Мико́ла Олексі́йович Вознесе́нський (18 листопада (1 грудня) 1903 року, село Тепле Чернського повіту, Тульська губернія — 1 жовтня 1950 року, Ленінград) — радянський політичний і державний діяч, економіст. Доктор економічних наук (1935). Член Комісії радянського контролю при РНК СРСР у 1934—1939 роках. Член ЦК ВКП(б) у 1939—1949 роках. Кандидат у члени Політбюро ЦК ВКП(б) з 21 лютого 1941 по 26 лютого 1947 року, член Політбюро ЦК ВКП(б) з 26 лютого 1947 по 7 березня 1949 року, депутат Верховної Ради СРСР 2-го скликання. Депутат Верховної Ради УРСР 2-го скликання. Академік АН СРСР (27.09.1943). Лауреат Сталінської премії (1947).
Вознесенський Микола Олексійович | |
---|---|
Народився | 18 листопада (1 грудня) 1903[2] Тула, Російська імперія[2] |
Помер | 1 жовтня 1950[1][2](46 років) Ленінград, РРФСР, СРСР[2] |
Поховання | Меморіальне кладовище «Левашівська пустинь» |
Країна | СРСР Російська імперія |
Діяльність | економіст, політик |
Alma mater | Інститут червоної професури |
Науковий ступінь | доктор економічних наук[d] |
Знання мов | російська |
Заклад | Інститут червоної професури |
Учасник | німецько-радянська війна |
Членство | Російська академія наук, Академія наук СРСР і Політичне бюро ЦК КПРС |
Посада | депутат Верховної ради СРСР[d] |
Партія | КПРС |
Нагороди | |
|
Біографія
Народився в селі Тепле Чернського повіту Тульської губернії в родині службовця лісової контори. Батько, Олексій Дмитрович, був молодшим прикажчиком у лісопромисловця, мати — Любов Георгіївна. Його старший брат — відомий радянський економіст Олександр Вознесенський.
У 1914 році закінчив приходське училище. З червня по серпень 1917 року — учень в магазині та учень приватної столярної майстерні. У квітні 1918 року закінчив чотирикласне міське училище міста Чернь Тульської губернії.
У травні 1918 — травні 1919 року — конторник-машиніст Чернського повітового земельного відділу.
У червні — листопаді 1919 року — секретар відділу друку Чернського повітового комітету РКП(б).
Член РКП(б) з серпня 1919 року.
З грудня 1919 по квітень 1920 року очолював Чернську повітову комсомольську організацію. У 1920 році був висунутий в Тульський губернський комітет комсомолу, очолював планово-фінансовий відділ. У травні 1920 — травні 1921 року — головний редактором Тульської газети «Юний комунар».
У червні 1921 року був направлений на навчання в Комуністичний університет імені Свердлова в Москві, який закінчив у лютому 1924 року.
У березні 1924 — червні 1926 року — завідувач відділу агітації і пропаганди Єнакіївського районного комітету КП(б)У. У липні 1926 — червні 1927 року — секретар партійного комітету Єнакіївського металургійного заводу Артемівського округу УСРР.
У липні 1927 — липні 1928 року — заступник завідувача відділу агітації і пропаганди Артемівського окружного комітету КП(б)У.
У серпні 1928 року Миколу Вознесенського направили на навчання в економічний Інститут червоної професури. З квітня 1931 року викладав у цьому ж інституті. З початку 1930-х років почали з'являтися його праці, присвячені аспектам економічної політики радянської влади. У 1935 році захистив дисертацію і йому було присуджено вчений ступінь доктора економічних наук.
Одночасно, з 1932 по лютий 1934 року працював старшим інспектором, керівником групи планування і обліку Центральної контрольної комісії ВКП(б) — Народного комісаріату робітничо-селянської інспекції СРСР.
У лютому 1934 — січні 1935 року — член групи фінансів і звітності Комісії радянського контролю при РНК СРСР.
У лютому — березні 1935 року — уповноважений Комітету радянського контролю при РНК СРСР по Донецькій області.
