Частина інформації в цій статті застаріла. (травень 2018) |
Галицький становий сейм, також Галицькі стани чи Стани Галицькі — протопарламент Королівства Галичини та Володимирії. Діяв у 1775–1848 роках.
Історія
Патент Марії Терезії від 13 червня 1775 року включив Королівство Галичини та Володимирії до складу Станової організації провінцій Австрії. У ньому також йшлося про організацію на базі «Терезіянського статуту» як представницького органу різних соціяльних прошарків краю. Діяльність здійснювали на основі ординацій 1775 — основної, 1782, 1817 років.
Виконавчим органом був «Становий», або «Крайовий» комітет, який складався з послів, обраних зі складу депутатів на 6 років. До роботи приступали після затвердження кандидатур імператором (цісарем). Головою був губернатор, іноді керував найстарший віком посол-магнат. Посади були платні — 2 000 золотих ринських за весь термін роботи. Кожних два роки була ротація: дві нові кандидатури обирали таємним голосуванням, їх затверджував цісар. Комітет мав також: секретаря, архіваріуса, два переписувачі (копісти).
До першого складу входили:
- 1 представник від духовенства
- по 3 від магнатів, лицарів.
Відповідно до патенту імператора цісаря Йозефа ІІ від 1775 р., повинен був складатися з двох станів:
- магнатського: князів, графів, баронів; архиєпископів, єпископів, латинського та греко-католицького обрядів,
- лицарського: шляхта, яка сплачувала не менше 75 золотих ринських (тобто 300 польських злотих) податків (так звана «домінікальна контрибуція»); пізніше — делегатів капітул (прелати і каноніки, інфулати) обидвох обрядів, представників міст (два делегати від Львова, фактично були третім станом).
Марія Терезія обіцяла представникам інших міст право брати участь у роботі сейму, але не дотрималась її.
Засідання відбувалися один раз у рік під керівництвом губернатора. Перед храмом шикувалися військо та поліція (або «шпилір» — почесна варта), проїзд був замкнутий залізним ланцюгом.
Повноваження були незначні, де-факто сейм був дорадчим органом при губернаторові. Зокрема, розглядав питання розподілу податків, складав необхідні документи, надсилав їх на розгляд Придворної канцелярії. Мав право безпосередньо звертатись до цісаря. Був «повинен у найнижчому послуху і покорі погоджуватися з усіма побажаннями, вказівками уряду».
Патент імператора Йозефа ІІ від 20 січня 1782 року обновив «Терезіянський статут», увів його в дію з незначними змінами, що стосувалися переважно обмеження участі духовенства в його роботі, 11 вересня того року.
Урочиста інаугурація відбулася 1782 року за присутности близько 230 послів, які склали вірнопідданську петицію цісарю. Скликався тільки 3 рази (1784, 6, 8) для вирішення питання порядку обрання війтів та присяжних сільських громад, також для обрання нових членів Станового комітету.
У 1802 році за рішенням ГСС місту було продано рештки Низького замку, який руйнувався.
16 вересня 1817 року засідання відбулось в приміщенні костелу єзуїтів Львова. З 1818 року засідання проводились в читальній залі бібліотеки університету.
Члени
Очільники
Примітки
- Настасяк І. Організація управління Галичиною і Буковиною у складі Австрії (1772—1848)… — С. 69.
- Крип'якевич І. П. Історичні проходи по Львові… — С. 69.
Джерела
- Крип'якевич І. П. Історичні проходи по Львові. — Львів : Каменяр, 1991. — 168 с. — С. 67. — .
- Монолатій І. С. Австрійська монархія та Австро-Угорщина // Енциклопедія історії України : у 10 т. / редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. ; Інститут історії України НАН України. — К. : Наукова думка, 2003. — Т. 1 : А — В. — 688 с. : іл. — .
- Настасяк І. Організація управління Галичиною і Буковиною у складі Австрії (1772—1848). — К. : Атіка, 2006. — 160 с. — -9.
- Łoziński B. Galicyjski Sejm Stanowy: (1817—1845). — № 64. (пол.)
Посилання
- Галицький становий сейм: історія становлення та діяльність(1775—1845 рр.). Реферат [ 29 квітня 2014 у Wayback Machine.]
