Луція Фрей-Ґоттесман | |
---|---|
Łucja Frey-Gottesman | |
Луція Фрей у 1919 році | |
Народилася | 3 листопада 1889 Львів |
Померла | 1942 місце невідоме |
Країна | Польська Республіка |
Національність | єврейка |
Діяльність | лікар |
Галузь | лікар |
Alma mater | Львівський університет |
Вчителі | Варшавський університет |
Знання мов | польська |
Автограф | |
|
Луція Фрей-Ґоттесман (пол. Łucja Frey-Gottesman; нар. 3 листопада 1889 року у Львові, пом. 1942?) — польська лікарка, невролог. Авторка одного з перших описів неврологічного синдрому, названого на її честь [en]. Загинула під час Голокосту, ймовірно, у львівському гетто.
Біографія
Луція Фрей народилася у 1889 році у Львові в родини постачальника будівельних матеріалів Шимона Симхи Фрея та Діни (в дівоцтві Вейнреб). Родина Фреїв належала до асимільованих львівських євреїв; як рідну мову Луція вказувала польську. У 1896–1900 роках навчалася в загальноосвітній католицькій школі при монастирі бенедиктинок, згодом ходила до єврейської гімназії для дівчат Ґольдблатта-Каммерлінґа (від 1900 по 1907 рік). 10 листопада 1907 року екстерном здала іспити в [pl]. Розпочала навчання на філософському напрямку в Львівському університеті; можливо, пізніше змінила напрямок на математичний. Навчалася, серед інших, у Маріана Смолюховського, від 1908 по 1912 рік. Згідно з її автобіографією, у 1913 році здала вчительські екзамени.
У 1917 році в Львові почала вивчати медицину. На рік перервала навчання у 1918 році, вказуючи як причину польсько-українську війну: тоді, імовірно, працювала в Крайовому шпиталі у Львові, в нервово-психіатричному відділенні в професора [pl]. Після чотирьох семестрів навчання у Львові продовжила його у Варшаві. Ще до закінчення університету почала працювати в неврологічній клініці Ожеховського (створеній у 1920 році на кафедрі в Варшаві) молодшим асистентом. Закінчила навчання 20 лютого 1921 року; від червня 1922 року по травень 1923 року здала низку кінцевих екзаменів, зокрема іспит з неврології у професора Ожеховського на відмінно. Диплом про закінчення університету отримала у віці 34 років, 23 червня 1923 року (іноді зустрічається неправдоподібна дата 1913 рік). У 1923-28 роках була старшим асистентом в неврологічній клініці у Варшаві. За припущеннями, в 1924 році відбула стажування. Під час перебування у Варшаві мешкала в будинку клініки на [pl], 59.
У 1929 році повернулася до Львова, найімовірніше, з особистих причин: тоді вона вийшла заміж за адвоката Марка (Мордехая) Ґоттесмана. Від травня 1929 року була лікарем в Єврейському шпиталі на вулиці Раппопорта, 8. Тоді вона проживала разом із чоловіком та свекрами в будинку на вулиці Зиґмунтовській, 12.
У 1930 році народила доньку Дануту. В 1932 році родина Фреїв переїхала до нового будинку на вулиці Сикстуській, 35. Інформація про іншу дитину, народженого у 1919 році Якуба, походить з єдиного джерела — свідчення Гевди Балят (Hedwy Balat), сестри чоловіка Луції Фрей, написаного в 1955 році в Інституті Яд Вашем.
Після початку Другої світової війни і вступу радянських військ до Львова Марк Ґоттесман був арештований НКВС за звинуваченнями у контрреволюційній діяльності. Засуджений на 5 років ув'язнення, однак розстріляний 26 червня 1941 року «у зв'язку з початком військових дій». Після того, як місто зайняли німці, Луція Фрей опинилася у львівському гетто. Там працювала в ІІ клініці гетто (II. Ghettopoliklinik) на вулиці Замарстинівській, 112. Останній доказ того, що Луція Фрей була ще живою, датований 1 квітня 1942 року; ним є заповнена анкета карти дозволу на працю (Fragebogen zur erstmaligen Meldung der Heilberufe) № 144, видана німецькою владою. Тоді вона жила на вулиці Бальоновій, 6 m. 12. 20 серпня 1942 року майже всі пацієнти та медичний персонал клініки в гетто (щонайменше 400 осіб) були страчені. Луція Фрей загинула тоді або ж була депортована між 10 і 22 серпня до табору смерті Белжець. Деякі біографи подають 1943 рік (в червні відбулась ліквідація львівського гетто) як дату смерті Луції Фрей. Нічого не відомо про долю її доньки Данути, вірогідного сина Якуба, батьків та свекрів.
Найперші спогади про Луцію Фрей написав [pl], автор статті зі спогадами на сторінках часопису [pl] у 1950 році, а також розділу, присвяченого лікарці, в монографії Neurolodzy polscy (укр. Польські неврологи) у 1958 році. Протягом останніх двадцяти років у неврологічних та отоларингологічних часописах вийшло кілька статей, присвячених особі Луції Фрей. Наразі найдетальнішим опрацюванням, присвяченим її життю, є докторська дисертація Мір'ям Молтрехт (Mirjam Moltrecht) «Dr. med. Łucja Frey. Eine Ärztin aus Lwów 1889–1942. Rekonstruktion eines Lebens» (Leipzig, 2004), згодом опублікована як біографія у видавництві Hartung Gorre. Попри це, ім'я Фрей часто не згадується або перекручується, навіть у спеціалізованих видавництвах («Lucy» або «Lucie»). Іноді як дати народження і смерті подаються роки життя австрійського лікаря та фізіолога Максиміліана фон Фрея.
Еуфеміуш Герман написав про неї:
Надзвичайно скромна, тиха, з працьовитістю мурахи, відзначалася високим ступенем творчої винахідливості. Усі її наукові роботи характеризуються незвичною точністю, намаганням досягти всебічного пізнання досліджуваного питання і серйозними знаннями предмету [...] Хоча наукова спадщина Луції Фрей не надто велика, але кожна опублікована нею праця має солідну наукову вагу, залишаючи тривалий слід у світових наукових напрацюваннях. Оригінальний текст (пол.)Nad wyraz skromna, cicha, o mrówczej pracowitości, odznaczała się w stopniu niemałym inwencją twórczą. Wszystkie jej prace naukowe cechuje niezwykła dokładność, dążenia do wszechstronnego poznania badanego zagadnienia oraz poważna znajomość przedmiotu [...] Chociaż spuścizna naukowa Łucji Frey nie jest zbyt wielka, to jednak każda jej praca opublikowana posiada duży ciężar naukowy, pozostawiając w światowym dorobku naukowym trwały ślad.
