Anthony (2000). Charting the Shape of Early Modern Southeast Asia. Silkworm Books. ISBN .
- Manguin, Pierre-Yves (1993). Trading Ships of the South China Sea. Shipbuilding Techniques and Their Role in the History of the Development of Asian Trade Networks. Journal of the Economic and Social History of the Orient: 253—280.
- Scott, William Henry (1985). Boat-Building and Seamanship in Classic Philippine Society. SPAFA Digest. 6 (2): 15—33.
- Poesponegoro (1981). p. 112.
- Jacobs (ed.) (1971). p. 156, 157, 162—163.
- Amal (2016). p. 252.
- Amal (2016). p. 149.
- Amal (2016). p. 39.
- Scott, William Henry (1994). Barangay. Sixteenth-Century Philippine Culture and Society. Ateneo de Manila University Press. с. 63. ISBN .
- James Francis Warren (2007). The Sulu Zone, 1768-1898: The Dynamics of External Trade, Slavery, and Ethnicity in the Transformation of a Southeast Asian Maritime State. NUS Press. с. 257—258. ISBN .
- James Francis Warren (2002). Iranun and Balangingi: Globalization, Maritime Raiding and the Birth of Ethnicity. NUS Press. с. 53—56. ISBN .
- Non, Domingo M. (1993). Moro Piracy during the Spanish Period and its Impact (PDF). Southeast Asian Studies. 30 (4): 401—419. doi:10.20495/tak.30.4_401.
Подальше читання
- Amal, M. Adnan (2016). Kepulauan Rempah-rempah. Kepustakaan Populer Gramedia.
- Galvão, António (1971). Jacobs, Hubert Theodorus Thomas Marie (ed.). A Treatise on the Moluccas (c. 1544), probably the preliminary version of António Galvão's lost Historia das Moluccas. Rome: Jesuit Historical Institute.
- Mallari, Francisco (1989). «The Spanish Navy in the Philippines, 1589-1787». Philippine Studies Vol. 37, No. 4. pp. 412–439.
- Marwati Djoened Poesponegoro and Nugroho Notosusanto (1981). Sejarah Nasional Indonesia III. Departemen Pendidikan dan Kebudayaan.
- The Lashed-lug Boat of the Eastern Archipelagoes, the Alcina MS and the Lomblen Whaling Boats. By G. Adrian Horridge. Greenwich, London: National Maritime Museum. Maritime Monographs and Reports No. 54, 1982. Illustrations, Notes, References.
- Warren, James Francis (2002). Iranun and Balangingi: globalization, maritime raiding and the birth of ethnicity. NUS Press.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Dzhuanga indonez juanga abo dzhoanga indonez joanga ispanskij termin kolonialnih chasiv yakim konsolidovano poznachali veliki tradicijni vijskovi veselno vitrilni korabli z autrigerami meshkanciv Pivdenno Shidnoyi Aziyi riznih konstrukcij taki yak kora kora karakoa ta lanong Korabli takih modelej shiroko vikoristovuvalis na Filippinskomu arhipelazi ta na Molukkskih ostrovah v shidnij chastini Malajskogo arhipelagu de buli populyarni menshi versiyi yaki vse she vikoristovuyutsya dosi kora kora Dzhuanga vikoristovuvalis dlya vijni ta grabizhnickih rejdiv i ne buli priznacheni dlya perevezennya tovariv Velika gollandska kora kora z grotom ozbroyena kilkoma povorotnimi garmatami Ilyustraciya Rafaelya Monleona 1890 roku na yakij zobrazheno vijskovij korabel Iranun lanong kincya 19 stolittya z troma grebkami vesel pid povnimi vitrilamiEtimologiyaSlova juanga ta joanga ye sporidnenimi z junk sho v XVI stolitti vikoristovuvalas dlya poznachennya klkoh riznih tipiv korabliv v Aziyi i pohodzhennya yakogo dostemenno ne viznacheno Retana ta Pastells vvazhali