- Становий сейм [ 4 березня 2016 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Chastina informaciyi v cij statti zastarila Vi mozhete dopomogti onovivshi yiyi Mozhlivo mistit zauvazhennya shodo potribnih zmin traven 2018 Galickij stanovij sejm takozh Galicki stani chi Stani Galicki protoparlament Korolivstva Galichini ta Volodimiriyi Diyav u 1775 1848 rokah IstoriyaPatent Mariyi Tereziyi vid 13 chervnya 1775 roku vklyuchiv Korolivstvo Galichini ta Volodimiriyi do skladu Stanovoyi organizaciyi provincij Avstriyi U nomu takozh jshlosya pro organizaciyu na bazi Tereziyanskogo statutu yak predstavnickogo organu riznih sociyalnih prosharkiv krayu Diyalnist zdijsnyuvali na osnovi ordinacij 1775 osnovnoyi 1782 1817 rokiv Vikonavchim organom buv Stanovij abo Krajovij komitet yakij skladavsya z posliv obranih zi skladu deputativ na 6 rokiv Do roboti pristupali pislya zatverdzhennya kandidatur imperatorom cisarem Golovoyu buv gubernator inodi keruvav najstarshij vikom posol magnat Posadi buli platni 2 000 zolotih rinskih za ves termin roboti Kozhnih dva roki bula rotaciya dvi novi kandidaturi obirali tayemnim golosuvannyam yih zatverdzhuvav cisar Komitet mav takozh sekretarya arhivariusa dva perepisuvachi kopisti Do pershogo skladu vhodili 1 predstavnik vid duhovenstva po 3 vid magnativ licariv Vidpovidno do patentu imperatora cisarya Jozefa II vid 1775 r povinen buv skladatisya z dvoh staniv magnatskogo knyaziv grafiv baroniv arhiyepiskopiv yepiskopiv latinskogo ta greko katolickogo obryadiv licarskogo shlyahta yaka splachuvala ne menshe 75 zolotih rinskih tobto 300 polskih zlotih podatkiv tak zvana dominikalna kontribuciya piznishe delegativ kapitul prelati i kanoniki infulati obidvoh obryadiv predstavnikiv mist dva delegati vid Lvova faktichno buli tretim stanom Mariya Tereziya obicyala predstavnikam inshih mist pravo brati uchast u roboti sejmu ale ne dotrimalas yiyi Zasidannya vidbuvalisya odin raz u rik pid kerivnictvom gubernatora Pered hramom shikuvalisya vijsko ta policiya abo shpilir pochesna varta proyizd buv zamknutij zaliznim lancyugom Povnovazhennya buli neznachni de fakto sejm buv doradchim organom pri gubernatorovi Zokrema rozglyadav pitannya rozpodilu podatkiv skladav neobhidni dokumenti nadsilav yih na rozglyad Pridvornoyi kancelyariyi Mav pravo bezposeredno zvertatis do cisarya Buv povinen u najnizhchomu posluhu i pokori pogodzhuvatisya z usima pobazhannyami vkazivkami uryadu Patent imperatora Jozefa II vid 20 sichnya 1782 roku obnoviv Tereziyanskij statut uviv jogo v diyu z neznachnimi zminami sho stosuvalisya perevazhno obmezhennya uchasti duhovenstva v jogo roboti 11 veresnya togo roku Urochista inauguraciya vidbulasya 1782 roku za prisutnosti blizko 230 posliv yaki sklali virnopiddansku peticiyu cisaryu Sklikavsya tilki 3 razi 1784 6 8 dlya virishennya pitannya poryadku obrannya vijtiv ta prisyazhnih silskih gromad takozh dlya obrannya novih chleniv Stanovogo komitetu U 1802 roci za rishennyam GSS mistu bulo prodano reshtki Nizkogo zamku yakij rujnuvavsya 16 veresnya 1817 roku zasidannya vidbulos v primishenni kostelu yezuyitiv Lvova Z 1818 roku zasidannya provodilis v chitalnij zali biblioteki universitetu ChleniOchilnikiPrimitkiNastasyak I Organizaciya upravlinnya Galichinoyu i Bukovinoyu u skladi Avstriyi 1772 1848 S 69 Krip yakevich I P Istorichni prohodi po Lvovi S 69 DzherelaKrip yakevich I P Istorichni prohodi po Lvovi Lviv Kamenyar 1991 168 s S 67 ISBN 5 7745 0316 X Monolatij I S Avstrijska monarhiya ta Avstro Ugorshina Enciklopediya istoriyi Ukrayini u 10 t redkol V A Smolij golova ta in Institut istoriyi Ukrayini NAN Ukrayini K Naukova dumka 2003 T 1 A V 688 s il ISBN 966 00 0734 5 Nastasyak I Organizaciya upravlinnya Galichinoyu i Bukovinoyu u skladi Avstriyi 1772 1848 K Atika 2006 160 s ISBN 966 3261 191 9 Lozinski B Galicyjski Sejm Stanowy 1817 1845 64 pol PosilannyaGalickij stanovij sejm istoriya stanovlennya ta diyalnist 1775 1845 rr Referat 29 kvitnya 2014 u Wayback Machine Stanovij sejm 4 bereznya 2016 u Wayback Machine