Наукова спадщина
Фрей опублікувала статтю про синдром [en], відомого тепер як синдром Фрей (англ. Frey's syndrome, пол. zespół Łucji Frey), у 1923 році у «Polska Gazeta Lekarska», і в тому ж році французькою мовою [en]. Випадок, описаний у цій роботі, був представлений на зустрічі Товариства лікарів Шпиталю Дитинки Ісуса (пол. Towarzystwo Lekarzy Szpitala Dzieciątka Jezus) та в Неврологічному товаристві (пол. Towarzystwo Neurologiczne) у Варшаві 20 січня 1923 року. Був описаний так:
Х. Б., 25-річний працівник трикотажної фабрики, був поранений у кінці 1920 року кулею з карабіну поза кутом нижньої щелепи з лівого боку. Попри поверхневість рани, хворий одразу після поранення знепритомнів і не пам'ятає, коли був доставлений до шпиталю. Прийшовши до тями, одразу помітив, що вся ліва половина обличчя сильно напухла. За тиждень захворів на поворотний тиф, а ще за чотири тижні на висипний тиф. Протягом усього часу тривання цих хвороб ліва щока була напухла, а приблизно за 4 місяці після поранення з вуха почав витікати гній. Отолог тоді (в березні 1921 року) діагностував норицю в зовнішньому слуховому проході при неушкодженій барабанній перетинці. В місці первинного поранення був зроблений надріз, згодом набряк почав зменшуватися і обличчя повернулося до нормального стану. Приблизно за місяць після операції хворий помітив, що під час прийому їжі потіє з лівої сторони обличчя, одночасно відчуваючи там тепло. З часом це потіння посилилося, а рік тому стало настільки значним, що навколишні почали звертати на це увагу. Зрештою, хворому це не заважає, а до лікарів він звернувся через сором «бо ж люди думають, що так жадібно їсть». Оригінальний текст (пол.)Ch. B., 25-letni trykociarz, został raniony w końcu roku 1920 kulą karabinową poza kątem żuchwy po stronie lewej. Mimo, że rana była powierzchowna, chory bezpośrednio po zranieniu stracił przytomność, tak że nie wie, kiedy został przywieziony do szpitala. Tu po odzyskaniu przytomności zauważył, że cała lewa połowa twarzy jest silnie obrzmiała. Po tygodniu zapadł na dur powrotny, a w cztery tygodnie później na dur plamisty. Przez cały czas trwania tych chorób policzek lewy był obrzmiały, a mniej więcej w cztery miesiące po zranieniu zaczęła wyciekać z ucha ropa. Otiatra stwierdził wówczas (w marcu 1921) przetokę w przewodzie zewnętrznym przy nieuszkodzonej błonie bębenkowej. Wykonano nacięcie w miejscu pierwotnego zranienia, potem obrzęk zaczął ustępować, a twarz wróciła z czasem do stanu normalnego. Mniej więcej w miesiąc po operacji zauważył chory, że podczas jedzenia poci się po lewej stronie twarzy doznając równocześnie uczucia gorąca w tej okolicy. Z czasem pocenie to nasilało się, a od roku stało się tak znaczne, że otoczenie zaczęło zwracać na to uwagę. Zresztą chory nie odczuwa żadnych dolegliwości a zasięga porady lekarskiej z powodu wstydu, «ludzie bowiem sądzą, że je tak żarłocznie».
Однак це не був перший письмовий опис цього комплексу симптомів. Попередниками Фрей були Кастремський (1740), Дюфенікс (1757), [fr] (1806), Дюпюї (1816), [en] (1849), [en] (1853), [en] (1855), [fr] (1855), Бергунью (1859), Руйє (1859), Боткін (1875), [en] (1897), Ґордон Б. Нью та Герман Е. Бозер (1922), а також [pl] (1922). Що цікаво, Броун-Секар і Генле описали власні симптоми. Разом з тим, усі ці спостереження були неповними і не показували можливого патомеханізму явища смакового потіння. Стаття Фрей «Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego» («Le Syndrome du Nerf Auriculo-Temporal») вважається першим таким описом синдрому в світовій науці. Саме Фрей першою виявила, що хвороба стосується як симпатичних, так і парасимпатичних нервових волокон.
Епонім синдрому Фрей ввели до медицини [pl] у 1926 році та Бассе у 1932 році. Деякі дослідники іноді вживають назву синдрому Баярже, синдрому Фрей-Баярже або ж синдрому Дюпюї.
Окрім цієї найголовнішої роботи, Фрей писала про вплив рослинних отрут на деградацію спинного мозку, топографічну анатомію стовбура головного мозку, бічний аміотрофічний склероз (хворобу Шарко), казуїстичні випадки аневризми кореневого сплетіння аорти, кісти третього шлуночка головного мозку, пухлин схилу, лобної частки, і ретросплеяльних пухлин (розташованих позаду від валика мозолистого тіла). Більшість своїх праць написала сама, чотири разом із професором Ожеховським, одну, присвячену спадковим хворобам нервової системи, з невропатологом [pl].
Серед робіт Луції Фрей немає докторської дисертації; інформації про таку роботу не надають досить повні переліки довоєнних дисертацій Варшавського університету. Тому схоже, що використане Германом «Dr med.» означає лише лікаря, а не академічне звання «доктора медицини».
Список робіт
- Przypadek podrażnienia nerwu usznoskroniowego. „Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus”. 8, ss. 1-2, 1923.
- Przypadek zakrzepu tętnicy móżdżkowej. „Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus”. 8, s. 24, 1923.
- Przypadek zespołu bocznej ściany zatoki jamistej (Zespół Feix). „Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus”. 8, ss. 8-9, 1923.
- Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego. „Polska Gazeta Lekarska”. 41, ss. 708-710, 1923.
- Le syndrome du nerf auriculo-temporal. „Revue Neurologique”. 2 (2), ss. 97-104, 1923.
- O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. „Medycyna Doświadczalna i Społeczna”. 5 (5-6), ss. 379-387, 1925.
- Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska boczne i środkowe w rdzeniu przedłużonym. „Neurologia Polska”. 8 (2), ss. 124-142, 1925.
- Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska w wyższych piętrach mostu Varola. „Polska Gazeta Lekarska”. 15, ss. 335-338, 1925.
- Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha. „Polska Gazeta Lekarska”. 14, s. 328, 1925.
- Przypadek guza stoku Blumenbacha. „Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus”. 9, ss. 6-7, 1925.
- Przypadek zapalenia nerwów posurowiczego. „Neurologia Polska”. 8, ss. 340-341, 1925.