У березні 1935 — червні 1937 року — голова Ленінградської міської планової комісії. У червні — листопаді 1937 року — заступник голови виконавчого комітету Ленінградської міської ради.
У листопаді 1937 року призначений заступником голови Державної планової комісії при Раднаркомі СРСР. З 19 січня 1938 по 10 березня 1941 і з 8 грудня 1942 по 5 березня 1949 року — голова Державної планової комісії при Раднаркомі (Раді міністрів) СРСР.
З 4 квітня 1939 року — заступник, з 10 березня 1941 по 19 березня 1946 року — 1-й заступник голови Ради народних комісарів СРСР. На цій посаді він, як зазначає д-р іст. наук Хлевнюк, «виконував основну частину роботи в уряді». У 1938—1950 роках був депутатом Верховної Ради РРФСР по Єфремовському виборчому округу.
У роки Німецько-радянської війни був членом Державного Комітету оборони (ДКО) і членом комітету при РНК СРСР з відбудови господарства в районах, звільнених від німецько-фашистських окупантів. Відразу після війни включений до складу Спеціального комітету при ДКО — для спрощення постачання проекту з виробництва атомної зброї. З 19 березня 1946 по 7 березня 1949 року — заступник голови Ради міністрів СРСР.
З 21 лютого 1941 року був кандидатом у члени, а з 26 лютого 1947 року став членом Політбюро ЦК ВКП(б). 27 вересня 1943 року був обраний дійсним членом АН СРСР по Відділенню економіки і права. У 1947 році опублікував монографію «Військова економіка СРСР в період Вітчизняної війни» за яку був удостоєний Сталінської премії першого ступеня (1948 рік).
У березні 1949 р. у зв'язку з «ленінградською справою» знятий з усіх посад, 7 березня знятий з посади заступника голови Ради міністрів СРСР і виведений зі складу Політбюро ЦК, а у вересні 1949 опитуванням виключений зі складу ЦК ВКП(б). 27 жовтня 1949 року заарештований, вночі 30 вересня 1950 року засуджений до виняткової міри покарання за «ленінградською справою». Через годину після винесення вироку був розстріляний. Реабілітований 30 квітня 1954 року. КПК при ЦК КПРС підтверджено членство в партії.
Родина
Дружина — з 1928 року Марія Андріївна Литвинова (1909—2000). Дочки — Майя і Наталя.
Нагороди
- два ордени Леніна (21.02.1941; 29.05.1944)
- Сталінська премія
- медалі
Був позбавлений всіх нагород 11 грудня 1952 року, після посмертної реабілітації — нагороди відновлені.
Пам'ять
Ім'я Вознесенського присвоєне в 1963 році Ленінградському фінансово-економічному інституту (нині Санкт-Петербурзький університет економіки і фінансів).
Література
- Колотов В. В. Николай Алексеевич Вознесенский. — М., Политиздат, 1974. — 351 с. с илл. (рос.)
- Хлевнюк О. В. Советская экономическая политика на рубеже 1940—1950-х годов и «дело Госплана».
- Народные избранники Карелии: Депутаты высших представительных органов власти СССР, РСФСР, РФ от Карелии и высших представительных органов власти Карелии, 1923—2006: справочник / авт.-сост. А. И. Бутвило. — Петрозаводск, 2006. — 320 с. (рос.)
- Санкт-Петербург. 300 + 300 биографий. Биографический словарь / St. Petersburg. 300 + 300 biographies. Biographic Glossary // Сост. Г. Гопиенко. — На рус. и англ. яз. — М.: Маркграф, 2004. — 320 с. — Тир. 5000 экз. — . — С. 54.
- Н. А. Вознесенский. Избранные произведения. 1931—1947. — М., Политиздат, 1979. — 606 с. (рос.)
- Лазарев С. Е. Вознесенский, Николай Алексеевич // Тульский биографический словарь: новая реальность / Гл. ред. и составитель М. В. Майоров. — М.: Минувшее, 2016. — С. 118—120. (рос.)
Примітки
- Bibliothèque nationale de France BNF: платформа відкритих даних — 2011.
- Большая российская энциклопедия — Москва: Большая российская энциклопедия, 2004.
