Яків Васильович Смолій (нар. 1 лютого 1961, село Вербовець Лановецького району Тернопільської області) — український банкір. Колишній голова НБУ (15.03.2018 — 03.07.2020), у минулому — перший заступник Голови НБУ (курував готівковий обіг, IT і платіжні системи). Член Правління НБУ. Кандидат економічних наук.
Яків Васильович Смолій | |
---|---|
11-й Голова Національного банку України, Член РНБОУ | |
15 березня 2018 — 3 липня 2020 | |
Президент | Петро Порошенко Володимир Зеленський |
Прем'єр-міністр | Володимир Гройсман Олексій Гончарук Денис Шмигаль |
Попередник | Валерія Гонтарева |
Наступник | Катерина Рожкова (в. о.), Кирило Шевченко |
Народився | 1 лютого 1961 (63 роки) с. Вербовець, Лановецький район, Тернопільська область |
Відомий як | банкір |
Громадянство | Україна |
Освіта | Львівський державний університет імені Івана Франка |
Alma mater | ЛНУ ім. І. Франка |
Нагороди | |
Медіафайли у Вікісховищі | |
З 28 березня 2018 року по 17 серпня 2020 року Член РНБО.
Життєпис
Яків Смолій народився 1 лютого 1961 року в селі Вербовець Лановецького району Тернопільської області.
Освіта
1983 року закінчив Львівський університет ім. Франка за спеціальністю «Прикладна математика», здобувши кваліфікацію математика.
Кар'єра
1981—1983 — під час навчання у Львівському університеті, працював лаборантом науково-дослідного сектора цього вишу.
1983—1987 — інженер-програміст, математик, молодший науковий співробітник Тернопільського фінансово-економічного інституту (нині національний університет).
1987—1991 — інженер-програміст, старший інженер-програміст, начальник бюро заводу «Оріон».
1991—1994 провідний інженер, начальник комп'ютерного відділу, заступник начальника Тернопільського обласного управління Національного банку України.
1994 — 2005 — начальник управління автоматизації, а пізніше — заступник голови правління банку «Аваль». Майже одразу Смолій став одним із акціонерів банку, наприкінці 2004 року володів 1,25 % акцій банку. 2005 року «Аваль» викупила австрійська Raiffeisen Group, після цього Смолій продав свої акції і покинув банк.
2006—2014 — директор з питань банківського бізнесу товариства «Престиж-груп». Новий банк «Престиж» зареєстрували колишні акціонери «Авалю». Яків Смолій став одним із десяти засновників та очолив Наглядову раду банку «Престиж».
З 25 квітня 2014 — заступник Голови НБУ. Керував готівковим обігом банку, IT та платіжними системами, Банкнотно-монетним двором, Фабрикою банкнотного паперу, Центральним сховищем НБУ та Державною скарбницею України.
З 25 жовтня 2016 — перший заступник Голови Національного банку України.
Від 11 травня 2017 — виконувач обов'язків Голови Національного банку на час безстрокової відпустки Валерії Гонтаревої.
З 15 березня 2018 — призначений Головою Національного банку України за рішенням Верховної ради України. 1 липня 2020 подав у відставку. 2 липня у Раді зареєстрували президентський проєкт постанови про звільнення Смолія.
1 липня 2020-го Смолій подав у відставку з посади керівника НБУ, пояснивши це політичним тиском на НБУ.
Це викликало деякий резонанс у ЗМІ. Зокрема, п'ятий президент Петро Порошенко заявив, що необхідно зупинити відставку, забезпечивши незалежність НБУ.
3 липня Верховна Рада проголосувала 286 голосами «за» відставку Смолія.
Голова НБУ
З 15 березня 2018 — Голова НБУ за рішенням Верховної ради України.
2 березня 2018 Смолій зазначав, що НБУ готує оновлення стратегії розвитку фінансового сектора України (зокрема на часовому проміжку 2020—2025). Вперше була розроблена стратегія НБУ, яка встановлює цілі регулятора на середньострокову перспективу. НБУ встановив 7 орієнтирів: відновлення кредитування, плавний перехід до вільного руху капіталу, забезпечення регулювання фінансового сектора та розвиток фінансової інклюзії.
