Пе́тер У́льріх Вайс (нім. Peter Ulrich Weiss; 8 листопада 1916, Новавес, поблизу Потсдама, Німеччина, — 10 травня 1982, Стокгольм, Швеція) — німецький і шведський письменник і художник єврейського походження.
Петер Вайс | ||||
---|---|---|---|---|
нім. Peter Ulrich Weiss | ||||
Народився | 8 листопада 1916[1][2][…] d, Потсдам, Королівство Пруссія, Німецька імперія | |||
Помер | 10 травня 1982[1][2][…](65 років) Стокгольм, Швеція[1] ·інфаркт міокарда | |||
Поховання | Північний цвинтар (Стокгольм)[4][5] | |||
Країна | Чехословаччина Швеція[6] | |||
Діяльність | драматург, письменник, художник, режисер, кінорежисер, ілюстратор, прозаїк, есеїст | |||
Сфера роботи | сценічне мистецтво | |||
Alma mater | Університет Вестмінстера і Празька академія образотворчих мистецтв | |||
Роки активності | 1947 — 1982[7] | |||
Magnum opus | d, d, d і d | |||
Батько | d[8] | |||
Мати | d[8] | |||
У шлюбі з | d[8], d і d | |||
Діти | d | |||
Нагороди | ||||
| ||||
Петер Вайс у Вікісховищі | ||||
Біографія
Народився в родині дрібного єврейського промисловця. Дитинство й отроцтво пройшло в Потсдамі, район Новавес. 1933 року, з приходом до влади Гітлера, родина емігрувала до Лондона, потім переїхала до Чехословаччини й незадовго до початку Другої світової війни оселилася в Швеції.
1949 року Петер Вайс разом з друзями заснував невелику кіностудію Experimental Film Studio, де протягом 1952—1955 років зняв серію експериментальних фільмів, позначених впливом сюрреалізму.. 1962 року він покинув кіно..
Свою письменницьку кар'єру Вайс почав як шведський письменник, але за якийсь час вирішив писати німецькою. 1962 року він був відзначений премією Шарля Вейона за роман «Зникома точка» (Fluchtpunkt). Міжнародне визнання прийшло до Вайса з появою п'єси Переслідування та вбивство Жана-Поля Марата, представлене акторською трупою лікарні в Шарантоні під керівництвом пана де Сада (Die Verfolgung und Ermordung Jean Paul Marats dargestellt durch die Schauspielgruppe des Hospizes zu Charenton unter Anleitung des Herrn de Sade, 1964).
У 1963—1965 роках Вайс брав участь в процесі над 22 особами, звинуваченими за злочини в Аушвіці. На основі свої нотаток з процесу 1965 року він опублікував п'єсу «Інструкція», в якій розвинув нову естетику документального театру. 1967 року він опублікував свої «Нотатки про документальний театр» з теоретичним обґрунтуванням одраного ним напрямку в розвитку театру.
Тривалий час був близький до руху «нових лівих». Був членом шведської Лівої партії.
1982 року помер у Стокгольмі, завершивши третій том свого великого роману «Естетика опору (1974—1981)». 1982 року посмертно став лауреатом премії Георга Бюхнера.
Твори
Проза
- 1947: Från ö till ö. , Stockholm (= Von Insel zu Insel. Berlin 1984).
- 1948: De besegrade. Bonnier, Stockholm (= Die Besiegten. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1985).
- 1949: Dokument I. Stockholm: Privatdruck (auch als: Der Vogelfreie) (= Sinclair: Der Fremde. Erzählung. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1980).
- 1953: Duellen. Stockholm: Privatdruck (= Das Duell. Suhrkamp, Frankfurt am Main 1972).
- 1956: Avantgardefilm. Wahlström & Widstrand, Stockholm (Svensk Filmbibliotek 7) (= Avantgarde Film, erweiterte deutsche Übersetzung, Suhrkamp, Frankfurt am Main 1995 unter Verwendung eines Typoskripts und einer Teilübersetzung in Akzente Nr. 2/1963).
- 1960: «Тінь тіла кучера»
- 1961: «Прощання з батьками»
- 1962: «Точка втечі»
- 1963: «Розмова трьох, що йдуть»
- 1975—1981: «Естетика опору» (в 3 томах)
- Посмертні видання
- 2000: «Ситуація», роман, написаний шведською мовою
- 2006: «Копенгагенський щоденник». Критичне видання
П'єси
- 1948: Вежа
- 1963: Ніч із гістьми
- 1964: Переслідування та вбивство Жана-Поля Марата, представлене акторською трупою лікарні в Шарантоні під керівництвом пана де Сада
- 1965: [de]
- 1965-1967: Пісня лузитанського страшидла
- 1968: Про те, як пан Мокінпотт позбувс від своїх злощасних
- 1970: Троцький у вигнанні
- 1971: Гельдерлін
- 1974-1976:— Процес
- 1981-1982: Новий процес
Кінофільми
- 1952: Studie I: Uppvaknandet (Svensk Experimentfilmstudio, sw, 6 Min.)