nazvu junk pohidnoyu vid kitajskogo slova chun sho oznachaye choven 299 Pol Pelliot i Varuno Mahdi vidkidayut kitajske pohodzhennya slova junk 38 Natomist vono mozhe buti pohidnim vid jong transliteruyetsya yak joṅ staroyavanskoyu movoyu sho oznachaye korabel 748 Persha zgadka pro staroyavanskij dzhong pohodit z napisu na Bali datovanogo XI stolittyam nashoyi eri 82 Vpershe vono bulo zapisano v malajskij ta kitajskij movah u XV stolitti koli kitajskij spisok sliv identifikuvav jogo yak malajskij termin dlya korablya 60 takim chinom praktichno viklyuchayetsya kitajske pohodzhennya slova 266 Vilyam Genri Skott takozh vvazhav sho termin joanga pohodit vid jong velikogo korablya Pivdenno Shidnoyi Aziyi 21 IstoriyaMolukki Shidna Indoneziya Kolorova detal lanonga vid Rafaelya Monleona Z tekstu Joangan joanga sho nalezhit ispancyu Karakoa shozhi na Joangas za vinyatkom stebel kormi ta nosa Kora kora korolya Ternate z 7 garmatami Vidno rozkishne lozhe korolya Termin dzhuanga vpershe z yavivsya v portugalskomu rukopisi pro istoriyu Molukk yakij jmovirno buv napisanij Antonio Galvao priblizno v 1544 roci Vin mistit opis togo yak meshkanci pivnichnih Molukk buduyut svoyi korabli Dzhuanga vikoristovuvalis sultanom Hajrunom z Ternate dlya transportuvannya vijsk pid chas konfliktiv mizh Sultanatom Ternate ta Portugalskoyu imperiyeyu mizh 1530 i 1570 rokami Pislya zavershennya povstannya v sultanati Tidore v 1722 roci lyudej Patani ta Maba yaki vtekli do Galeli z 1720 roku bulo pereseleno do Salavati na ostrovah Radzha Ampat vikoristovuyuchi zagalom 30 dzhuang 4 lipnya 1726 roku 17 dzhuang i 6 velikih chovniv navantazhenih lyudmi papuasiv i patani prishvartuvalisya pered fortom Oranye i visadilisya v malajskomu poselenni poruch iz fortom Zvidsi papuasi ta patani hodili do palacu sultana Ternate shob povidomiti pro riznomanitne povodzhennya z nimi z boku visokopostavlenih chinovnikiv sultanatu Tidore Gollandska Ost Indska kompaniya VOC poslala chinovnikiv pogovoriti z perebizhchikami Predstavnikam VOC papuasi ta patani vislovili bazhannya stati pidleglimi Sultanatu Ternate ta kompaniyi Voni takozh vimagali stavitisya do nih yak do bizhenciv i garantuvati yim bezpeku Princ Nuku v 1804 roci vikoristovuvav korabli tipu dzhuanga u svoyemu povstanni proti gollandciv bl 1780 1810 dlya mobilizaciyi vijsk dlya napadu na pivnichnu Halmaheru Filippini Karakoa buli nevidyemnoyu skladovoyu tradicijnih morskih rejdiv mangayaw riznih filippinskih talasokratij Ce buli morski ekspediciyi zazvichaj sezonni proti mirnih poselen ta torgovogo sudnoplavstvo z metoyu zdobuttya slavi grabuvannya ta zahoplennya rabiv abo zaruchnikiv inodi narechenih Lanongi buli zdatni plavati na veliki vidstani i atakuvati korabli azh do Malakkskoyi ta Yavanskoyi protok Voni stali sumno vidomimi z seredini XVIII stolittya do pochatku XIX stolittya cherez nabigi ta piratstvo maguraj u bilshij chastini Pivdenno Shidnoyi Aziyi Ce bulo viklikano zrostannyam popitu na rabsku pracyu v gollandskij Ost Indiyi a takozh zrostannyam vorozhnechi mizh sultanatami Moro ta yevropejskimi kolonialnimi derzhavami Shoroku gollandski ispanski ta anglijski koloniyi v regioni otrimuvali poperedzhennya pro piratskij viter iz serpnya po veresen koli korabli Iranun i Bangingi tradicijno pochinali rejd Z 1774 po 