НБУ планував долучитися до низки трендів фінансової диджиталізації, серед яких:
Cashless economy
Переведення більшості розрахунків у безготівкову форму:
- рух до європейських банківських стандартів, впровадження Payment Services Directive 2 (PSD2): нові форми фінансових документів і транзакцій, які можна реалізувати в українській СЕП [ 19 березня 2018 у Wayback Machine.]3;
- впровадження Instant payments — швидкі перекази з гарантією від платника до одержувача, в режимі 24/7/365. Послуги формату P2P на новому етапі української системи електронних платежів (СЕП4);
- впровадження «електронної гривні» — готівки в електронному вигляді (аналог фіатної валюти, що обмінюватиметься за курсом 1:1 до готівки або безготівкових коштів), миттєві транзакції за допомогою мобільного;
- зменшення ресурсів на виготовлення та обслуговування готівки за рахунок переведення її в безготівкову форму;
- передача готівки на обслуговування (зберігання) від НБУ до комерційного сектора;
Кібербезпека
- будівництво центру з обробки даних НБУ, який зможе надавати послуги резервного копіювання та зберігання інформації й іншим державним установам;
- спорудження в західній Україні касового центру НБУ — сучасного касового вузла зі зберігання та обробки готівки.
Підпис Смолія є на банкнотах четвертого покоління 20 гривень та 500 гривень (2018 року), 50 гривень, 100 гривень, 200 гривень та 1000 гривень (2019 року). У січні 2019 року НБУ почав реалізацію нерозрізаних аркушів банкнот третього покоління номіналів 1 гривня (зразка 2006 року) та 2 гривні (зразка 2004 року) з підписом Смолія, на яких проставлена дата випуску — 2018 рік.
Враховуючи політику НБУ щодо вилучення банкнот гривні низьких номіналів, ці банкноти номіналами 1 та 2 гривні представлені для колекціонерів лише у вигляді нерозрізаних аркушів банкнот, без поштучного випуску для масового обігу.
Член РНБОУ
28 березня 2018 року Указом Президента України призначений членом Ради національної безпеки і оборони України.
Науковий ступінь
Примітки
- . Архів оригіналу за 15 березня 2018. Процитовано 15 березня 2018.
- . Архів оригіналу за 21 лютого 2015. Процитовано 29 березня 2018.
- Указ Президента України від 17 серпня 2020 року № 324/2020 «Про зміни у складі Ради національної безпеки і оборони України»
- . Політека (укр.). Архів оригіналу за 10 квітня 2018. Процитовано 9 квітня 2018.
- Rbc.ua. . РБК-Украина (укр.). Архів оригіналу за 9 квітня 2018. Процитовано 9 квітня 2018.
- . Архів оригіналу за 15 березня 2018. Процитовано 15 березня 2018.
- . ZN.ua. 1 липня 2020. Архів оригіналу за 2 липня 2020. Процитовано 1 липня 2020.
- . www.unian.ua (укр.). Архів оригіналу за 2 липня 2020. Процитовано 2 липня 2020.
- . РБК-Украина (рос.). Архів оригіналу за 3 липня 2020. Процитовано 2 липня 2020.
- . РБК-Украина (рос.). Архів оригіналу за 2 липня 2020. Процитовано 2 липня 2020.
- . iportal.rada.gov.ua. Архів оригіналу за 20 березня 2018. Процитовано 19 березня 2018.
- . Архів оригіналу за 19 березня 2018.
- . Архів оригіналу за 16 березня 2018.
- . Архів оригіналу за 29 березня 2018. Процитовано 29 березня 2018.
Джерела
- Сайт Національного банку України [ 15 березня 2018 у Wayback Machine.]
Посилання
- Президент представив нового голову Нацбанку Якова Смолія /Офіційний сайт-портал Президента України, 15.3.2018/ [ 15 березня 2018 у Wayback Machine.]
- Верховна Рада призначила Якова Смолія головою Нацбанку /DW-новини української служби, 15.3.2018/ [ 16 березня 2018 у Wayback Machine.]
- Мельничук Б. Смолій Яків Васильович // Тернопільський енциклопедичний словник : у 4 т. / редкол.: Г. Яворський та ін. — Тернопіль : Видавничо-поліграфічний комбінат «Збруч», 2010. — Т. 4 : А — Я (додатковий). — С. 575. — .
