Сабі́т Мука́нович Мука́нов (13 квітня (26 квітня) 1900, Таузарська волость Акмолінської губернії, згодом радгосп імені Муканова Джамбульського району Північно-Казахської області Казахстану — 18 квітня 1973, Алма-Ата) — казахський письменник і громадський діяч.
Муканов Сабіт Муканович | ||||
---|---|---|---|---|
Народився | 13 (26) квітня 1900 Жамбилський район, Північноказахстанська область | |||
Помер | 18 квітня 1973[1] (72 роки) Алма-Ата, Казахська РСР, СРСР[1] | |||
Поховання | Кенсайське кладовище | |||
Країна | Російська імперія СРСР | |||
Діяльність | поет, письменник, літературознавець | |||
Alma mater | Інститут червоної професури | |||
Членство | Академія наук Казахської РСР | |||
Партія | КПРС | |||
Нагороди | ||||
| ||||
Муканов Сабіт Муканович у Вікісховищі | ||||
Біографічні дані
Народився в сім'ї батрака-скотаря. Учасник громадянської війни 1918—1920. Був членом КПРС (від 1920).
Навчався в Інституті червоної професури (1930—1935).
1936—1937 і 1943—1952 — голова правління Спілки письменників Казахстану.
1954 обрано дійсним членом Академії наук Казахської РСР.
Був депутатом Верховної Ради Казахської РСР 2—8-го скликань.
Творчість
Друкуватися почав 1922 як поет.
- Збірки віршів і поем:
- «Батрак» (1926),
- «Сирітка» (1927).
- Роман у віршах «Сулушаш» (1928).
- Поеми:
- «Білий ведмідь» (1935),
- «З висоти на висоту» (1965).
- Повісті та романи:
- «Заблудлі» (1931, від 1959 — «Світла любов»),
- «Теміртас» (1935),
- «Загадковий стяг» (1940, від 1946 — «Ботагоз»),
- «Мої мектеби» (1940, від 1955 — трилогія «Школа життя»),
- «Сирдар'я» (1948),
- «Степові хвилі» (1957),
- «Метеор, що промайнув» (1967—1970) — про казахського мислителя та вченого .
- Інші жанри:
- П'єси.
- Лібрето опер.
- Нариси про колгоспи та цілинників.
- Наукові розвідки з історії казахської літератури.
Муканов і Україна
Написав цикл віршів про Україну, нарис «Форт Шевченка» і статтю про українського поета.
Переклав казахською мовою поему Тараса Шевченка «Гайдамаки».
Автор нарисів про колгоспи Одеської області.
У перекладах українською мовою видано:
- Сир-Дар'я. — К., 1957.
- Школа життя. — К., 1960. Переклад Дмитра Гринька та Івана Соболя.
- Риси змужніння. — К., 1970. Переклад Дмитра Гринька та Івана Соболя.
Відзнаки
Автобіографічну трилогію «Школа життя» (1949—1953) відзначено Державною премією Казахської РСР імені Абая Кунанбаєва (1967).
Нагороджено двома орденами Леніна, трьома іншими орденами, а також медалями.
Джерела
- Іскаков Б. Муканов Сабіт Муканович // Українська Радянська Енциклопедія. — 2-е видання. — Т. 7. — К., 1982. — С. 168.
Посилання
- Муканов Сабіт Муканович // ЕСУ
- Муканов Сабіт // Шевченківська енциклопедія: — Т.4:М—Па : у 6 т. / Гол. ред. М. Г. Жулинський.. — Київ : Ін-т літератури ім. Т. Г. Шевченка, 2013. — С. 367.
Примітки
- Муканов Сабит Муканович // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — Москва: Советская энциклопедия, 1969.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Sabi t Muka novich Muka nov 13 kvitnya 26 kvitnya 1900 Tauzarska volost Akmolinskoyi guberniyi zgodom radgosp imeni Mukanova Dzhambulskogo rajonu Pivnichno Kazahskoyi oblasti Kazahstanu 18 kvitnya 1973 Alma Ata kazahskij pismennik i gromadskij diyach Mukanov Sabit MukanovichNarodivsya13 26 kvitnya 1900 Zhambilskij rajon Pivnichnokazahstanska oblastPomer18 kvitnya 1973 1973 04 18 1 72 roki Alma Ata Kazahska RSR SRSR 1 PohovannyaKensajske kladovisheKrayina Rosijska imperiya SRSRDiyalnistpoet pismennik literaturoznavecAlma materInstitut chervonoyi profesuriChlenstvoAkademiya nauk Kazahskoyi RSRPartiyaKPRSNagorodi Mukanov Sabit Mukanovich u VikishovishiBiografichni daniNarodivsya v sim yi batraka skotarya Uchasnik gromadyanskoyi vijni 1918 1920 Buv chlenom KPRS vid 1920 Navchavsya v Instituti chervonoyi profesuri 1930 1935 1936 1937 i 1943 1952 golova pravlinnya Spilki pismennikiv Kazahstanu 1954 obrano dijsnim chlenom Akademiyi nauk Kazahskoyi RSR Buv deputatom Verhovnoyi Radi Kazahskoyi RSR 2 8 go sklikan TvorchistDrukuvatisya pochav 1922 yak poet Zbirki virshiv i poem Batrak 1926 Siritka 1927 Roman u virshah Sulushash 1928 Poemi Bilij vedmid 1935 Z visoti na visotu 1965 Povisti ta romani Zabludli 1931 vid 1959 Svitla lyubov Temirtas 1935 Zagadkovij styag 1940 vid 1946 Botagoz Moyi mektebi 1940 vid 1955 trilogiya Shkola zhittya Sirdar ya 1948 Stepovi hvili 1957 Meteor sho promajnuv 1967 1970 pro kazahskogo mislitelya ta vchenogo Inshi zhanri P yesi Libreto oper Narisi pro kolgospi ta cilinnikiv Naukovi rozvidki z istoriyi kazahskoyi literaturi Mukanov i UkrayinaNapisav cikl virshiv pro Ukrayinu naris Fort Shevchenka i stattyu pro ukrayinskogo poeta Pereklav kazahskoyu movoyu poemu Tarasa Shevchenka Gajdamaki Avtor narisiv pro kolgospi Odeskoyi oblasti U perekladah ukrayinskoyu movoyu vidano Sir Dar ya K 1957 Shkola zhittya K 1960 Pereklad Dmitra Grinka ta Ivana Sobolya Risi zmuzhninnya K 1970 Pereklad Dmitra Grinka ta Ivana Sobolya VidznakiAvtobiografichnu trilogiyu Shkola zhittya 1949 1953 vidznacheno Derzhavnoyu premiyeyu Kazahskoyi RSR imeni Abaya Kunanbayeva 1967 Nagorodzheno dvoma ordenami Lenina troma inshimi ordenami a takozh medalyami DzherelaIskakov B Mukanov Sabit Mukanovich Ukrayinska Radyanska Enciklopediya 2 e vidannya T 7 K 1982 S 168 PosilannyaMukanov Sabit Mukanovich ESU Mukanov Sabit Shevchenkivska enciklopediya T 4 M Pa u 6 t Gol red M G Zhulinskij Kiyiv In t literaturi im T G Shevchenka 2013 S 367 PrimitkiMukanov Sabit Mukanovich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 d Track Q649d Track Q17378135