- 1952: Studie II: Hallucinationer (Svensk Experimentfilmstudio, sw, 6 Min.)
- 1953: Studie III (Svensk Experimentfilmstudio, sw, 6 Min.)
- 1955: Studie IV: Frigörelse (Arbetsgruppen för Film, sw, 9 Min.)
- 1955: Studie V: Växelspel (Arbetsgruppen för Film, sw, 9 Min.)
- 1959: Hägringen / Fata Morgana (за оповіданням Вайса Dokument I / Пташина воля) (Nordisk Tonefilm, sw, 81 Min.)
- 1960/61: Svenska flickor i Paris / Paris Playgirl. (Шведка в Парижі) (Wivefilm, sw, 77 Min. UA Finnland, 15. Juni 1962)
Каталоги виставок
- Peter Weiss. Måleri, Collage, Teckning. 1933—1960. En utställning producerad av Södertälje Konsthall, Sverige. Redaktion: Per Drougge. Södertälje 1976 (schwedisch und deutsch).
- Der Maler Peter Weiss. Bilder, Zeichnungen, Collagen, Filme. Redaktion und Gestaltung: Peter Spielmann. Berlin: Frölich und Kaufmann 1982 (zur Ausstellung im Museum Bochum).
- Peter Weiss als Maler. Katalog zur Ausstellung in der Kunsthalle Bremen, 16. Januar bis 20. Februar 1983. Redaktion: Annette Meyer zu Eissen. Bremen 1983.
- Raimund Hoffmann: Peter Weiss. Malerei, Zeichnungen, Collagen. Berlin: Henschelverlag Kunst und Gesellschaft 1984.
- Peter Weiss. Leben und Werk. Eine Ausstellung. Akademie der Künste, Berlin 24. Febr. bis 28. Apr. 1991. Hrsg. von Gunilla Palmstierna-Weiss und Jürgen Schutte. Frankfurt am Main: Suhrkamp 1991.
Примітки
- Deutsche Nationalbibliothek Record #118630539 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- Bibliothèque nationale de France BNF: платформа відкритих даних — 2011.
- SNAC — 2010.
- http://norrabegravningsplatsen.se/kandisarna/
- Weiss, PETER ULRICH — Svenskagravar.se.
- RKDartists
- Pas L. v. Peter Ulrich Weiss — 2003.
- Léonie De Rudder, " Peter Weiss, écrivain et cinéaste " [ 19 липня 2013 у Wayback Machine.], стаття з журналу Remue.net [ 18 серпня 2000 у Wayback Machine.].
- Cf. l'entretien de Gunilla Palmstierna-Weiss avec Léonie De Rudder [ 19 липня 2013 у Wayback Machine.] publié sur le site Remue.net sur les circonstances de cet abandon du cinéma par Weiss.
- Див.: Martin Rector: Peter Weiss’ Experimentalfilm «Studie IV: Befreiung». In: Peter Weiss Jahrbuch. Band 10. Hrsg. von Michael Hofmann, Martin Rector und Jochen Vogt. St. Ingbert: Röhrig 2001. S. 28–53.
Посилання
- Вайс // Універсальний словник-енциклопедія. — 4-те вид. — К. : Тека, 2006.
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Петер Вайс |
- Бібліографія. Петер Вайс // Німецька національна бібліотека
- Роботи про Петер Вайс // Цифрова бібліотека Німеччини
- Irmgard Zündorf: Петер Вайс. Tabellarischer Lebenslauf im LeMO (Stiftung Deutsches Historisches Museum und Haus der Geschichte)
- Петер Вайс на сайті IMDb (англ.)
- Життя і творчість Петера Вайса (нім.) [ 26 червня 2019 у Wayback Machine.]
