Шая́н — село в Україні, в Закарпатській області, Хустському районі. Входить до складу Вишківської селищної громади. В селі видобувається мінеральна вода - Шаянська.
село Шаян | |
---|---|
Країна | Україна |
Область | Закарпатська область |
Район | Хустський район |
Громада | Вишківська селищна громада |
Код КАТОТТГ | UA21120030050033685 |
Основні дані | |
Населення | 534 |
Поштовий індекс | 90457 |
Телефонний код | +380 3142 |
Географічні дані | |
Географічні координати | H G O |
Середня висота над рівнем моря | 203 м |
Найближча залізнична станція | Буштино |
Місцева влада | |
Адреса ради | 90454, смт Вишково, вул. Червона пл. 1 |
Карта | |
Шаян | |
Шаян | |
Мапа | |
Шаян у Вікісховищі |
Історія
На віддалі 1 кілометр від курорту Шаян, ліворуч від дороги (при виїзді з села) на 20-метровій терасі зібрано колекцію крем'яних, кварцитових і андезитових виробів мустьєрського і пізньопалеолітичного часів. Біля 200 метрів на захід від першого пункту, на мисовидному уступі 30 — 40-метрової тераси, впідніжжі гори Шаяна — зібрано окремі мустьєрські вироби із кварциту.
Перші згадки у XIX столітті, як про лікувальні купелі.
Легенда про походження назви села
Височать над селом три гори: Шаян, Шаяниха, Шаянчик (Шаяненя). З міжгір'я збігає потічок, чистий, як сльоза, жебонить, ніби розповідаючи легенду про сиву давнину. Злі вороги напали на село, підпалили хати, убивали людей. І тільки сім'ї Шаянів вдалося сховатися в лісі. Та помітили це нелюди і кинулися в погоню. Першим загинув батько, захищаючи родину. Де впав замертво, виросла найвища гора — Шаян. Знесилена мати, прикриваючи сина, бігла вперед. Але ворожа стріла вп'ялася у серце хлопчини. Мати опустила його на зелений барвінок, і на тому місці виросла найменша гора Шаянчик (Шаєня). Ще декілька кроків пробігла жінка і впала зморена. На тому місці височить зараз гора Шаяниха.
На базі Шаянського родовища вуглекислих мінеральних вод в живописній місцевості Шаян, розташованій в Солотвинській западині Закарпатського прогину, оточеній невисокими горами з округлими вершинами — Великий (477 м), Середній (325 м) і Малий Шаян на курорті Шаян у 1952 році було відкрито санаторій «Шаян» на 150 місць. В умовах курорту для питного лікування, вуглекислих мінеральних ванн, промивань кишечника та іншого порожнинного введення використовуються гідрокарбонатні натрієві води свердловин № 4, № 2 42 біля підніжжя г. В. Шаян. Хлоридно-гідрокарбонатна мінеральна вода св. № 2 біля підніжжя г. М. Шаян, що однією із перших була рекомендована для лікування урологічних захворювань ще у 50-ті роки XX сторіччя, в тому числі корифеєм медицини Закарпаття професором А. Фединцем, в умовах курорту Шаян використовується тільки для питного лікування, а з 1999 року почала розливатись у пляшки. Розлив мінеральної води «Шаянська» зі св. № 242 розпочався ще в 1964 році.
Туристичні місця
- Санаторій «Шаян» знаходиться за 18 км від м. Хуст, на схилах Виторлаг-Гутинського хребта на висоті 210 м над рівнем моря. Санаторій розташований на лівому березі річки Тиси біля підніжжя гори Великий Шаян, що разом з горами Середній і Малий Шаян оточує курортну зону, залишаючи відкритим тільки східний напрямок.
- три гори: Шаян, Шаяниха, Шаянчик (Шаяненя)
- На віддалі 1 кілометр від курорту Шаян, ліворуч від дороги (при виїзді з села) на 20-метровій терасі зібрано колекцію крем'яних, кварцитових і андезитових виробів мустьєрського і пізньопалеолітичного часів. Біля 200 метрів на захід від першого пункту, на мисовидному уступі 30 — 40-метрової тераси, впідніжжі гори Шаяна — зібрано окремі мустьєрські вироби із кварциту.
- Шаянське родовище вуглекислих мінеральних вод
Персоналії
У селі поховані:
- Тацюн Микола Васильович (1997—2022) — старший солдат Збройних Сил України, учасник російсько-української війни.
Галерея
- База "Червона рута"
- Гора Шаян
- База відпочинку
-
-
- Курортна зона
- Церква в с. Шаян
- Струмок "Великий Кюблер"
- Шаянське озеро
- Краєвид
Посилання
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Шаян (Україна) |
- Погода в селі [ 5 березня 2008 у Wayback Machine.]
- https://shayanlife.com/ [ 16 січня 2021 у Wayback Machine.]
https://shayanlife.com/blog/details?idArticle=4 10 причин відвідати курорт Шаян
- КАРПАТЫ.INFO/Западная Украина/Закарпатская область/Хустский район/Шаян [ 27 квітня 2011 у Wayback Machine.]