- Правління Національного банку України. Смолій Яків Васильович [ 22 жовтня 2016 у Wayback Machine.] // Національний банк України.
- Заступником Голови Національного банку України призначено Якова Смолія [ 27 квітня 2014 у Wayback Machine.] // Національний банк України. — 2014. — 25 квітня.
- Декларація про доходи та витрати заступника Голови Національного банку України Якова Смолія [ 22 жовтня 2016 у Wayback Machine.] (за 2015) // Національний банк України.
- Декларація про доходи та витрати Якова Смолія [ 17 травня 2017 у Wayback Machine.] (за 2016) // Декларації.
- . Економічна правда. Архів оригіналу за 2 жовтня 2017. Процитовано 3 жовтня 2017.
- . LB.ua. Архів оригіналу за 2 жовтня 2017. Процитовано 3 жовтня 2017.
- . Архів оригіналу за 2 жовтня 2017. Процитовано 3 жовтня 2017.
Декларація
- Е-декларація [ 23 лютого 2019 у Wayback Machine.]
Попередник: | Голова Національного банку України 15 березня 2018 — 3 липня 2020 | Наступник: |
Валерія Гонтарева | Катерина Рожкова (в. о.) |
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
U Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Smolij Yakiv Vasilovich Smolij nar 1 lyutogo 1961 selo Verbovec Lanoveckogo rajonu Ternopilskoyi oblasti ukrayinskij bankir Kolishnij golova NBU 15 03 2018 03 07 2020 u minulomu pershij zastupnik Golovi NBU kuruvav gotivkovij obig IT i platizhni sistemi Chlen Pravlinnya NBU Kandidat ekonomichnih nauk Yakiv Vasilovich SmolijYakiv Vasilovich Smolij11 j Golova Nacionalnogo banku Ukrayini Chlen RNBOU15 bereznya 2018 3 lipnya 2020PrezidentPetro Poroshenko Volodimir ZelenskijPrem yer ministrVolodimir Grojsman Oleksij Goncharuk Denis ShmigalPoperednikValeriya GontarevaNastupnikKaterina Rozhkova v o Kirilo ShevchenkoNarodivsya1 lyutogo 1961 1961 02 01 63 roki s Verbovec Lanoveckij rajon Ternopilska oblastVidomij yakbankirGromadyanstvo UkrayinaOsvitaLvivskij derzhavnij universitet imeni Ivana FrankaAlma materLNU im I FrankaNagorodiPochesna gramota Kabinetu Ministriv Ukrayini Mediafajli u Vikishovishi Z 28 bereznya 2018 roku po 17 serpnya 2020 roku Chlen RNBO ZhittyepisYakiv Smolij narodivsya 1 lyutogo 1961 roku v seli Verbovec Lanoveckogo rajonu Ternopilskoyi oblasti Osvita 1983 roku zakinchiv Lvivskij universitet im Franka za specialnistyu Prikladna matematika zdobuvshi kvalifikaciyu matematika Kar yera 1981 1983 pid chas navchannya u Lvivskomu universiteti pracyuvav laborantom naukovo doslidnogo sektora cogo vishu 1983 1987 inzhener programist matematik molodshij naukovij spivrobitnik Ternopilskogo finansovo ekonomichnogo institutu nini nacionalnij universitet 1987 1991 inzhener programist starshij inzhener programist nachalnik byuro zavodu Orion 1991 1994 providnij inzhener nachalnik komp yuternogo viddilu zastupnik nachalnika Ternopilskogo oblasnogo upravlinnya Nacionalnogo banku Ukrayini 1994 2005 nachalnik upravlinnya avtomatizaciyi a piznishe zastupnik golovi pravlinnya banku Aval Majzhe odrazu Smolij stav odnim iz akcioneriv banku naprikinci 2004 roku volodiv 1 25 akcij banku 2005 roku Aval vikupila avstrijska Raiffeisen Group pislya cogo Smolij prodav svoyi akciyi i pokinuv bank 