- Identifiants et Référentiels — ABES, 2011.
Посилання
- Вознесенский Николай Алексеевич // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
- Персональна сторінка Николая Алексеевича Вознесенского на офіційному сайті РАН (рос.)(рос.)
- Биография [ 21 квітня 2017 у Wayback Machine.] в Справочнике по истории КПСС
- Историческая справка [ 21 квітня 2021 у Wayback Machine.] на сайте Архива РАН
- Якутин, Юрий Васильевич. Памятник победным свершениям (Статья о Н. А. Вознесенском)/ Ю. В. Якутин. // Российский экономический журнал [Текст]/ гл. ред. А. Ю. Мелентьев. — Москва: Финансы и статистика. — ISSN 0130-9757. — 2009 г., № 11/12. — С. 60—72
- Иванченко В. [ 15 квітня 2017 у Wayback Machine.] Н. А. Вознесенский: опыт вошедший в историю // Экономический портал — экономика России и мировая экономика. [ 15 квітня 2017 у Wayback Machine.]
- Вознесенский Николай Алексеевич. Биография на сайте ihst.ru [ 28 травня 2017 у Wayback Machine.]
- http://kp.ru/daily/24567.4/739775/ [ 30 січня 2012 у Wayback Machine.]
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Miko la Oleksi jovich Voznese nskij 18 listopada 1 grudnya 1903 roku selo Teple Chernskogo povitu Tulska guberniya 1 zhovtnya 1950 roku Leningrad radyanskij politichnij i derzhavnij diyach ekonomist Doktor ekonomichnih nauk 1935 Chlen Komisiyi radyanskogo kontrolyu pri RNK SRSR u 1934 1939 rokah Chlen CK VKP b u 1939 1949 rokah Kandidat u chleni Politbyuro CK VKP b z 21 lyutogo 1941 po 26 lyutogo 1947 roku chlen Politbyuro CK VKP b z 26 lyutogo 1947 po 7 bereznya 1949 roku deputat Verhovnoyi Radi SRSR 2 go sklikannya Deputat Verhovnoyi Radi URSR 2 go sklikannya Akademik AN SRSR 27 09 1943 Laureat Stalinskoyi premiyi 1947 Voznesenskij Mikola OleksijovichNarodivsya 18 listopada 1 grudnya 1903 2 Tula Rosijska imperiya 2 Pomer 1 zhovtnya 1950 1950 10 01 1 2 46 rokiv Leningrad RRFSR SRSR 2 Pohovannya Memorialne kladovishe Levashivska pustin Krayina SRSR Rosijska imperiyaDiyalnist ekonomist politikAlma mater Institut chervonoyi profesuriNaukovij stupin doktor ekonomichnih nauk d Znannya mov rosijskaZaklad Institut chervonoyi profesuriUchasnik nimecko radyanska vijnaChlenstvo Rosijska akademiya nauk Akademiya nauk SRSR i Politichne byuro CK KPRSPosada deputat Verhovnoyi radi SRSR d Partiya KPRSNagorodi Mediafajli u VikishovishiU Vikipediyi ye statti pro inshih lyudej iz prizvishem Voznesenskij BiografiyaNarodivsya v seli Teple Chernskogo povitu Tulskoyi guberniyi v rodini sluzhbovcya lisovoyi kontori Batko Oleksij Dmitrovich buv molodshim prikazhchikom u lisopromislovcya mati Lyubov Georgiyivna Jogo starshij brat vidomij radyanskij ekonomist Oleksandr Voznesenskij U 1914 roci zakinchiv prihodske uchilishe Z chervnya po serpen 1917 roku uchen v magazini ta uchen privatnoyi stolyarnoyi majsterni U kvitni 1918 roku zakinchiv chotiriklasne miske uchilishe mista Chern Tulskoyi guberniyi U travni 1918 travni 1919 roku kontornik mashinist Chernskogo povitovogo zemelnogo viddilu U chervni listopadi 1919 roku sekretar viddilu druku Chernskogo povitovogo komitetu RKP b Chlen RKP b z serpnya 1919 roku