- Frey Ł. Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. „Neurologia Polska”. 8 (3-4), ss. 196-219, 1925.
- Frey Ł. Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. „Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr”. 2, s. 145, 1925/26.
- O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. „Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr”. 2, s. 158, 1925/26.
- Étude anatomo-pathologique d’un cas d’anévrisme cirsoide de la moelle. „Revue Neurologique”. 1, s. 709, 1926.
- Pokaz mózgu z torbielą III komory. „Warszawskie Czasopismo Lekarskie”. 14, s. 192, 1926.
- Preparat torbieli III-ej komory. „Polska Gazeta Lekarska”. 16, s. 312, 1926.
- Przypadek cierpienia rodzinno-dziedzicznego, dotyczącego głównie kończyn dolnych. „Warszawskie Czasopismo Lekarskie”. 4, s. 193, 1926.
- Przypadek myelitis. „Polska Gazeta Lekarska”. 50, s. 955, 1926.
- Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. „Neurologia Polska”. 9 (1-2), ss. 21-30, 1926.
- Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. „Nowiny Psych”. 9 (1-2), ss. 21-28, 1926.
- Frey Ł. Orzechowski K. Sur l’histopathologie de la maladie de Charcot. „Revue Neurologique”. 2 (2), s. 188, 1926.
- Torbiel III komory. Brak objawów lejkowych przy zupełnym zniszczeniu dna III komory. „Nowiny Lekarskie”. 38, ss. 289-292, 1926.
- Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. „Neurologia Polska”. 10 (3-4), ss. 346-347, 1927.
- Kyste du III ventricule. Destruction totale de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. „Revue Neurologique”. 2, s. 413, 1927.
- Kyste du III ventricule. Destruction totale de la région infundibulaire sans signes dits hypophysiaires. „L Encéphale”. 22, ss. 21-26, 1927.
- Paraplegia spastica heredofamiliris. „Neurologia Polska”. 10 (1), s. 58, 1927.
- Przypadek: Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum. „Pamiętnik Kliniczny Szpitala Dzieciątka Jezus”. 10, ss. 30-32, 1927.
- Frey Ł. Opalski A. Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi układu nerwowego. „Polska Gazeta Lekarska”. 15 (6), ss. 277-280, 1927.
- також окремо, Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi układu nerwowego. Kraków-Lwów 1927 12 ss.
- Rdzeń i preparaty drobnowidzowe z przypadku tętniaka splotowatego rdzenia. „Polska Gazeta Lekarska”. 22, s. 431, 1927.
- Etude anatomo-clinique d’un cas d’anévrisme cirsoide de la moelle. „Pamiętnik I Zjazdu Anatomo-Zoologicznego w Warszawie”, ss. 98-99, 1927.
- Frey Ł. Orzechowski K. Neurirétinite unilatérale due à une Highmorite du même coté, améliorée après une ponction du sinus maxillaire. Lésions pagétoides dans les os de la voute cranienne décelées à la radiographie. „Revue Neurologique”. 2, s. 284, 1927.
- Frey Ł. Drozdowicz. Neuroretinitis jednego oka przy zajęciu jamy Highmor'a tej że strony u osobnika z czaszką Pagetowską. „Neurologia Polska”. 11 (2), ss. 246-248, 1928.
- Przypadek guza retrosplejalnego. „Neurologia Polska”. 11 (3-4), ss. 319-320, 1928.
- Przypadek guza retrosplejalnego. „Polska Gazeta Lekarska”. 14, s. 261, 1928.
- Przypadek operowanego guza śródbłonka mózgu. „Polska Gazeta Lekarska”. 8, s. 150, 1928.
- Frey Ł. Sławiński. Przypadek operowany śródbłoniaka płata czołowego. „Neurologia Polska”. 11 (3-4), s. 312, 1928.
- Przypadek: Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum. „Neurologia Polska”. 11 (1), ss. 128-130, 1928.
- Przypadek sympatomatu rdzenia kręgowego. „Neurologia Polska”. 11 (1), ss. 125-127, 1928.
- Przypadek śródbłoniaka płata czołowego wyłuszczonego pomyślnie. „Polska Gazeta Lekarska”. 20, ss. 373-376, 1928.
- Urazowe podrażnienie nerwów promieniowego i mięśniowo-skórnego z przerwaniem kilku ścięgien. „Neurologia Polska”. 11 (3-4), ss. 350-351, 1928.
- Étude anatomo-clinique d’un cas d’anévrisme cirsoide de la moelle épinière. „Annales D'anatomie Pathologique”. 5, ss. 971-979, 1928.
Примітки
- Mirjam Moltrecht: Dr. med. Łucja Frey. Eine Ärztin aus Lwów 1889–1942. Rekonstruktion eines Lebens
- Gliński JB: Słownik biograficzny lekarzy i farmaceutów ofiar drugiej wojny światowej. Wrocław: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner, 1997.
- Bennett JD. The woman behind the syndrome: Frey's syndrome--the untold story. „Journal of the history of the neurosciences”. 2 (3), ss. 139–44, kwiecień 1994. PMID 11618815.
- Moltrecht M, Michel O. The woman behind Frey's syndrome: the tragic life of Lucja Frey. „Laryngoscope”. 114. 12, ss. 2205-9, 2004. PMID 15564846.
- Eufemiusz Herman: Neurolodzy polscy. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1958, ss. 225-227.
- Bennett JD, Pietruski J. Łucja Frey (1889-1943). W 70 rocznicę ogłoszenia zespołu uszno-skroniowego i 50 rocznicę śmierci. ”. 47. 4, ss. 378-382, 1993. PMID 8255594.
- Gottesman Lucja[недоступне посилання] The Central Database of Shoah Victims' Names
- (PDF). Архів оригіналу (PDF) за 28 листопада 2015. Процитовано 20 жовтня 2015.
- Herman E. Wspomnienia pośmiertne. Neurologia Polska 24, 27-28 (1950)
- Burton MJ, Brochwicz-Lewinski M. Lucja Frey and the auriculotemporal nerve syndrome. „J R Soc Med”. 84. 10, ss. 619-20, 1992. PMID 1744848.
- Maciejewska I, Dziewiatkowski J, Spodnik E. Lucja Frey: a pioneering physician in tragic times. „Clin Anat”. 20. 6, ss. 588-90, 2007. doi:10.1002/ca.20481. PMID 17352411.
- O'Neill JP, Condron C, Curran A, Walsh A. Lucja Frey--historical relevance and syndrome review. „The surgeon : journal of the Royal Colleges of Surgeons of Edinburgh and Ireland”. 3 (6), ss. 178–81, czerwiec 2008. PMID 18581755.
