30-та дивізія підводних човнів (Імперський флот) — підрозділ Імперського флоту Японії, кораблі якого взяли участь у .
До дивізії входили великі підводні човни типу KD6 — (I-68), (I-69) та I-70, завершені будівництвом у 1932 році. Після формування 30-та дивізія короткий час належала до військово-морських округів Куре та Сасебо, а 1 грудня 1932-го була включена до . Напередодні війни цю ескадру переозброїли новітніми крейсерськими підводними човнами, так що станом на листопад 1941-го 30-та дивізія вже належала до .
29 серпня 1940-го під час проведення флотських навчань І-67 загинув разом зі всім екіпажем, так що дивізія вступила у війну лише з двома кораблями.
5 грудня 1941-го, за кілька діб до відкриття бойових дій, човни 30-ї дивізії вирушили з порту Самах (острів Хайнань) до визначених їм районів у Південнокитайському морі, де разом з кораблями інших підрозділів мали сформувати патрульну лінію поблизу півострова Малакка, на який уже 8 грудня (тобто в день нападу на Перл-Гарбор — тільки останній відбувся по інший бік лінії зміни дат) висадились японські десанти. 9 грудня з І-65 виявили два британські лінкори, про що повідомили командуванню. Ця інформація допомогла організувати повітряну атаку, яка завершилась потопленням зазначених кораблів. Що стосується безпосередніх перемог підводних човнів, то І-66 зміг під час цього походу потопити нідерландський підводний човен K XVI. 27 грудня кораблі дивізії завершили похід у бухті Камрань (центральна частина узбережжя В'єтнаму).
Протягом січня — лютого 1942-го човни 30-ї дивізії здійснили по два походи для дій на ворожих комунікаціях в Індійському океані, при цьому під час першого з них вони вийшли до океану в обхід острова Ява зі сходу через протоку Ломбок (між островами Балі та Ломбок), а завершили його на західному узбережжі півострова Малакка в Пенанзі, який на найближчі кілька років стане базою японського підводного флоту для дій в Індійському океані. Під час цих походів човни потопили вісім цивільних суден.
10 березня 1942-го в підрозділі знову стало три субмарини, оскільки до нього передали (I-64) з розформованої 29-ї дивізії підводних човнів. Цей корабель на той час був у поході в Індійському океані, до завершення якого встиг потопити один транспорт.
Не пізніше першої половини квітня 1942-го всі човни 30-ї дивізії полишили Південно-Східну Азію та прибули до Сасебо, а у травні вирушили на Маршаллові острови до атола Кваджелейн (у початковий період війни цю базу активно використовували підводні сили японського флоту). Під час цього переходу І-64 перестрів і потопив американський підводний човен. Інші субмарини дивізії 26 травня (на той час вони вже мали нові найменування — І-165 та І-166) рушили в черговий похід у межах операції проти атола Мідвей. Цього разу їм не вдалось досягнути якихось результатів, а після повернення на Кваджелейн кораблі рушили назад до Японії та 26 червня досягнули Сасебо.
У першій половині липня 1942-го 5-ту ескадру розформували, а 30-ту дивізію передали Флоту південно-західної зони, сформованому після початку війни для контролю захоплених японцями територій у Південно-Східній Азії (сюди ж перевели флагманський човен та плавучу базу колишньої 5-ї ескадри). При цьому не пізніше липня до складу 30-ї дивізії знову ввели третій човен, яким став (I-162) (раніше належав до розформованої 28-ї дивізії і в травні — червні так само безрезультатно ходив у похід з Кваджелейна до Гавайських островів). Невдовзі кораблі пройшли до Пенангу (де вже базувалась призначена для дій у Індійському океані , озброєна крейсерськими субмаринами, здатними нести літак або диверсійну мінісубмарину).
У серпні — листопаді кожен з човнів 30-ї дивізії тричі виходив для бойового патрулювання на західному напрямку, у Бенгальській затоці та Лаккадівському морі. Втім, фактично І-162 здійснив лише два походи, оскільки на третій раз був вимушений майже одразу повернутись на базу з технічних причин. Під час цього раунду бойовий рахунок дивізії поповнився на шість транспортних суден (один з них був радянський лісовоз «Мікоян», помилково потоплений через його прямування уздовж узбережжя британської Індії).
Наприкінці 1942 року японське командування отримало помилкові розвідувальні дані щодо підготовки союзниками десанту на острів Тимор, на тлі яких вирішило перевести 30-ту дивізію до Сурабаї (східна частина острова Ява). У грудні 1942 — лютому 1943 її підводні човни безрезультатно діяли біля західного та північного узбережжя Австралії, здійснивши від одного до трьох походів, по завершенні яких всі вони пройшли на багатомісячний ремонт до Японії.