Z grudnya 1919 po kviten 1920 roku ocholyuvav Chernsku povitovu komsomolsku organizaciyu U 1920 roci buv visunutij v Tulskij gubernskij komitet komsomolu ocholyuvav planovo finansovij viddil U travni 1920 travni 1921 roku golovnij redaktorom Tulskoyi gazeti Yunij komunar U chervni 1921 roku buv napravlenij na navchannya v Komunistichnij universitet imeni Sverdlova v Moskvi yakij zakinchiv u lyutomu 1924 roku U berezni 1924 chervni 1926 roku zaviduvach viddilu agitaciyi i propagandi Yenakiyivskogo rajonnogo komitetu KP b U U lipni 1926 chervni 1927 roku sekretar partijnogo komitetu Yenakiyivskogo metalurgijnogo zavodu Artemivskogo okrugu USRR U lipni 1927 lipni 1928 roku zastupnik zaviduvacha viddilu agitaciyi i propagandi Artemivskogo okruzhnogo komitetu KP b U U serpni 1928 roku Mikolu Voznesenskogo napravili na navchannya v ekonomichnij Institut chervonoyi profesuri Z kvitnya 1931 roku vikladav u comu zh instituti Z pochatku 1930 h rokiv pochali z yavlyatisya jogo praci prisvyacheni aspektam ekonomichnoyi politiki radyanskoyi vladi U 1935 roci zahistiv disertaciyu i jomu bulo prisudzheno vchenij stupin doktora ekonomichnih nauk Odnochasno z 1932 po lyutij 1934 roku pracyuvav starshim inspektorom kerivnikom grupi planuvannya i obliku Centralnoyi kontrolnoyi komisiyi VKP b Narodnogo komisariatu robitnicho selyanskoyi inspekciyi SRSR U lyutomu 1934 sichni 1935 roku chlen grupi finansiv i zvitnosti Komisiyi radyanskogo kontrolyu pri RNK SRSR U lyutomu berezni 1935 roku upovnovazhenij Komitetu radyanskogo kontrolyu pri RNK SRSR po Doneckij oblasti U berezni 1935 chervni 1937 roku golova Leningradskoyi miskoyi planovoyi komisiyi U chervni listopadi 1937 roku zastupnik golovi vikonavchogo komitetu Leningradskoyi miskoyi radi U listopadi 1937 roku priznachenij zastupnikom golovi Derzhavnoyi planovoyi komisiyi pri Radnarkomi SRSR Z 19 sichnya 1938 po 10 bereznya 1941 i z 8 grudnya 1942 po 5 bereznya 1949 roku golova Derzhavnoyi planovoyi komisiyi pri Radnarkomi Radi ministriv SRSR Z 4 kvitnya 1939 roku zastupnik z 10 bereznya 1941 po 19 bereznya 1946 roku 1 j zastupnik golovi Radi narodnih komisariv SRSR Na cij posadi vin yak zaznachaye d r ist nauk Hlevnyuk vikonuvav osnovnu chastinu roboti v uryadi U 1938 1950 rokah buv deputatom Verhovnoyi Radi RRFSR po Yefremovskomu viborchomu okrugu U roki Nimecko radyanskoyi vijni buv chlenom Derzhavnogo Komitetu oboroni DKO i chlenom komitetu pri RNK SRSR z vidbudovi gospodarstva v rajonah zvilnenih vid nimecko fashistskih okupantiv Vidrazu pislya vijni vklyuchenij do skladu Specialnogo komitetu pri DKO dlya sproshennya postachannya proektu z virobnictva atomnoyi zbroyi Z 19 bereznya 1946 po 7 bereznya 1949 roku zastupnik golovi Radi ministriv SRSR Z 21 lyutogo 1941 roku buv kandidatom u chleni a z 26 lyutogo 1947 roku stav chlenom Politbyuro CK VKP b 27 veresnya 1943 roku buv obranij dijsnim chlenom AN SRSR po Viddilennyu ekonomiki i prava U 1947 roci opublikuvav monografiyu Vijskova ekonomika SRSR v period Vitchiznyanoyi vijni za yaku buv udostoyenij Stalinskoyi premiyi pershogo stupenya 1948 rik