- 7 фактів про село Шаян [ 27 серпня 2018 у Wayback Machine.] туристичний путівник: Турінформ Закарпаття
Це незавершена стаття з географії України. Ви можете проєкту, виправивши або дописавши її. |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Shaya n selo v Ukrayini v Zakarpatskij oblasti Hustskomu rajoni Vhodit do skladu Vishkivskoyi selishnoyi gromadi V seli vidobuvayetsya mineralna voda Shayanska selo Shayan Krayina Ukrayina Oblast Zakarpatska oblast Rajon Hustskij rajon Gromada Vishkivska selishna gromada Kod KATOTTG UA21120030050033685 Osnovni dani Naselennya 534 Poshtovij indeks 90457 Telefonnij kod 380 3142 Geografichni dani Geografichni koordinati 48 03 33 pn sh 23 20 57 sh d H G O Serednya visota nad rivnem morya 203 m Najblizhcha zaliznichna stanciya Bushtino Misceva vlada Adresa radi 90454 smt Vishkovo vul Chervona pl 1 Karta Shayan Shayan Mapa Shayan u Vikishovishi U Vikipediyi ye statti pro inshi znachennya cogo termina Shayan IstoriyaNa viddali 1 kilometr vid kurortu Shayan livoruch vid dorogi pri viyizdi z sela na 20 metrovij terasi zibrano kolekciyu krem yanih kvarcitovih i andezitovih virobiv mustyerskogo i piznopaleolitichnogo chasiv Bilya 200 metriv na zahid vid pershogo punktu na misovidnomu ustupi 30 40 metrovoyi terasi vpidnizhzhi gori Shayana zibrano okremi mustyerski virobi iz kvarcitu Pershi zgadki u XIX stolitti yak pro likuvalni kupeli Legenda pro pohodzhennya nazvi selaVisochat nad selom tri gori Shayan Shayaniha Shayanchik Shayanenya Z mizhgir ya zbigaye potichok chistij yak sloza zhebonit nibi rozpovidayuchi legendu pro sivu davninu Zli vorogi napali na selo pidpalili hati ubivali lyudej I tilki sim yi Shayaniv vdalosya shovatisya v lisi Ta pomitili ce nelyudi i kinulisya v pogonyu Pershim zaginuv batko zahishayuchi rodinu De vpav zamertvo virosla najvisha gora Shayan Znesilena mati prikrivayuchi sina bigla vpered Ale vorozha strila vp yalasya u serce hlopchini Mati opustila jogo na zelenij barvinok i na tomu misci virosla najmensha gora Shayanchik Shayenya She dekilka krokiv probigla zhinka i vpala zmorena Na tomu misci visochit zaraz gora Shayaniha Shayanska mineralna voda Na bazi Shayanskogo rodovisha vuglekislih mineralnih vod v zhivopisnij miscevosti Shayan roztashovanij v Solotvinskij zapadini Zakarpatskogo proginu otochenij nevisokimi gorami z okruglimi vershinami Velikij 477 m Serednij 325 m i Malij Shayan na kurorti Shayan u 1952 roci bulo vidkrito sanatorij Shayan na 150 misc V umovah kurortu dlya pitnogo likuvannya vuglekislih mineralnih vann promivan kishechnika ta inshogo porozhninnogo vvedennya vikoristovuyutsya gidrokarbonatni natriyevi vodi sverdlovin 4 2 42 bilya pidnizhzhya g V Shayan Hloridno gidrokarbonatna mineralna voda sv 2 bilya pidnizhzhya g M Shayan sho odniyeyu iz pershih bula rekomendovana dlya likuvannya urologichnih zahvoryuvan she u 50 ti roki XX storichchya v tomu chisli korifeyem medicini Zakarpattya profesorom A Fedincem v umovah kurortu Shayan vikoristovuyetsya tilki dlya pitnogo likuvannya a z 1999 roku pochala rozlivatis u plyashki Rozliv mineralnoyi vodi Shayanska zi sv 242 rozpochavsya she v 1964 roci Turistichni miscya Sanatorij Shayan znahoditsya za 18 km vid m Hust na shilah Vitorlag Gutinskogo hrebta na visoti 210 m nad rivnem morya Sanatorij roztashovanij na livomu berezi richki Tisi bilya pidnizhzhya gori Velikij Shayan sho razom z gorami Serednij i Malij Shayan otochuye kurortnu zonu zalishayuchi vidkritim tilki shidnij napryamok tri gori Shayan Shayaniha Shayanchik Shayanenya Na viddali 1 kilometr vid kurortu Shayan livoruch vid dorogi pri viyizdi z sela na 20 metrovij terasi zibrano kolekciyu krem yanih kvarcitovih i andezitovih virobiv mustyerskogo i piznopaleolitichnogo chasiv Bilya 200 metriv na zahid vid pershogo punktu na misovidnomu ustupi 30 40 metrovoyi terasi vpidnizhzhi gori Shayana zibrano okremi mustyerski virobi iz kvarcitu Shayanske rodovishe vuglekislih mineralnih vodPersonaliyiU seli pohovani Tacyun Mikola Vasilovich 1997 2022 starshij soldat Zbrojnih Sil Ukrayini uchasnik rosijsko ukrayinskoyi vijni GalereyaBaza Chervona ruta Gora Shayan Baza vidpochinku Kurortna zona Cerkva v s Shayan Strumok Velikij Kyubler Shayanske ozero KrayevidPosilannyaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Shayan Ukrayina Pogoda v seli 5 bereznya 2008 u Wayback Machine https shayanlife com 16 sichnya 2021 u Wayback Machine https shayanlife com blog details idArticle 4 10 prichin vidvidati kurort Shayan KARPATY INFO Zapadnaya Ukraina Zakarpatskaya oblast Hustskij rajon Shayan 27 kvitnya 2011 u Wayback Machine 7 faktiv pro selo Shayan 27 serpnya 2018 u Wayback Machine turistichnij putivnik Turinform Zakarpattya Ce nezavershena stattya z geografiyi Ukrayini Vi mozhete dopomogti proyektu vipravivshi abo dopisavshi yiyi