- Dunbar EM, Singer TW, Singer K, Knight H, Lanska D, Okun MS. Understanding gustatory sweating. What have we learned from Lucja Frey and her predecessors?. „Clinical autonomic research : official journal of the Clinical Autonomic Research Society”. 12, ss. 179–84, czerwiec 2002. PMID 12269550.
- Mirjam Moltrecht: Dr. med. Lucja Frey. Eine Ärztin aus Lwow 1889-1942. Rekonstruktion eines Lebens. Konstanz: Hartung Gorre Verlag, 2004. .
- Parviz Janfaza: Surgical anatomy of the head and neck. Philadelphia: Lippincott Williams Wilkins, 2001, s. 418. .
- DS Grewal, Bachi T Hathiram: Atlas of Facial Nerve Surgery. McGraw-Hill Professional. .
- Susan L. Bartolucci, Thomas Lathrop Stedman, Pat Forbis: Stedman's medical eponyms. Baltimore, Md.: Lippincott Williams Wilkins, 2005, s. 899. .
- Roche Lexikon Medizin. Elsevier, Urban&Fischer Verlag, 2003, s. 646. .
- Frey Ł. Przypadek zespołu nerwu usznoskroniowego. „Polska Gazeta Lekarska”. 41, ss. 708-710, 1923.
- Frey Ł. Le syndrome du nerf auriculo-temporal. „Revue Neurologique”. 2. 2, ss. 97-104, 1923.
- Dulguerov P. Frey Syndrome Before Frey: The Correct History. „Laryngoscope”. 109, ss. 1471–1474, 1999. PMID 10499057.
- Цитований у: Raymond P (1888) Des éphidroses de la Face I and II. Arch Neurol (Paris) 15: 212—217 Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Duphenix M. Obervations sur les fistules du canal salivaire de Stenson. I. Sur une playe compliq la joue ou le canal salivaire fut déchireé. „Mémoires de l’Académie royale de chrirugie”. III, ss. 431–439, 1757. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Barthez: Nouveaux Éléments de la Science de L’ homme. T. vol II. Paryż: 1806. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Dupuy LE. Sur l’enévement des ganglions gutturaux des nerfs trisplanchniques sur des chevaux. „Journal de médecine, chirurgie, pharmacie”. 7, ss. 340–350, 1816. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Brown-Séquard CE. Production de sueur sous l’influence d’une excitation vive des nerfs du goût. „Compte Rendu Société de Biologie”. 1, s. 104, 1850. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Brown-Séquard CE. Remarques sur la précédente note. „Compte Rendu Société de Biologie”. 1, ss. 449–450, 1850. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Henle J: Handbuch der rationnellen Pathologie. T. vol. 1. 1855, s. 236. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Bérard PH: Cours de physiologie, fait à la Faculté de médecine de Paris. T. vol 4. 1855. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Bergounhioux. „La Gazette de Hôspitaux (Paris)”, 1859. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Rouyer J. Sur l’éphidrose parotidienne. „Journal de la physiologie de l’homme et des animaux”, s. 447, 1859.
- Botkin S. Über die Reflexerscheinungen im Gebiete der Hautgefässe und über den reflectorischen Schweiss. „Berliner Klinische Wochenschrift”. 7, ss. 81–83, 1857. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Weber FP. Clinical cases V: a case of localized sweating. „Transactions: Clinical Society of London”. 31, ss. 277–280, 1897. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- New GB, Bozer HE. Hyperhydrosis of the cheek associated with the parotid region. „Minnisota Medicine”. 5, 1922. Цит. за: Dunbar et al. (2002)
- Lipsztat J. Przypadek umiejscowionego pocenia się podczas jedzenia. „Neurologia Polska”. 6, 1922. Цит. за: Frey (1923)
- Higier S. Das auriculo-temporale Syndrom und seine Pathogenese. „Zeitschrift für die gesamte Neurologie und Psychiatrie”. 106, ss. 114–119, 1926. doi:10.1007/BF02864005.
- Bassoe PN. The auriculotemporal syndrome and other vasomotor disturbances about the head. „Med North Am”. 16, ss. 405–412, 1932.
- . Архів оригіналу за 3 березня 2016. Процитовано 20 жовтня 2015.
- Frey Ł. O działaniu jadów wegetatywnych na drżenie włókienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego. „Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr”. 2, s. 158, 1925-1926.
- Frey Ł. Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska boczne i środkowe w rdzeniu przedłużonym. „Neurologia Polska”. 8. 2, ss. 124-142, 1925.
- Frey Ł. Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mózgowym. Ogniska w wyższych piętrach mostu Varola. „Polska Gazeta Lekarska”. 15, ss. 335-338, 1925.
- Frey Ł. Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. „Neurologia Polska”. 8. 3-4, ss. 196-219, 1925.
- Frey Ł. Orzechowski K. Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota. „Księga Pamiątkowa XII Zjazdu Lek Przyr”. 2, s. 145, 1925-1926.
- Frey Ł. Przypadek tętniaka splotowatego rdzenia. „Neurologia Polska”. 9. 1-2, ss. 21-30, 1926.
- Frey Ł. Rdzeń i preparaty drobnowidzowe z przypadku tętniaka splotowatego rdzenia. „Polska Gazeta Lekarska”. 22, s. 431, 1927.
- Frey Ł. Pokaz mózgu z torbielą III komory. „Warszawskie Czasopismo Lekarskie”. 14, s. 192, 1926.
- Frey Ł. Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha. „Polska Gazeta Lekarska”. 14, s. 328, 1925.
- Frey Ł. Przypadek guza retrosplejalnego. „Neurologia Polska”. 11. 3-4, ss. 319-320, 1928.
- Frey Ł. Przypadek guza retrosplejalnego. „Polska Gazeta Lekarska”. 14, s. 261, 1928.
- Frey Ł. Opalski A. Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi układu nerwowego. „Polska Gazeta Lekarska”. 15. 6, ss. 277-280, 1927.