- Marcel Reich-Ranicki: Er traf der Epoche ins Herz [ 15 листопада 2018 у Wayback Machine.], FAZ, 11 січня 2010
- Peter-Weiss-Archiv [ 26 червня 2019 у Wayback Machine.] im Archiv der Akademie der Künste, Berlin
- Peter-Weiss-Bibliothek [ 30 січня 2019 у Wayback Machine.], Berlin-Hellersdorf
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Pe ter U lrih Vajs nim Peter Ulrich Weiss 8 listopada 1916 19161108 Novaves poblizu Potsdama Nimechchina 10 travnya 1982 Stokgolm Shveciya nimeckij i shvedskij pismennik i hudozhnik yevrejskogo pohodzhennya Peter Vajsnim Peter Ulrich WeissNarodivsya8 listopada 1916 1916 11 08 1 2 d Potsdam Korolivstvo Prussiya Nimecka imperiyaPomer10 travnya 1982 1982 05 10 1 2 65 rokiv Stokgolm Shveciya 1 infarkt miokardaPohovannyaPivnichnij cvintar Stokgolm 4 5 Krayina Chehoslovachchina Shveciya 6 Diyalnistdramaturg pismennik hudozhnik rezhiser kinorezhiser ilyustrator prozayik eseyistSfera robotiscenichne mistectvoAlma materUniversitet Vestminstera i Prazka akademiya obrazotvorchih mistectvRoki aktivnosti1947 1982 7 Magnum opusd d d i dBatkod 8 Matid 8 U shlyubi zd 8 d i dDitidNagorodiPremiya Georga Byuhnera 1982 d 1966 d 1962 d 1981 d 1981 d 1982 Peter Vajs u VikishovishiBiografiyaNarodivsya v rodini dribnogo yevrejskogo promislovcya Ditinstvo j otroctvo projshlo v Potsdami rajon Novaves 1933 roku z prihodom do vladi Gitlera rodina emigruvala do Londona potim pereyihala do Chehoslovachchini j nezadovgo do pochatku Drugoyi svitovoyi vijni oselilasya v Shveciyi 1949 roku Peter Vajs razom z druzyami zasnuvav neveliku kinostudiyu Experimental Film Studio de protyagom 1952 1955 rokiv znyav seriyu eksperimentalnih filmiv poznachenih vplivom syurrealizmu 1962 roku vin pokinuv kino Svoyu pismennicku kar yeru Vajs pochav yak shvedskij pismennik ale za yakijs chas virishiv pisati nimeckoyu 1962 roku vin buv vidznachenij premiyeyu Sharlya Vejona za roman Znikoma tochka Fluchtpunkt Mizhnarodne viznannya prijshlo do Vajsa z poyavoyu p yesi Peresliduvannya ta vbivstvo Zhana Polya Marata predstavlene aktorskoyu trupoyu likarni v Sharantoni pid kerivnictvom pana de Sada Die Verfolgung und Ermordung Jean Paul Marats dargestellt durch die Schauspielgruppe des Hospizes zu Charenton unter Anleitung des Herrn de Sade 1964 U 1963 1965 rokah Vajs brav uchast v procesi nad 22 osobami zvinuvachenimi za zlochini v Aushvici Na osnovi svoyi notatok z procesu 1965 roku vin opublikuvav p yesu Instrukciya v yakij rozvinuv novu estetiku dokumentalnogo teatru 1967 roku vin opublikuvav svoyi Notatki pro dokumentalnij teatr z teoretichnim obgruntuvannyam odranogo nim napryamku v rozvitku teatru Trivalij chas buv blizkij do ruhu novih livih Buv chlenom shvedskoyi Livoyi partiyi 1982 roku pomer u Stokgolmi zavershivshi tretij tom svogo velikogo romanu Estetika oporu 1974 1981 1982 roku posmertno stav laureatom premiyi Georga Byuhnera TvoriProza 1947 Fran o till o Stockholm Von Insel zu Insel Berlin 1984 1948 De besegrade Bonnier Stockholm Die Besiegten Suhrkamp Frankfurt am Main 1985 1949 Dokument I Stockholm Privatdruck auch als Der Vogelfreie Sinclair Der Fremde Erzahlung Suhrkamp Frankfurt am Main 1980 1953 Duellen Stockholm Privatdruck Das Duell Suhrkamp Frankfurt am Main 1972 1956 Avantgardefilm Wahlstrom amp Widstrand Stockholm Svensk Filmbibliotek 7 Avantgarde Film erweiterte deutsche Ubersetzung Suhrkamp Frankfurt am Main 1995 unter Verwendung eines Typoskripts und einer Teilubersetzung in Akzente Nr 2 1963 1960 Tin tila kuchera 1961 Proshannya z batkami 1962 Tochka vtechi 1963 Rozmova troh sho jdut 1975 1981 Estetika oporu