2006 2014 direktor z pitan bankivskogo biznesu tovaristva Prestizh grup Novij bank Prestizh zareyestruvali kolishni akcioneri Avalyu Yakiv Smolij stav odnim iz desyati zasnovnikiv ta ocholiv Naglyadovu radu banku Prestizh Z 25 kvitnya 2014 zastupnik Golovi NBU Keruvav gotivkovim obigom banku IT ta platizhnimi sistemami Banknotno monetnim dvorom Fabrikoyu banknotnogo paperu Centralnim shovishem NBU ta Derzhavnoyu skarbniceyu Ukrayini Z 25 zhovtnya 2016 pershij zastupnik Golovi Nacionalnogo banku Ukrayini Vid 11 travnya 2017 vikonuvach obov yazkiv Golovi Nacionalnogo banku na chas bezstrokovoyi vidpustki Valeriyi Gontarevoyi Z 15 bereznya 2018 priznachenij Golovoyu Nacionalnogo banku Ukrayini za rishennyam Verhovnoyi radi Ukrayini 1 lipnya 2020 podav u vidstavku 2 lipnya u Radi zareyestruvali prezidentskij proyekt postanovi pro zvilnennya Smoliya 1 lipnya 2020 go Smolij podav u vidstavku z posadi kerivnika NBU poyasnivshi ce politichnim tiskom na NBU Ce viklikalo deyakij rezonans u ZMI Zokrema p yatij prezident Petro Poroshenko zayaviv sho neobhidno zupiniti vidstavku zabezpechivshi nezalezhnist NBU 3 lipnya Verhovna Rada progolosuvala 286 golosami za vidstavku Smoliya Golova NBUZ 15 bereznya 2018 Golova NBU za rishennyam Verhovnoyi radi Ukrayini 2 bereznya 2018 Smolij zaznachav sho NBU gotuye onovlennya strategiyi rozvitku finansovogo sektora Ukrayini zokrema na chasovomu promizhku 2020 2025 Vpershe bula rozroblena strategiya NBU yaka vstanovlyuye cili regulyatora na serednostrokovu perspektivu NBU vstanoviv 7 oriyentiriv vidnovlennya kredituvannya plavnij perehid do vilnogo ruhu kapitalu zabezpechennya regulyuvannya finansovogo sektora ta rozvitok finansovoyi inklyuziyi NBU planuvav doluchitisya do nizki trendiv finansovoyi didzhitalizaciyi sered yakih Cashless economy Perevedennya bilshosti rozrahunkiv u bezgotivkovu formu ruh do yevropejskih bankivskih standartiv vprovadzhennya Payment Services Directive 2 PSD2 novi formi finansovih dokumentiv i tranzakcij yaki mozhna realizuvati v ukrayinskij SEP 19 bereznya 2018 u Wayback Machine 3 vprovadzhennya Instant payments shvidki perekazi z garantiyeyu vid platnika do oderzhuvacha v rezhimi 24 7 365 Poslugi formatu P2P na novomu etapi ukrayinskoyi sistemi elektronnih platezhiv SEP4 vprovadzhennya elektronnoyi grivni gotivki v elektronnomu viglyadi analog fiatnoyi valyuti sho obminyuvatimetsya za kursom 1 1 do gotivki abo bezgotivkovih koshtiv mittyevi tranzakciyi za dopomogoyu mobilnogo zmenshennya resursiv na vigotovlennya ta obslugovuvannya gotivki za rahunok perevedennya yiyi v bezgotivkovu formu peredacha gotivki na obslugovuvannya zberigannya vid NBU do komercijnogo sektora Kiberbezpeka budivnictvo centru z obrobki danih NBU yakij zmozhe nadavati poslugi rezervnogo kopiyuvannya ta zberigannya informaciyi j inshim derzhavnim ustanovam sporudzhennya v zahidnij Ukrayini kasovogo centru NBU suchasnogo kasovogo vuzla zi zberigannya ta obrobki gotivki Pidpis Smoliya ye na banknotah chetvertogo pokolinnya 20 griven ta 500 griven 2018 roku 50 griven 100 griven 200 griven ta 1000 griven 2019 roku U sichni 2019 roku NBU pochav