- Woźniewski Z: Rozprawy na tytuł doktora medycyny polskich wydziałów lekarskich. Okres międzywojenny. Warszawa: Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, 1969. Цит. за: Moltrecht, 2004
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
rozmir avtografa Luciya Frej GottesmanLucja Frey GottesmanLuciya Frej u 1919 rociNarodilasya3 listopada 1889 1889 11 03 LvivPomerla1942 misce nevidomeKrayina Polska RespublikaNacionalnistyevrejkaDiyalnistlikarGaluzlikarAlma materLvivskij universitetVchiteliVarshavskij universitetZnannya movpolskaAvtograf Mediafajli u Vikishovishi Luciya Frej Gottesman pol Lucja Frey Gottesman nar 3 listopada 1889 roku u Lvovi pom 1942 polska likarka nevrolog Avtorka odnogo z pershih opisiv nevrologichnogo sindromu nazvanogo na yiyi chest en Zaginula pid chas Golokostu jmovirno u lvivskomu getto BiografiyaLuciya Frej narodilasya u 1889 roci u Lvovi v rodini postachalnika budivelnih materialiv Shimona Simhi Freya ta Dini v divoctvi Vejnreb Rodina Freyiv nalezhala do asimilovanih lvivskih yevreyiv yak ridnu movu Luciya vkazuvala polsku U 1896 1900 rokah navchalasya v zagalnoosvitnij katolickij shkoli pri monastiri benediktinok zgodom hodila do yevrejskoyi gimnaziyi dlya divchat Goldblatta Kammerlinga vid 1900 po 1907 rik 10 listopada 1907 roku eksternom zdala ispiti v pl Rozpochala navchannya na filosofskomu napryamku v Lvivskomu universiteti mozhlivo piznishe zminila napryamok na matematichnij Navchalasya sered inshih u Mariana Smolyuhovskogo vid 1908 po 1912 rik Zgidno z yiyi avtobiografiyeyu u 1913 roci zdala vchitelski ekzameni U 1917 roci v Lvovi pochala vivchati medicinu Na rik perervala navchannya u 1918 roci vkazuyuchi yak prichinu polsko ukrayinsku vijnu todi imovirno pracyuvala v Krajovomu shpitali u Lvovi v nervovo psihiatrichnomu viddilenni v profesora pl Pislya chotiroh semestriv navchannya u Lvovi prodovzhila jogo u Varshavi She do zakinchennya universitetu pochala pracyuvati v nevrologichnij klinici Ozhehovskogo stvorenij u 1920 roci na kafedri v Varshavi molodshim asistentom Zakinchila navchannya 20 lyutogo 1921 roku vid chervnya 1922 roku po traven 1923 roku zdala nizku kincevih ekzameniv zokrema ispit z nevrologiyi u profesora Ozhehovskogo na vidminno Diplom pro zakinchennya universitetu otrimala u vici 34 rokiv 23 chervnya 1923 roku inodi zustrichayetsya nepravdopodibna data 1913 rik U 1923 28 rokah bula starshim asistentom v nevrologichnij klinici u Varshavi Za pripushennyami v 1924 roci vidbula stazhuvannya Pid chas perebuvannya u Varshavi meshkala v budinku kliniki na pl 59 U 1929 roci povernulasya do Lvova najimovirnishe z osobistih prichin todi vona vijshla zamizh za advokata Marka Mordehaya Gottesmana Vid travnya 1929 roku bula likarem v Yevrejskomu shpitali na vulici Rappoporta 8 Todi vona prozhivala razom iz cholovikom ta svekrami v budinku na vulici Zigmuntovskij 12 U 1930 roci narodila donku Danutu V 1932 roci rodina Freyiv pereyihala do novogo budinku na vulici Sikstuskij 35 Informaciya pro inshu ditinu narodzhenogo u 1919 roci Yakuba pohodit z yedinogo dzherela svidchennya Gevdi Balyat Hedwy Balat sestri cholovika Luciyi Frej napisanogo v 1955 roci v Instituti Yad Vashem Pislya pochatku Drugoyi svitovoyi vijni i vstupu radyanskih vijsk do Lvova Mark Gottesman buv areshtovanij NKVS za zvinuvachennyami u kontrrevolyucijnij diyalnosti Zasudzhenij na 5 rokiv uv yaznennya odnak rozstrilyanij 26 chervnya 1941 roku u zv yazku z pochatkom vijskovih dij Pislya togo yak misto zajnyali nimci Luciya Frej opinilasya u lvivskomu getto Tam pracyuvala v II klinici getto II Ghettopoliklinik na vulici Zamarstinivskij 112 Ostannij dokaz togo sho Luciya Frej bula she zhivoyu datovanij 1 kvitnya 1942 roku nim ye zapovnena anketa karti dozvolu na pracyu Fragebogen zur erstmaligen Meldung der Heilberufe 144 vidana nimeckoyu vladoyu Todi vona zhila na vulici Balonovij 6 m 12 20 serpnya 1942 roku majzhe vsi paciyenti ta medichnij personal kliniki v getto shonajmenshe 400 osib buli stracheni Luciya Frej zaginula todi abo zh bula deportovana mizh 10 i 22 serpnya do taboru smerti Belzhec Deyaki biografi podayut 1943 rik v chervni vidbulas likvidaciya lvivskogo getto yak datu smerti Luciyi Frej Nichogo ne vidomo pro dolyu yiyi donki Danuti virogidnogo sina Yakuba batkiv ta svekriv Najpershi spogadi pro Luciyu Frej napisav pl avtor statti zi spogadami na storinkah chasopisu pl u 1950 roci a takozh rozdilu prisvyachenogo likarci v monografiyi Neurolodzy polscy ukr Polski nevrologi u 1958 roci Protyagom ostannih dvadcyati rokiv u nevrologichnih ta otolaringologichnih chasopisah vijshlo kilka statej prisvyachenih osobi Luciyi Frej Narazi najdetalnishim opracyuvannyam prisvyachenim yiyi zhittyu ye doktorska disertaciya Mir yam Moltreht Mirjam Moltrecht Dr med Lucja Frey Eine Arztin aus Lwow 1889 1942 Rekonstruktion eines Lebens Leipzig 2004 zgodom opublikovana yak biografiya u vidavnictvi Hartung Gorre Popri ce im ya Frej chasto ne zgaduyetsya abo perekruchuyetsya navit u specializovanih vidavnictvah Lucy abo Lucie Inodi yak dati narodzhennya i smerti podayutsya roki zhittya avstrijskogo likarya ta fiziologa Maksimiliana fon Freya Eufemiush German napisav pro neyi Nadzvichajno skromna tiha z pracovitistyu murahi vidznachalasya visokim stupenem tvorchoyi vinahidlivosti Usi yiyi naukovi roboti harakterizuyutsya nezvichnoyu tochnistyu namagannyam dosyagti vsebichnogo piznannya doslidzhuvanogo pitannya i serjoznimi znannyami predmetu Hocha naukova