Першим повернувся до Південно-Східної Азії І-166, який у другій половині літа 1943-го здійснив ще один безрезультатний похід до Австралії. У вересні всі три кораблі дивізії прибули до Пенангу, звідки до березня 1944-го здійснили по 3—4 походи в західному напрямку, внаслідок яких бойовий рахунок дивізії поповнився на три транспортні судна (існують дані, що в цей період 30-та дивізія вже підпорядковувалась 8-й ескадрі).
25 березня 1944-го 30-ту дивізію розформували. І-165 на якийсь час підпорядкували штабу 8-ї ескадри. Цей човен здійснив лише один безрезультатний бойовий похід до Австралії, далі його залучили до спеціальної місії до Нової Гвінеї, після пошкодження в якій корабель відбув до Японії та в підсумку став використовуватись як навчальний. І-162 одразу перевели в Куре до навчальної ескадри підводних човнів, при цьому до кінця року і він, і І-165 опинились у 19-й дивізії. І-166 спершу залучили до якоїсь місії постачання, а влітку 1944-го човен загинув, коли прямував до Сінгапуру для участі у тренуваннях японських есмінців.
Примітки
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 10 січня 2020. Процитовано 14 жовтня 2021.
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 25 лютого 2020. Процитовано 14 жовтня 2021.
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 6 жовтня 2016. Процитовано 14 жовтня 2021.
- . www.combinedfleet.com. Архів оригіналу за 21 вересня 2008. Процитовано 14 жовтня 2021.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
30 ta diviziya pidvodnih chovniv Imperskij flot pidrozdil Imperskogo flotu Yaponiyi korabli yakogo vzyali uchast u Do diviziyi vhodili veliki pidvodni chovni tipu KD6 I 68 I 69 ta I 70 zaversheni budivnictvom u 1932 roci Pislya formuvannya 30 ta diviziya korotkij chas nalezhala do vijskovo morskih okrugiv Kure ta Sasebo a 1 grudnya 1932 go bula vklyuchena do Naperedodni vijni cyu eskadru pereozbroyili novitnimi krejserskimi pidvodnimi chovnami tak sho stanom na listopad 1941 go 30 ta diviziya vzhe nalezhala do 29 serpnya 1940 go pid chas provedennya flotskih navchan I 67 zaginuv razom zi vsim ekipazhem tak sho diviziya vstupila u vijnu lishe z dvoma korablyami 5 grudnya 1941 go za kilka dib do vidkrittya bojovih dij chovni 30 yi diviziyi virushili z portu Samah ostriv Hajnan do viznachenih yim rajoniv u Pivdennokitajskomu mori de razom z korablyami inshih pidrozdiliv mali sformuvati patrulnu liniyu poblizu pivostrova Malakka na yakij uzhe 8 grudnya tobto v den napadu na Perl Garbor tilki ostannij vidbuvsya po inshij bik liniyi zmini dat visadilis yaponski desanti 9 grudnya z I 65 viyavili dva britanski linkori pro sho povidomili komanduvannyu Cya informaciya dopomogla organizuvati povitryanu ataku yaka zavershilas potoplennyam zaznachenih korabliv Sho stosuyetsya bezposerednih peremog pidvodnih chovniv to I 66 zmig pid chas cogo pohodu potopiti niderlandskij pidvodnij choven K XVI 27 grudnya korabli diviziyi zavershili pohid u buhti Kamran centralna chastina uzberezhzhya V yetnamu Protyagom sichnya lyutogo 1942 go chovni 30 yi diviziyi zdijsnili po dva pohodi dlya dij na vorozhih komunikaciyah v Indijskomu okeani pri comu pid chas pershogo z nih voni vijshli do okeanu v obhid ostrova Yava zi shodu cherez protoku Lombok mizh ostrovami Bali ta Lombok a zavershili jogo na zahidnomu uzberezhzhi pivostrova Malakka v Penanzi yakij na najblizhchi kilka rokiv stane bazoyu yaponskogo pidvodnogo flotu dlya dij v Indijskomu okeani Pid chas cih pohodiv chovni potopili visim civilnih suden 10 bereznya 1942 go v pidrozdili znovu stalo tri submarini oskilki do nogo peredali I 64 z rozformovanoyi 29 yi diviziyi pidvodnih chovniv Cej korabel na toj chas buv u pohodi v Indijskomu okeani do zavershennya yakogo vstig potopiti odin transport Ne piznishe pershoyi