v 3 tomah Posmertni vidannya2000 Situaciya roman napisanij shvedskoyu movoyu 2006 Kopengagenskij shodennik Kritichne vidannyaP yesi 1948 Vezha 1963 Nich iz gistmi 1964 Peresliduvannya ta vbivstvo Zhana Polya Marata predstavlene aktorskoyu trupoyu likarni v Sharantoni pid kerivnictvom pana de Sada 1965 de 1965 1967 Pisnya luzitanskogo strashidla 1968 Pro te yak pan Mokinpott pozbuvs vid svoyih zloshasnih 1970 Trockij u vignanni 1971 Gelderlin 1974 1976 Proces 1981 1982 Novij procesKinofilmi 1952 Studie I Uppvaknandet Svensk Experimentfilmstudio sw 6 Min 1952 Studie II Hallucinationer Svensk Experimentfilmstudio sw 6 Min 1953 Studie III Svensk Experimentfilmstudio sw 6 Min 1955 Studie IV Frigorelse Arbetsgruppen for Film sw 9 Min 1955 Studie V Vaxelspel Arbetsgruppen for Film sw 9 Min 1959 Hagringen Fata Morgana za opovidannyam Vajsa Dokument I Ptashina volya Nordisk Tonefilm sw 81 Min 1960 61 Svenska flickor i Paris Paris Playgirl Shvedka v Parizhi Wivefilm sw 77 Min UA Finnland 15 Juni 1962 Katalogi vistavok Peter Weiss Maleri Collage Teckning 1933 1960 En utstallning producerad av Sodertalje Konsthall Sverige Redaktion Per Drougge Sodertalje 1976 schwedisch und deutsch Der Maler Peter Weiss Bilder Zeichnungen Collagen Filme Redaktion und Gestaltung Peter Spielmann Berlin Frolich und Kaufmann 1982 zur Ausstellung im Museum Bochum Peter Weiss als Maler Katalog zur Ausstellung in der Kunsthalle Bremen 16 Januar bis 20 Februar 1983 Redaktion Annette Meyer zu Eissen Bremen 1983 Raimund Hoffmann Peter Weiss Malerei Zeichnungen Collagen Berlin Henschelverlag Kunst und Gesellschaft 1984 Peter Weiss Leben und Werk Eine Ausstellung Akademie der Kunste Berlin 24 Febr bis 28 Apr 1991 Hrsg von Gunilla Palmstierna Weiss und Jurgen Schutte Frankfurt am Main Suhrkamp 1991 PrimitkiDeutsche Nationalbibliothek Record 118630539 Gemeinsame Normdatei 2012 2016 d Track Q27302d Track Q36578 Bibliotheque nationale de France BNF platforma vidkritih danih 2011 d Track Q19938912d Track Q54837d Track Q193563 SNAC 2010 d Track Q29861311 http norrabegravningsplatsen se kandisarna Weiss PETER ULRICH Svenskagravar se d Track Q26699962 artist list of the National Museum of Sweden 2016 d Track Q16323066d Track Q22681075 RKDartists d Track Q17299517 Pas L v Peter Ulrich Weiss 2003 d Track Q19847329d Track Q19847326 Leonie De Rudder Peter Weiss ecrivain et cineaste 19 lipnya 2013 u Wayback Machine stattya z zhurnalu Remue net 18 serpnya 2000 u Wayback Machine Cf l entretien de Gunilla Palmstierna Weiss avec Leonie De Rudder 19 lipnya 2013 u Wayback Machine publie sur le site Remue net sur les circonstances de cet abandon du cinema par Weiss Div Martin Rector Peter Weiss Experimentalfilm Studie IV Befreiung In Peter Weiss Jahrbuch Band 10 Hrsg von Michael Hofmann Martin Rector und Jochen Vogt St Ingbert Rohrig 2001 S 28 53 PosilannyaVajs Universalnij slovnik enciklopediya 4 te vid K Teka 2006 Vikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Peter VajsBibliografiya Peter Vajs Nimecka nacionalna biblioteka Roboti pro Peter Vajs Cifrova biblioteka Nimechchini Irmgard Zundorf Peter Vajs Tabellarischer Lebenslauf im LeMO Stiftung Deutsches Historisches Museum und Haus der Geschichte Peter Vajs na sajti IMDb angl Zhittya i tvorchist Petera Vajsa nim 26 chervnya 2019 u Wayback Machine Marcel Reich Ranicki Er traf der Epoche ins Herz 15 listopada 2018 u Wayback Machine FAZ 11 sichnya 2010 Peter Weiss Archiv 26 chervnya 2019 u Wayback Machine im Archiv der Akademie der Kunste Berlin Peter Weiss Bibliothek 30 sichnya 2019 u Wayback Machine Berlin Hellersdorf