spadshina Luciyi Frej ne nadto velika ale kozhna opublikovana neyu pracya maye solidnu naukovu vagu zalishayuchi trivalij slid u svitovih naukovih napracyuvannyah Originalnij tekst pol Nad wyraz skromna cicha o mrowczej pracowitosci odznaczala sie w stopniu niemalym inwencja tworcza Wszystkie jej prace naukowe cechuje niezwykla dokladnosc dazenia do wszechstronnego poznania badanego zagadnienia oraz powazna znajomosc przedmiotu Chociaz spuscizna naukowa Lucji Frey nie jest zbyt wielka to jednak kazda jej praca opublikowana posiada duzy ciezar naukowy pozostawiajac w swiatowym dorobku naukowym trwaly slad Naukova spadshinaFrej opublikuvala stattyu pro sindrom en vidomogo teper yak sindrom Frej angl Frey s syndrome pol zespol Lucji Frey u 1923 roci u Polska Gazeta Lekarska i v tomu zh roci francuzkoyu movoyu en Vipadok opisanij u cij roboti buv predstavlenij na zustrichi Tovaristva likariv Shpitalyu Ditinki Isusa pol Towarzystwo Lekarzy Szpitala Dzieciatka Jezus ta v Nevrologichnomu tovaristvi pol Towarzystwo Neurologiczne u Varshavi 20 sichnya 1923 roku Buv opisanij tak H B 25 richnij pracivnik trikotazhnoyi fabriki buv poranenij u kinci 1920 roku kuleyu z karabinu poza kutom nizhnoyi shelepi z livogo boku Popri poverhnevist rani hvorij odrazu pislya poranennya znepritomniv i ne pam yataye koli buv dostavlenij do shpitalyu Prijshovshi do tyami odrazu pomitiv sho vsya liva polovina oblichchya silno napuhla Za tizhden zahvoriv na povorotnij tif a she za chotiri tizhni na visipnij tif Protyagom usogo chasu trivannya cih hvorob liva shoka bula napuhla a priblizno za 4 misyaci pislya poranennya z vuha pochav vitikati gnij Otolog todi v berezni 1921 roku diagnostuvav noricyu v zovnishnomu sluhovomu prohodi pri neushkodzhenij barabannij peretinci V misci pervinnogo poranennya buv zroblenij nadriz zgodom nabryak pochav zmenshuvatisya i oblichchya povernulosya do normalnogo stanu Priblizno za misyac pislya operaciyi hvorij pomitiv sho pid chas prijomu yizhi potiye z livoyi storoni oblichchya odnochasno vidchuvayuchi tam teplo Z chasom ce potinnya posililosya a rik tomu stalo nastilki znachnim sho navkolishni pochali zvertati na ce uvagu Zreshtoyu hvoromu ce ne zavazhaye a do likariv vin zvernuvsya cherez sorom bo zh lyudi dumayut sho tak zhadibno yist Originalnij tekst pol Ch B 25 letni trykociarz zostal raniony w koncu roku 1920 kula karabinowa poza katem zuchwy po stronie lewej Mimo ze rana byla powierzchowna chory bezposrednio po zranieniu stracil przytomnosc tak ze nie wie kiedy zostal przywieziony do szpitala Tu po odzyskaniu przytomnosci zauwazyl ze cala lewa polowa twarzy jest silnie obrzmiala Po tygodniu zapadl na dur powrotny a w cztery tygodnie pozniej na dur plamisty Przez caly czas trwania tych chorob policzek lewy byl obrzmialy a mniej wiecej w cztery miesiace po zranieniu zaczela wyciekac z ucha ropa Otiatra stwierdzil wowczas w marcu 1921 przetoke w przewodzie zewnetrznym przy nieuszkodzonej blonie bebenkowej Wykonano naciecie w miejscu pierwotnego zranienia potem obrzek zaczal ustepowac a twarz wrocila z czasem do stanu normalnego Mniej wiecej w miesiac po operacji zauwazyl chory ze podczas jedzenia poci sie po lewej stronie twarzy doznajac rownoczesnie uczucia goraca w tej okolicy Z czasem pocenie to nasilalo sie a od roku stalo sie tak znaczne ze otoczenie zaczelo zwracac na to uwage Zreszta chory nie odczuwa zadnych dolegliwosci a zasiega porady lekarskiej z powodu wstydu ludzie bowiem sadza ze je tak zarlocznie Odnak ce ne buv pershij pismovij opis cogo kompleksu simptomiv Poperednikami Frej buli Kastremskij 1740 Dyufeniks 1757 fr 1806 Dyupyuyi 1816 en 1849 en 1853 en 1855 fr 1855 Bergunyu 1859 Rujye 1859 Botkin 1875 en 1897 Gordon B Nyu ta German E Bozer 1922 a takozh pl 1922 Sho cikavo Broun Sekar i Genle opisali vlasni simptomi Razom z tim usi ci sposterezhennya buli nepovnimi i ne pokazuvali mozhlivogo patomehanizmu yavisha smakovogo potinnya Stattya Frej Przypadek zespolu nerwu usznoskroniowego Le Syndrome du Nerf Auriculo Temporal vvazhayetsya pershim takim opisom sindromu v svitovij nauci Same Frej pershoyu viyavila sho hvoroba stosuyetsya yak simpatichnih tak i parasimpatichnih nervovih volokon Eponim sindromu Frej vveli do medicini pl u 1926 roci ta Basse u 1932 roci Deyaki doslidniki inodi vzhivayut nazvu sindromu Bayarzhe sindromu Frej Bayarzhe abo zh sindromu Dyupyuyi Okrim ciyeyi najgolovnishoyi roboti Frej pisala pro vpliv roslinnih otrut na degradaciyu spinnogo mozku topografichnu anatomiyu stovbura golovnogo mozku bichnij amiotrofichnij skleroz hvorobu Sharko kazuyistichni vipadki anevrizmi korenevogo spletinnya aorti kisti tretogo shlunochka golovnogo mozku puhlin shilu lobnoyi chastki i retrospleyalnih puhlin roztashovanih pozadu vid valika mozolistogo tila Bilshist svoyih prac napisala sama chotiri razom iz profesorom Ozhehovskim odnu prisvyachenu spadkovim hvorobam nervovoyi sistemi z nevropatologom pl Sered robit Luciyi Frej nemaye doktorskoyi disertaciyi informaciyi pro taku robotu ne nadayut dosit povni pereliki dovoyennih disertacij Varshavskogo universitetu Tomu shozhe sho vikoristane Germanom Dr med oznachaye lishe likarya a ne akademichne zvannya doktora medicini Spisok robitPrzypadek podraznienia nerwu usznoskroniowego Pamietnik Kliniczny Szpitala Dzieciatka Jezus 8 ss 1 2 1923 Przypadek zakrzepu tetnicy mozdzkowej Pamietnik Kliniczny Szpitala Dzieciatka Jezus 8 s 24 1923 Przypadek zespolu bocznej sciany zatoki jamistej Zespol