polovini kvitnya 1942 go vsi chovni 30 yi diviziyi polishili Pivdenno Shidnu Aziyu ta pribuli do Sasebo a u travni virushili na Marshallovi ostrovi do atola Kvadzhelejn u pochatkovij period vijni cyu bazu aktivno vikoristovuvali pidvodni sili yaponskogo flotu Pid chas cogo perehodu I 64 perestriv i potopiv amerikanskij pidvodnij choven Inshi submarini diviziyi 26 travnya na toj chas voni vzhe mali novi najmenuvannya I 165 ta I 166 rushili v chergovij pohid u mezhah operaciyi proti atola Midvej Cogo razu yim ne vdalos dosyagnuti yakihos rezultativ a pislya povernennya na Kvadzhelejn korabli rushili nazad do Yaponiyi ta 26 chervnya dosyagnuli Sasebo U pershij polovini lipnya 1942 go 5 tu eskadru rozformuvali a 30 tu diviziyu peredali Flotu pivdenno zahidnoyi zoni sformovanomu pislya pochatku vijni dlya kontrolyu zahoplenih yaponcyami teritorij u Pivdenno Shidnij Aziyi syudi zh pereveli flagmanskij choven ta plavuchu bazu kolishnoyi 5 yi eskadri Pri comu ne piznishe lipnya do skladu 30 yi diviziyi znovu vveli tretij choven yakim stav I 162 ranishe nalezhav do rozformovanoyi 28 yi diviziyi i v travni chervni tak samo bezrezultatno hodiv u pohid z Kvadzhelejna do Gavajskih ostroviv Nevdovzi korabli projshli do Penangu de vzhe bazuvalas priznachena dlya dij u Indijskomu okeani ozbroyena krejserskimi submarinami zdatnimi nesti litak abo diversijnu minisubmarinu U serpni listopadi kozhen z chovniv 30 yi diviziyi trichi vihodiv dlya bojovogo patrulyuvannya na zahidnomu napryamku u Bengalskij zatoci ta Lakkadivskomu mori Vtim faktichno I 162 zdijsniv lishe dva pohodi oskilki na tretij raz buv vimushenij majzhe odrazu povernutis na bazu z tehnichnih prichin Pid chas cogo raundu bojovij rahunok diviziyi popovnivsya na shist transportnih suden odin z nih buv radyanskij lisovoz Mikoyan pomilkovo potoplenij cherez jogo pryamuvannya uzdovzh uzberezhzhya britanskoyi Indiyi Naprikinci 1942 roku yaponske komanduvannya otrimalo pomilkovi rozviduvalni dani shodo pidgotovki soyuznikami desantu na ostriv Timor na tli yakih virishilo perevesti 30 tu diviziyu do Surabayi shidna chastina ostrova Yava U grudni 1942 lyutomu 1943 yiyi pidvodni chovni bezrezultatno diyali bilya zahidnogo ta pivnichnogo uzberezhzhya Avstraliyi zdijsnivshi vid odnogo do troh pohodiv po zavershenni yakih vsi voni projshli na bagatomisyachnij remont do Yaponiyi Pershim povernuvsya do Pivdenno Shidnoyi Aziyi I 166 yakij u drugij polovini lita 1943 go zdijsniv she odin bezrezultatnij pohid do Avstraliyi U veresni vsi tri korabli diviziyi pribuli do Penangu zvidki do bereznya 1944 go zdijsnili po 3 4 pohodi v zahidnomu napryamku vnaslidok yakih bojovij rahunok diviziyi popovnivsya na tri transportni sudna isnuyut dani sho v cej period 30 ta diviziya vzhe pidporyadkovuvalas 8 j eskadri 25 bereznya 1944 go 30 tu diviziyu rozformuvali I 165 na yakijs chas pidporyadkuvali shtabu 8 yi eskadri Cej choven zdijsniv lishe odin bezrezultatnij bojovij pohid do Avstraliyi dali jogo zaluchili do specialnoyi misiyi do Novoyi Gvineyi pislya poshkodzhennya v yakij korabel vidbuv do Yaponiyi ta v pidsumku stav vikoristovuvatis yak navchalnij I 162 odrazu pereveli v Kure do navchalnoyi eskadri pidvodnih chovniv pri comu do kincya roku i vin i I 165 opinilis u 19 j diviziyi I 166 spershu zaluchili do yakoyis misiyi postachannya a vlitku 1944 go choven zaginuv koli pryamuvav do Singapuru dlya uchasti u trenuvannyah yaponskih esminciv Primitki www combinedfleet com Arhiv originalu za 10 sichnya 2020 Procitovano 14 zhovtnya 2021 www combinedfleet com Arhiv originalu za 25 lyutogo 2020 Procitovano 14 zhovtnya 2021 www combinedfleet com Arhiv originalu za 6 zhovtnya 2016 Procitovano 14 zhovtnya 2021 www combinedfleet com Arhiv originalu za 21 veresnya 2008 Procitovano 14 zhovtnya 2021