Багатозадачність (рідше людська багатозадачність) — це виконання двох або більше завдань одночасно або по черзі за короткий період часу. Завдання не підвладні одне одному, тому мета одного завдання не залежить від результатів іншого. Наприклад, ви можете писати електронний лист і одночасно слухати звіт.
Історія виникнення терміну
Значення терміна, швидше за все, походить від технічного значення (див. багатозадачність). Термін багатозадачність утвердився як в англосаксонських, так і в німецькомовних країнах як опис людських здібностей, тоді як термін «Mehrfachaufgabenperformanz» (нім. — виконання декількох завдань одночасно) використовується як німецьке позначення цього явища. В інших випадках також відоме термінами «виконання подвійних/множинних завдань».
Термін не має точного наукового визначення; Лі та Таатген описують це як «здатність обробки кількох завдань одночасно». Салвуччі описує багатозадачність як «те, як люди об'єднують і виконують кілька (під)завдань у контексті більшого, складного завдання». Крім того, англомовна спеціалізована література також говорить про "постійну часткову увагу" і це поняття описує здатність поглинати одночасні та, можливо, різні види стимулів.
Межі та небезпеки
Щоб мати можливість обробляти два або більше завдань одночасно, наша увага повинна бути розділена, тому виконання кількох завдань висуває високі вимоги до уваги та процесів обробки інформації. Наукові дослідження показують, що ефективність роботи над різними завданнями по черзі протягом коротких проміжків часу знижується порівняно з послідовною обробкою і тому може бути пов'язана з помилками, підвищеним ризиком нещасних випадків і зниженням продуктивності.
Лабораторне дослідження, під час якого людей просили натискати на гальма в симуляторі водіння, показало, що паралельне спілкування через мобільний телефон впливає на продуктивність. В завданні, що включало лише одну дію, (гальмування на червоне світло) випробувані пропустили лише 3% червоного світла, а в множинному завданні (телефонна розмова, гальмування на червоне світло) було вже 7% пропущених червоних сигналів світлофора і швидкість реакції на натискання педалі гальма зменшилася на 50 мс.
Так ми бачимо межі одночасної обробки інформації в умовах [de] нашого середовища. Мозок автоматично фільтрує кількість інформації до рівня, який може сприйняти людина. Під час телефонної розмови в автомобілі зір водія може змінитись на так званий «тунельний зір», і це обмеження може зберігатися протягом кількох хвилин навіть після закінчення телефонної розмови. На додаток до погіршення реакції, наслідком також може бути стрес.
Визначальні фактори
Результати виконання декількох завдань визначаються трьома факторами: схожість завдань, натренованість та складність завдань.
Подібність завдань
Якщо два або більше завдань дуже схожі за своїми стимулами (напр. обидва завдання є слуховими), вони потребують однакових етапів обробки або звертаються до однакових кодів пам'яті (наприклад, вербальних), ймовірність перешкод в обробці значно вища.
В одному експерименті суб'єктам відтворювали звукове повідомлення, яке вони мали повторити вголос у тому ж темпі. Водночас інші терміни їм пропонували або на слух у вигляді слів або візуально у вигляді малюнків. Подальше відтворення показало, що продуктивність становила 90% для візуальної презентації зображень, але була дуже низькою для слухової презентації слів.
Тренування
Наскільки добре ви можете виконувати кілька завдань одночасно, також залежить від того, наскільки ви досвідчені. Наприклад, досвідчений водій зазвичай може вести розмову одночасно із водінням легше, ніж водій-початківець.
Чотиримісячне дослідження зі студентами показало, що практика дійсно вдосконалює майстерність. Під час п'яти щотижневих тренувань багатозадачності вони читали коротке оповідання, яке потрібно було зрозуміти, і одночасно писали словесний диктант. На початку швидкість читання, розуміння та почерк були погіршені; наприкінці чотиримісячної фази тренувань вони могли прочитати оповідання майже так само швидко, як і при самостійному читанні, а почерк і розуміння категорій слів покращилися.
Таким чином, за допомогою практики та вироблення стратегії виконання певних дій, ми можемо обійтися меншою кількістю ресурсів. Так частина завдань буде «автоматизована», тобто вимагатиме менше когнітивних здібностей і отже, дозволить підвищити швидкість виконання. Однак, перешкоди можна лише мінімізувати за допомогою практики, але не усунути повністю.