Feix Pamietnik Kliniczny Szpitala Dzieciatka Jezus 8 ss 8 9 1923 Przypadek zespolu nerwu usznoskroniowego Polska Gazeta Lekarska 41 ss 708 710 1923 Le syndrome du nerf auriculo temporal Revue Neurologique 2 2 ss 97 104 1923 O dzialaniu jadow wegetatywnych na drzenie wlokienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego Medycyna Doswiadczalna i Spoleczna 5 5 6 ss 379 387 1925 Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mozgowym Ogniska boczne i srodkowe w rdzeniu przedluzonym Neurologia Polska 8 2 ss 124 142 1925 Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mozgowym Ogniska w wyzszych pietrach mostu Varola Polska Gazeta Lekarska 15 ss 335 338 1925 Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha Polska Gazeta Lekarska 14 s 328 1925 Przypadek guza stoku Blumenbacha Pamietnik Kliniczny Szpitala Dzieciatka Jezus 9 ss 6 7 1925 Przypadek zapalenia nerwow posurowiczego Neurologia Polska 8 ss 340 341 1925 Frey L Orzechowski K Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota Neurologia Polska 8 3 4 ss 196 219 1925 Frey L Orzechowski K Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota Ksiega Pamiatkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2 s 145 1925 26 O dzialaniu jadow wegetatywnych na drzenie wlokienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego Ksiega Pamiatkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2 s 158 1925 26 Etude anatomo pathologique d un cas d anevrisme cirsoide de la moelle Revue Neurologique 1 s 709 1926 Pokaz mozgu z torbiela III komory Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14 s 192 1926 Preparat torbieli III ej komory Polska Gazeta Lekarska 16 s 312 1926 Przypadek cierpienia rodzinno dziedzicznego dotyczacego glownie konczyn dolnych Warszawskie Czasopismo Lekarskie 4 s 193 1926 Przypadek myelitis Polska Gazeta Lekarska 50 s 955 1926 Przypadek tetniaka splotowatego rdzenia Neurologia Polska 9 1 2 ss 21 30 1926 Przypadek tetniaka splotowatego rdzenia Nowiny Psych 9 1 2 ss 21 28 1926 Frey L Orzechowski K Sur l histopathologie de la maladie de Charcot Revue Neurologique 2 2 s 188 1926 Torbiel III komory Brak objawow lejkowych przy zupelnym zniszczeniu dna III komory Nowiny Lekarskie 38 ss 289 292 1926 Przypadek tetniaka splotowatego rdzenia Neurologia Polska 10 3 4 ss 346 347 1927 Kyste du III ventricule Destruction totale de la region infundibulaire sans signes dits hypophysiaires Revue Neurologique 2 s 413 1927 Kyste du III ventricule Destruction totale de la region infundibulaire sans signes dits hypophysiaires L Encephale 22 ss 21 26 1927 Paraplegia spastica heredofamiliris Neurologia Polska 10 1 s 58 1927 Przypadek Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum Pamietnik Kliniczny Szpitala Dzieciatka Jezus 10 ss 30 32 1927 Frey L Opalski A Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi ukladu nerwowego Polska Gazeta Lekarska 15 6 ss 277 280 1927 takozh okremo Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi ukladu nerwowego Krakow Lwow 1927 12 ss Rdzen i preparaty drobnowidzowe z przypadku tetniaka splotowatego rdzenia Polska Gazeta Lekarska 22 s 431 1927 Etude anatomo clinique d un cas d anevrisme cirsoide de la moelle Pamietnik I Zjazdu Anatomo Zoologicznego w Warszawie ss 98 99 1927 Frey L Orzechowski K Neuriretinite unilaterale due a une Highmorite du meme cote amelioree apres une ponction du sinus maxillaire Lesions pagetoides dans les os de la voute cranienne decelees a la radiographie Revue Neurologique 2 s 284 1927 Frey L Drozdowicz Neuroretinitis jednego oka przy zajeciu jamy Highmor a tej ze strony u osobnika z czaszka Pagetowska Neurologia Polska 11 2 ss 246 248 1928 Przypadek guza retrosplejalnego Neurologia Polska 11 3 4 ss 319 320 1928 Przypadek guza retrosplejalnego Polska Gazeta Lekarska 14 s 261 1928 Przypadek operowanego guza srodblonka mozgu Polska Gazeta Lekarska 8 s 150 1928 Frey L Slawinski Przypadek operowany srodbloniaka plata czolowego Neurologia Polska 11 3 4 s 312 1928 Przypadek Osteoarthropatiae vertebralis tabidorum Neurologia Polska 11 1 ss 128 130 1928 Przypadek sympatomatu rdzenia kregowego Neurologia Polska 11 1 ss 125 127 1928 Przypadek srodbloniaka plata czolowego wyluszczonego pomyslnie Polska Gazeta Lekarska 20 ss 373 376 1928 Urazowe podraznienie nerwow promieniowego i miesniowo skornego z przerwaniem kilku sciegien Neurologia Polska 11 3 4 ss 350 351 1928 Etude anatomo clinique d un cas d anevrisme cirsoide de la moelle epiniere Annales D anatomie Pathologique 5 ss 971 979 1928 PrimitkiMirjam Moltrecht Dr med Lucja Frey Eine Arztin aus Lwow 1889 1942 Rekonstruktion eines Lebens Glinski JB Slownik biograficzny lekarzy i farmaceutow ofiar drugiej wojny swiatowej Wroclaw Wydawnictwo Medyczne Urban amp Partner 1997 Bennett JD The woman behind the syndrome Frey s syndrome the untold story Journal of the history of the neurosciences 2 3 ss 139 44 kwiecien 1994 PMID 11618815 Moltrecht M Michel O The woman behind Frey s syndrome the tragic life of Lucja Frey Laryngoscope 114 12 ss 2205 9 2004 PMID 15564846 Eufemiusz Herman Neurolodzy polscy Warszawa Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich 1958 ss 225 227 Bennett JD Pietruski J Lucja Frey 1889 1943 W 70 rocznice ogloszenia zespolu uszno skroniowego i 50 rocznice smierci 47 4 ss 378 382 1993 PMID 8255594 Gottesman Lucja nedostupne posilannya The Central Database of Shoah Victims Names PDF Arhiv originalu PDF za 28 listopada 2015 Procitovano 20 zhovtnya 