realizaciyu nerozrizanih arkushiv banknot tretogo pokolinnya nominaliv 1 grivnya zrazka 2006 roku ta 2 grivni zrazka 2004 roku z pidpisom Smoliya na yakih prostavlena data vipusku 2018 rik Vrahovuyuchi politiku NBU shodo viluchennya banknot grivni nizkih nominaliv ci banknoti nominalami 1 ta 2 grivni predstavleni dlya kolekcioneriv lishe u viglyadi nerozrizanih arkushiv banknot bez poshtuchnogo vipusku dlya masovogo obigu Chlen RNBOU28 bereznya 2018 roku Ukazom Prezidenta Ukrayini priznachenij chlenom Radi nacionalnoyi bezpeki i oboroni Ukrayini Naukovij stupinKandidat ekonomichnih naukPrimitki Arhiv originalu za 15 bereznya 2018 Procitovano 15 bereznya 2018 Arhiv originalu za 21 lyutogo 2015 Procitovano 29 bereznya 2018 Ukaz Prezidenta Ukrayini vid 17 serpnya 2020 roku 324 2020 Pro zmini u skladi Radi nacionalnoyi bezpeki i oboroni Ukrayini Politeka ukr Arhiv originalu za 10 kvitnya 2018 Procitovano 9 kvitnya 2018 Rbc ua RBK Ukraina ukr Arhiv originalu za 9 kvitnya 2018 Procitovano 9 kvitnya 2018 Arhiv originalu za 15 bereznya 2018 Procitovano 15 bereznya 2018 ZN ua 1 lipnya 2020 Arhiv originalu za 2 lipnya 2020 Procitovano 1 lipnya 2020 www unian ua ukr Arhiv originalu za 2 lipnya 2020 Procitovano 2 lipnya 2020 RBK Ukraina ros Arhiv originalu za 3 lipnya 2020 Procitovano 2 lipnya 2020 RBK Ukraina ros Arhiv originalu za 2 lipnya 2020 Procitovano 2 lipnya 2020 iportal rada gov ua Arhiv originalu za 20 bereznya 2018 Procitovano 19 bereznya 2018 Arhiv originalu za 19 bereznya 2018 Arhiv originalu za 16 bereznya 2018 Arhiv originalu za 29 bereznya 2018 Procitovano 29 bereznya 2018 DzherelaSajt Nacionalnogo banku Ukrayini 15 bereznya 2018 u Wayback Machine PosilannyaPrezident predstaviv novogo golovu Nacbanku Yakova Smoliya Oficijnij sajt portal Prezidenta Ukrayini 15 3 2018 15 bereznya 2018 u Wayback Machine Verhovna Rada priznachila Yakova Smoliya golovoyu Nacbanku DW novini ukrayinskoyi sluzhbi 15 3 2018 16 bereznya 2018 u Wayback Machine Melnichuk B Smolij Yakiv Vasilovich Ternopilskij enciklopedichnij slovnik u 4 t redkol G Yavorskij ta in Ternopil Vidavnicho poligrafichnij kombinat Zbruch 2010 T 4 A Ya dodatkovij S 575 ISBN 978 966 528 318 8 Pravlinnya Nacionalnogo banku Ukrayini Smolij Yakiv Vasilovich 22 zhovtnya 2016 u Wayback Machine Nacionalnij bank Ukrayini Zastupnikom Golovi Nacionalnogo banku Ukrayini priznacheno Yakova Smoliya 27 kvitnya 2014 u Wayback Machine Nacionalnij bank Ukrayini 2014 25 kvitnya Deklaraciya pro dohodi ta vitrati zastupnika Golovi Nacionalnogo banku Ukrayini Yakova Smoliya 22 zhovtnya 2016 u Wayback Machine za 2015 Nacionalnij bank Ukrayini Deklaraciya pro dohodi ta vitrati Yakova Smoliya 17 travnya 2017 u Wayback Machine za 2016 Deklaraciyi Ekonomichna pravda Arhiv originalu za 2 zhovtnya 2017 Procitovano 3 zhovtnya 2017 LB ua Arhiv originalu za 2 zhovtnya 2017 Procitovano 3 zhovtnya 2017 Arhiv originalu za 2 zhovtnya 2017 Procitovano 3 zhovtnya 2017 Deklaraciya E deklaraciya 23 lyutogo 2019 u Wayback Machine Poperednik Golova Nacionalnogo banku Ukrayini 15 bereznya 2018 3 lipnya 2020 Nastupnik Valeriya Gontareva Katerina Rozhkova v o