1794 rik za ocinkami priblizno vid 100 do 200 korabliv shorichno vihodili z morya Sulu dlya zdijsnennya nabigiv na prilegli teritoriyi Nabigi vlashtovuvalisya nezalezhno abo za nakazom sultanatu Sulu ta sultanatu Magindanao yakim pidporyadkovuvalisya Iranun i Bangingi Div takozhDzhong velike yavanske sudno yake takozh nazivayetsya dzhoanga u shidnij chastini Indoneziyi Lanong sudno yake inodi nazivali dzhoanga abo dzhuanga PrimitkiHorridge 1982 p 37 and 70 Mallari 1989 p 424 Poesponegoro 1981 p 114 Galang R E 1941 Types of watercraft in the Philippines The Philippine Journal of Science 75 287 304 Pelliot P 1933 Les grands voyages maritimes chinois au debut du XVe siecle T oung Pao 30 3 5 second series 237 452 Retrieved from http www jstor org stable 4527050 Mahdi Waruno 2007 Malay Words and Malay Things Lexical Souvenirs from an Exotic Archipelago in German Publications Before 1700 Otto Harrassowitz Verlag ISBN 9783447054928 Zoetmulder P J 1982 Old Javanese English dictionary The Hague Martinus Nijhoff ISBN 9024761786 Jakl Jiri 2020 The Sea and Seacoast in Old Javanese Court Poetry Fishermen Ports Ships and Shipwrecks in the Literary Imagination Archipel 100 69 90 doi 10 4000 archipel 2078 ISSN 0044 8613 Reid Anthony 2000 Charting the Shape of Early Modern Southeast Asia Silkworm Books ISBN 9747551063 Manguin Pierre Yves 1993 Trading Ships of the South China Sea Shipbuilding Techniques and Their Role in the History of the Development of Asian Trade Networks Journal of the Economic and Social History of the Orient 253 280 Scott William Henry 1985 Boat Building and Seamanship in Classic Philippine Society SPAFA Digest 6 2 15 33 Poesponegoro 1981 p 112 Jacobs ed 1971 p 156 157 162 163 Amal 2016 p 252 Amal 2016 p 149 Amal 2016 p 39 Scott William Henry 1994 Barangay Sixteenth Century Philippine Culture and Society Ateneo de Manila University Press s 63 ISBN 9715501389 James Francis Warren 2007 The Sulu Zone 1768 1898 The Dynamics of External Trade Slavery and Ethnicity in the Transformation of a Southeast Asian Maritime State NUS Press s 257 258 ISBN 9789971693862 James Francis Warren 2002 Iranun and Balangingi Globalization Maritime Raiding and the Birth of Ethnicity NUS Press s 53 56 ISBN 9789971692421 Non Domingo M 1993 Moro Piracy during the Spanish Period and its Impact PDF Southeast Asian Studies 30 4 401 419 doi 10 20495 tak 30 4 401 Podalshe chitannyaAmal M Adnan 2016 Kepulauan Rempah rempah Kepustakaan Populer Gramedia ISBN 9786024241667 Galvao Antonio 1971 Jacobs Hubert Theodorus Thomas Marie ed A Treatise on the Moluccas c 1544 probably the preliminary version of Antonio Galvao s lost Historia das Moluccas Rome Jesuit Historical Institute Mallari Francisco 1989 The Spanish Navy in the Philippines 1589 1787 Philippine Studies Vol 37 No 4 pp 412 439 Marwati Djoened Poesponegoro and Nugroho Notosusanto 1981 Sejarah Nasional Indonesia III Departemen Pendidikan dan Kebudayaan The Lashed lug Boat of the Eastern Archipelagoes the Alcina MS and the Lomblen Whaling Boats By G Adrian Horridge Greenwich London National Maritime Museum Maritime Monographs and Reports No 54 1982 Illustrations Notes References Warren James Francis 2002 Iranun and Balangingi globalization maritime raiding and the birth of ethnicity NUS Press ISBN 9789971692421