«Андрій Лаговський» – роман українського письменника і науковця Агатангела Кримського, який складається з 4 частин, один з ранніх модерністських творів української літератури.
Андрій Лаговський | ||||
---|---|---|---|---|
Видання перших двох частин роману "Андрій Лаговський" окремою книгою (Львів, 1905). | ||||
Жанр | роман | |||
Автор | Агатангел Кримський | |||
Мова | українська мова | |||
Написано | 1894-1919 | |||
| ||||
Цей твір потрапив до списку ста найкращих творів української літератури за версією ПЕН-клубу |
Історія створення
Перша частина роману, яка має назву «Не порозуміються» була опублікована вперше у збірці короткої прози А. Кримського «Повістки і ескізи з українського життя», яка побачила світ у 1895 р. у Коломиї. В кінці тексту стоїть дата його створення – 27. 07. 1894 р. У 1905 р. у Львові з’явилася окрема книга під назвою «Андрій Лаговський. Повість. Частина перша: «Не порозуміються.» Частина друга: «Туапсе». Дві інші частини «За святим Єфремом Сіріним» і «Порозумілися» за життя автора так і не були надруковані. У 1919 р. була спроба надрукувати цей роман у повному обсязі (усі 4 частини), однак зберігся лише один примірник (сигнальні аркуші) без відомостей про місце видання. Лише на останній сторінці є примітка: «Звенигородка на Київщині. Літо 1904-го року. Київ, 4 лютого 1919 р.» . Можливо, що 4 лютого 1919 р. і є датою завершення роботи над романом. Вперше повністю роман побачив світ у другому томі видання А. Кримський «Твори у п’яти томах». Київ, 1972. У 2011 р. роман «Андрій Лаговський» було видано окремою книгою у Києві.
Структура роману
Твір складається з чотирьох частин, об’єднаних спільним сюжетом, що розвивається лінійно.
- «Не порозуміються» – події з студентського періоду життя Андрія Лаговського, зав’язка основного конфлікту твору,
- «Туапсе» – Андрій Лаговський досягає професійного успіху, А. Кримський розмірковує над проблемами дружби, кохання, зради, моральності.
- «За святим Єфремом Сіріним» – часи аскетизму, самоаналізу, конфлікту головного героя із зовнішнім світом,
- «Порозумілися» – переосмислення героєм попередніх подій твору, його примирення зі світом і самим собою, повернення до свого дому, зустріч із мамою і досягнення певної гармонії.
Проблематика твору
Головний герой – молодий учений, професор математики Московського університету Андрій Лаговський. Його дорослішанню, духовному зростанню і боротьбі з самим собою присвячена більша частина тексту твору. Крім того А. Кримський порушує у своєму творі багато інших проблем: дружби, любові (тілесної і платонічної-ідеальної), стосунків з матір’ю, стосунків між людьми, милосердя, щирості і досягнення порозуміння. Без сумніву у романі присутній і елемент автобіографізму, про що згадував сам А. Кримський. Автобіографічність також зазначає дослідниця творчості А. Кримського Соломія Павличко. Роман «Андрій Лаговський» містить і певні елементи роману-виховання, такі як – вибір життєвого шляху героя, його духовне зростання, становлення його світогляду, яке показане автором впродовж досить довгого часового проміжку. Наявний також і дидактичний елемент. «Андрій Лаговський» сміливо можна назвати романом позитивної еволюції героя. Окремою особливою темою, що пронизує весь твір є діалог культур. А. Кримський є першим комунікатором між Україною і Орієнтом і тому у його творах частим є мотив взаємодії і порозуміння між різними культурними світами. На рівні сюжету у розділі «Туапсе» автор створює колоритну східну атмосферу, робить читача свідком спілкування між людьми різних народностей і цивілізацій, а також інтегрує у роман цілу низку розмаїтих поезій і пісень – як народних грецьких і турецьких, так і власних перекладів орієнтальних і європейських авторів.
Літературознавчі дослідження твору
Українська дослідниця Г. Випасняк пропонує розглядати цей роман як ілюстрацію пошуку себе і Бога, щоправда, не у вузько християнському розумінні, а в загальному − як Вищої сили, як Творця. Ця цитата перегукується з твердженням Сергія Єфремова про те, що «вся літературна творчість Кримського перейнята Діогеновою спрагою пошуку Людини».
Примітки
- Кримський А. Зібрання творів у 5 томах / Агатангел Кримський. – К. : Наук. думка, 1972. – Т. 2. –С. 696.
- Кримський А. Андрій Лаговський / Агатангел Кримський. – Київ: Національний книжковий проект, 2011. – 336 с.: іл.
- . ukrshodoznavstvo.wordpress.com. Архів оригіналу за 19 березня 2017. Процитовано 18 березня 2017.
- Випасняк Г. Між святістю і гріховністю: дилема Андрія Лаговського в однойменному романі Агатангела Кримського // Житомирські літературознавчі студії. 2013. Вип. 7. С. 198.