U berezni 1949 r u zv yazku z leningradskoyu spravoyu znyatij z usih posad 7 bereznya znyatij z posadi zastupnika golovi Radi ministriv SRSR i vivedenij zi skladu Politbyuro CK a u veresni 1949 opituvannyam viklyuchenij zi skladu CK VKP b 27 zhovtnya 1949 roku zaareshtovanij vnochi 30 veresnya 1950 roku zasudzhenij do vinyatkovoyi miri pokarannya za leningradskoyu spravoyu Cherez godinu pislya vinesennya viroku buv rozstrilyanij Reabilitovanij 30 kvitnya 1954 roku KPK pri CK KPRS pidtverdzheno chlenstvo v partiyi RodinaDruzhina z 1928 roku Mariya Andriyivna Litvinova 1909 2000 Dochki Majya i Natalya Nagorodi dva ordeni Lenina 21 02 1941 29 05 1944 Stalinska premiya medali Buv pozbavlenij vsih nagorod 11 grudnya 1952 roku pislya posmertnoyi reabilitaciyi nagorodi vidnovleni Pam yatIm ya Voznesenskogo prisvoyene v 1963 roci Leningradskomu finansovo ekonomichnomu institutu nini Sankt Peterburzkij universitet ekonomiki i finansiv LiteraturaKolotov V V Nikolaj Alekseevich Voznesenskij M Politizdat 1974 351 s s ill ros Hlevnyuk O V Sovetskaya ekonomicheskaya politika na rubezhe 1940 1950 h godov i delo Gosplana Narodnye izbranniki Karelii Deputaty vysshih predstavitelnyh organov vlasti SSSR RSFSR RF ot Karelii i vysshih predstavitelnyh organov vlasti Karelii 1923 2006 spravochnik avt sost A I Butvilo Petrozavodsk 2006 320 s ros Sankt Peterburg 300 300 biografij Biograficheskij slovar St Petersburg 300 300 biographies Biographic Glossary Sost G Gopienko Na rus i angl yaz M Markgraf 2004 320 s Tir 5000 ekz ISBN 5 85952 032 8 S 54 N A Voznesenskij Izbrannye proizvedeniya 1931 1947 M Politizdat 1979 606 s ros Lazarev S E Voznesenskij Nikolaj Alekseevich Tulskij biograficheskij slovar novaya realnost Gl red i sostavitel M V Majorov M Minuvshee 2016 S 118 120 ros PrimitkiBibliotheque nationale de France BNF platforma vidkritih danih 2011 d Track Q19938912d Track Q54837d Track Q193563 Bolshaya rossijskaya enciklopediya Moskva Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2004 d Track Q1768199d Track Q649d Track Q5061737 Identifiants et Referentiels ABES 2011 d Track Q47757534d Track Q2826570PosilannyaVoznesenskij Nikolaj Alekseevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t gl red A M Prohorov 3 e izd M Sovetskaya enciklopediya 1969 1978 Personalna storinka Nikolaya Alekseevicha Voznesenskogo na oficijnomu sajti RAN ros ros Biografiya 21 kvitnya 2017 u Wayback Machine v Spravochnike po istorii KPSS Istoricheskaya spravka 21 kvitnya 2021 u Wayback Machine na sajte Arhiva RAN Yakutin Yurij Vasilevich Pamyatnik pobednym sversheniyam Statya o N A Voznesenskom Yu V Yakutin Rossijskij ekonomicheskij zhurnal Tekst gl red A Yu Melentev Moskva Finansy i statistika ISSN 0130 9757 2009 g 11 12 S 60 72 Ivanchenko V 15 kvitnya 2017 u Wayback Machine N A Voznesenskij opyt voshedshij v istoriyu Ekonomicheskij portal ekonomika Rossii i mirovaya ekonomika 15 kvitnya 2017 u Wayback Machine Voznesenskij Nikolaj Alekseevich Biografiya na sajte ihst ru 28 travnya 2017 u Wayback Machine http kp ru daily 24567 4 739775 30 sichnya 2012 u Wayback Machine