2015 Herman E Wspomnienia posmiertne Neurologia Polska 24 27 28 1950 Burton MJ Brochwicz Lewinski M Lucja Frey and the auriculotemporal nerve syndrome J R Soc Med 84 10 ss 619 20 1992 PMID 1744848 Maciejewska I Dziewiatkowski J Spodnik E Lucja Frey a pioneering physician in tragic times Clin Anat 20 6 ss 588 90 2007 doi 10 1002 ca 20481 PMID 17352411 O Neill JP Condron C Curran A Walsh A Lucja Frey historical relevance and syndrome review The surgeon journal of the Royal Colleges of Surgeons of Edinburgh and Ireland 3 6 ss 178 81 czerwiec 2008 PMID 18581755 Dunbar EM Singer TW Singer K Knight H Lanska D Okun MS Understanding gustatory sweating What have we learned from Lucja Frey and her predecessors Clinical autonomic research official journal of the Clinical Autonomic Research Society 12 ss 179 84 czerwiec 2002 PMID 12269550 Mirjam Moltrecht Dr med Lucja Frey Eine Arztin aus Lwow 1889 1942 Rekonstruktion eines Lebens Konstanz Hartung Gorre Verlag 2004 ISBN 3896499386 Parviz Janfaza Surgical anatomy of the head and neck Philadelphia Lippincott Williams Wilkins 2001 s 418 ISBN 0 683 06302 2 DS Grewal Bachi T Hathiram Atlas of Facial Nerve Surgery McGraw Hill Professional ISBN 0 07 148576 7 Susan L Bartolucci Thomas Lathrop Stedman Pat Forbis Stedman s medical eponyms Baltimore Md Lippincott Williams Wilkins 2005 s 899 ISBN 0 7817 5443 7 Roche Lexikon Medizin Elsevier Urban amp Fischer Verlag 2003 s 646 ISBN 3437151509 Frey L Przypadek zespolu nerwu usznoskroniowego Polska Gazeta Lekarska 41 ss 708 710 1923 Frey L Le syndrome du nerf auriculo temporal Revue Neurologique 2 2 ss 97 104 1923 Dulguerov P Frey Syndrome Before Frey The Correct History Laryngoscope 109 ss 1471 1474 1999 PMID 10499057 Citovanij u Raymond P 1888 Des ephidroses de la Face I and II Arch Neurol Paris 15 212 217 Cit za Dunbar et al 2002 Duphenix M Obervations sur les fistules du canal salivaire de Stenson I Sur une playe compliq la joue ou le canal salivaire fut dechiree Memoires de l Academie royale de chrirugie III ss 431 439 1757 Cit za Dunbar et al 2002 Barthez Nouveaux Elements de la Science de L homme T vol II Paryz 1806 Cit za Dunbar et al 2002 Dupuy LE Sur l enevement des ganglions gutturaux des nerfs trisplanchniques sur des chevaux Journal de medecine chirurgie pharmacie 7 ss 340 350 1816 Cit za Dunbar et al 2002 Brown Sequard CE Production de sueur sous l influence d une excitation vive des nerfs du gout Compte Rendu Societe de Biologie 1 s 104 1850 Cit za Dunbar et al 2002 Brown Sequard CE Remarques sur la precedente note Compte Rendu Societe de Biologie 1 ss 449 450 1850 Cit za Dunbar et al 2002 Henle J Handbuch der rationnellen Pathologie T vol 1 1855 s 236 Cit za Dunbar et al 2002 Berard PH Cours de physiologie fait a la Faculte de medecine de Paris T vol 4 1855 Cit za Dunbar et al 2002 Bergounhioux La Gazette de Hospitaux Paris 1859 Cit za Dunbar et al 2002 Rouyer J Sur l ephidrose parotidienne Journal de la physiologie de l homme et des animaux s 447 1859 Botkin S Uber die Reflexerscheinungen im Gebiete der Hautgefasse und uber den reflectorischen Schweiss Berliner Klinische Wochenschrift 7 ss 81 83 1857 Cit za Dunbar et al 2002 Weber FP Clinical cases V a case of localized sweating Transactions Clinical Society of London 31 ss 277 280 1897 Cit za Dunbar et al 2002 New GB Bozer HE Hyperhydrosis of the cheek associated with the parotid region Minnisota Medicine 5 1922 Cit za Dunbar et al 2002 Lipsztat J Przypadek umiejscowionego pocenia sie podczas jedzenia Neurologia Polska 6 1922 Cit za Frey 1923 Higier S Das auriculo temporale Syndrom und seine Pathogenese Zeitschrift fur die gesamte Neurologie und Psychiatrie 106 ss 114 119 1926 doi 10 1007 BF02864005 Bassoe PN The auriculotemporal syndrome and other vasomotor disturbances about the head Med North Am 16 ss 405 412 1932 Arhiv originalu za 3 bereznya 2016 Procitovano 20 zhovtnya 2015 Frey L O dzialaniu jadow wegetatywnych na drzenie wlokienkowe w sprawach zanikowych pochodzenia rdzeniowego Ksiega Pamiatkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2 s 158 1925 1926 Frey L Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mozgowym Ogniska boczne i srodkowe w rdzeniu przedluzonym Neurologia Polska 8 2 ss 124 142 1925 Frey L Przyczynki do nauki o topografii w trzonie mozgowym Ogniska w wyzszych pietrach mostu Varola Polska Gazeta Lekarska 15 ss 335 338 1925 Frey L Orzechowski K Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota Neurologia Polska 8 3 4 ss 196 219 1925 Frey L Orzechowski K Zmiany anatomiczne w chorobie Charcota Ksiega Pamiatkowa XII Zjazdu Lek Przyr 2 s 145 1925 1926 Frey L Przypadek tetniaka splotowatego rdzenia Neurologia Polska 9 1 2 ss 21 30 1926 Frey L Rdzen i preparaty drobnowidzowe z przypadku tetniaka splotowatego rdzenia Polska Gazeta Lekarska 22 s 431 1927 Frey L Pokaz mozgu z torbiela III komory Warszawskie Czasopismo Lekarskie 14 s 192 1926 Frey L Przypadek chorego z guzem stoku Blumenbacha Polska Gazeta Lekarska 14 s 328 1925 Frey L Przypadek guza retrosplejalnego Neurologia Polska 11 3 4 ss 319 320 1928 Frey L Przypadek guza retrosplejalnego Polska Gazeta Lekarska 14 s 261 1928 Frey L Opalski A Przyczynki kliniczne do studjum nad schorzeniami dziedzicznemi ukladu nerwowego Polska Gazeta Lekarska 15 6 ss 277 280 1927 Wozniewski Z Rozprawy na tytul doktora medycyny polskich wydzialow lekarskich Okres miedzywojenny Warszawa Panstwowy Zaklad Wydawnictw Lekarskich 1969 Cit za Moltrecht 2004