- Цит. там само, с. 199.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Andrij Lagovskij roman ukrayinskogo pismennika i naukovcya Agatangela Krimskogo yakij skladayetsya z 4 chastin odin z rannih modernistskih tvoriv ukrayinskoyi literaturi Andrij LagovskijVidannya pershih dvoh chastin romanu Andrij Lagovskij okremoyu knigoyu Lviv 1905 ZhanrromanAvtorAgatangel KrimskijMovaukrayinska movaNapisano1894 1919 Cej tvir potrapiv do spisku sta najkrashih tvoriv ukrayinskoyi literaturi za versiyeyu PEN klubuIstoriya stvorennyaPersha chastina romanu yaka maye nazvu Ne porozumiyutsya bula opublikovana vpershe u zbirci korotkoyi prozi A Krimskogo Povistki i eskizi z ukrayinskogo zhittya yaka pobachila svit u 1895 r u Kolomiyi V kinci tekstu stoyit data jogo stvorennya 27 07 1894 r U 1905 r u Lvovi z yavilasya okrema kniga pid nazvoyu Andrij Lagovskij Povist Chastina persha Ne porozumiyutsya Chastina druga Tuapse Dvi inshi chastini Za svyatim Yefremom Sirinim i Porozumilisya za zhittya avtora tak i ne buli nadrukovani U 1919 r bula sproba nadrukuvati cej roman u povnomu obsyazi usi 4 chastini odnak zberigsya lishe odin primirnik signalni arkushi bez vidomostej pro misce vidannya Lishe na ostannij storinci ye primitka Zvenigorodka na Kiyivshini Lito 1904 go roku Kiyiv 4 lyutogo 1919 r Mozhlivo sho 4 lyutogo 1919 r i ye datoyu zavershennya roboti nad romanom Vpershe povnistyu roman pobachiv svit u drugomu tomi vidannya A Krimskij Tvori u p yati tomah Kiyiv 1972 U 2011 r roman Andrij Lagovskij bulo vidano okremoyu knigoyu u Kiyevi Struktura romanuTvir skladayetsya z chotiroh chastin ob yednanih spilnim syuzhetom sho rozvivayetsya linijno Ne porozumiyutsya podiyi z studentskogo periodu zhittya Andriya Lagovskogo zav yazka osnovnogo konfliktu tvoru Tuapse Andrij Lagovskij dosyagaye profesijnogo uspihu A Krimskij rozmirkovuye nad problemami druzhbi kohannya zradi moralnosti Za svyatim Yefremom Sirinim chasi asketizmu samoanalizu konfliktu golovnogo geroya iz zovnishnim svitom Porozumilisya pereosmislennya geroyem poperednih podij tvoru jogo primirennya zi svitom i samim soboyu povernennya do svogo domu zustrich iz mamoyu i dosyagnennya pevnoyi garmoniyi Problematika tvoruGolovnij geroj molodij uchenij profesor matematiki Moskovskogo universitetu Andrij Lagovskij Jogo doroslishannyu duhovnomu zrostannyu i borotbi z samim soboyu prisvyachena bilsha chastina tekstu tvoru Krim togo A Krimskij porushuye u svoyemu tvori bagato inshih problem druzhbi lyubovi tilesnoyi i platonichnoyi idealnoyi stosunkiv z matir yu stosunkiv mizh lyudmi miloserdya shirosti i dosyagnennya porozuminnya Bez sumnivu u romani prisutnij i element avtobiografizmu pro sho zgaduvav sam A Krimskij Avtobiografichnist takozh zaznachaye doslidnicya tvorchosti A Krimskogo Solomiya Pavlichko Roman Andrij Lagovskij mistit i pevni elementi romanu vihovannya taki yak vibir zhittyevogo shlyahu geroya jogo duhovne zrostannya stanovlennya jogo svitoglyadu yake pokazane avtorom vprodovzh dosit dovgogo chasovogo promizhku Nayavnij takozh i didaktichnij element Andrij Lagovskij smilivo mozhna nazvati romanom pozitivnoyi evolyuciyi geroya Okremoyu osoblivoyu temoyu sho pronizuye ves tvir ye dialog kultur A Krimskij ye pershim komunikatorom mizh Ukrayinoyu i Oriyentom i tomu u jogo tvorah chastim ye motiv vzayemodiyi i porozuminnya mizh riznimi kulturnimi svitami Na rivni syuzhetu u rozdili Tuapse avtor stvoryuye koloritnu shidnu atmosferu robit chitacha svidkom spilkuvannya mizh lyudmi riznih narodnostej i civilizacij a takozh integruye u roman cilu nizku rozmayitih poezij i pisen yak narodnih greckih i tureckih tak i vlasnih perekladiv oriyentalnih i yevropejskih avtoriv Literaturoznavchi doslidzhennya tvoru Ukrayinska doslidnicya G Vipasnyak proponuye rozglyadati cej roman yak ilyustraciyu poshuku sebe i Boga shopravda ne u vuzko hristiyanskomu rozuminni a v zagalnomu yak Vishoyi sili yak Tvorcya Cya citata peregukuyetsya z tverdzhennyam Sergiya Yefremova pro te sho vsya literaturna tvorchist Krimskogo perejnyata Diogenovoyu spragoyu poshuku Lyudini PrimitkiKrimskij A Zibrannya tvoriv u 5 tomah Agatangel Krimskij K Nauk dumka 1972 T 2 S 696 Krimskij A Andrij Lagovskij Agatangel Krimskij Kiyiv Nacionalnij knizhkovij proekt 2011 336 s il ukrshodoznavstvo wordpress com Arhiv originalu za 19 bereznya 2017 Procitovano 18 bereznya 2017 Vipasnyak G Mizh svyatistyu i grihovnistyu dilema Andriya Lagovskogo v odnojmennomu romani Agatangela Krimskogo Zhitomirski literaturoznavchi studiyi 2013 Vip 7 S 198 Cit tam samo s 199