Однак практика чи досвід можуть мати і протилежний ефект. Оскільки автоматизовані процеси ініціюються незалежно від волі людини, то вони недоступні для свідомості. Це може призвести до виникнення перешкод, як показано на прикладі ефекту Струпа: досвідченому читачеві важко назвати колір слова; натомість він автоматично відтворює слово, подане на письмі. Людина, що лише вчиться читати, має набагато менше проблем з визначенням кольору, оскільки процес читання слова ще не є автоматизованим.
Складність завдання
Складність завдання також є важливим фактором. Що складніше окреме завдання, то більше уваги воно вимагає, і ми отримуємо гірші результати в роботі з декількома завданнями.
Вік і стать
Всупереч поширеним припущенням, вік і стать не є визначальними факторами у здатності до багатозадачності.
Вік, схоже, не має суттєвого впливу на рівень багатозадачності. Вплив статі на багатозадачність на сьогодні майже не досліджувався науково. Попри поширену думку, більшість досліджень не виявляють суттєвої різниці між статями. Окремі дослідження вказують на різницю між статями в певних ситуаціях.
Критика
Філософ також критично ставиться до багатозадачності у своїй книзі з медичної філософії «Суспільство втоми» (Fatigue Society). Він порівнює багатозадачність з поведінкою тварин, які змушені постійно розподіляти свою увагу, щоб вижити в дикій природі. Хан приходить до негативного висновку: «Техніка розподілу часу та уваги в багатозадачності не є прогресом цивілізації». Він критикує поширення багатозадачності, оскільки культурні досягнення людства, такі як філософія, вимагають «глибокої рефлексивної уваги», яка неможлива при багатозадачності.
Більшість вчених на сьогоднішній день припускають, що можливості обробки інформації обмежені, а це означає, що одночасне опрацювання декількох сигналів можливе лише до тих пір, поки не вичерпані максимальні ресурси обробки. Після цього відбувається падіння продуктивності або навіть нейробіологічні зміни. Нейробіолог з Каліфорнійського університету в Лос-Анджелесі показав, що багатозадачність і частий серфінг в інтернеті погіршують дорсо-латеральну префронтальну кору, а отже, логічне і стратегічне мислення, а також інтелект і емпатію, що підтверджує і німецький біолог Мартін Корте. Грей Смолл у своїй книзі «iBrain» ввів термін «цифровий РДУГ» для позначення цього явища. Однак з'являються і нові навички. Дослідник мозку Девід Е. Мейєр з Мічиганського університету показує, що багатозадачним людям потрібно більше часу для завершення своїх завдань, ніж якщо вони виконують їх одне за одним, втрачаючи при цьому здатність зосереджуватися і страждаючи від підвищеного викиду гормонів стресу. Спеціаліст з РДУГ і психіатр Едвард Халлоуелл також визнає схожі симптоми у мультизадачних людей, як і у людей з РДУГ. У своїй книзі «CrazyBusy» він показує, що весь діловий світ схильний до цих симптомів.
Веб-посилання
- Психологія роботи — один за одним замість багатозадачності — стаття на Spiegel Online, 1 липня 2007 р.
- Кіфер, Дж. та Урбас, Л., Евристика багатозадачності в динамічній взаємодії людини та технологій, (PDF; 541) kB)
- Федеральний інститут безпеки та гігієни праці, будь ласка, не турбуйте! Поради щодо перерв у роботі та багатозадачності. 1. видання. Дортмунд:2012. , , 40 стор., папір, файл PDF, 2 MB
- Крістін Штельцель (IPU Berlin): Багатозадачність науковий подкаст від Міжнародного психоаналітичного університету Берліна (IPU), 16 серпня 2019 р.
Джерела
- Microsoft рекламувала ("випереджувальну") багатозадачність як технічне нововведення в Windows 95. Масштабна рекламна кампанія та широке використання операційної системи відіграли ключову роль у тому, що цей термін став відомим широкому загалу.
- Salvucci, D. D.: A multitasking general executive for compound continuous tasks.
- APA PsycNet. psycnet.apa.org (англ.). Процитовано 14 листопада 2023.
- BR-Dokumentation Die Welt der Sinne (Folge Der Sehsinn, Bayerischer Rundfunk, 2004, 44 Min.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Bagatozadachnist ridshe lyudska bagatozadachnist ce vikonannya dvoh abo bilshe zavdan odnochasno abo po cherzi za korotkij period chasu Zavdannya ne pidvladni odne odnomu tomu meta odnogo zavdannya ne zalezhit vid rezultativ inshogo Napriklad vi mozhete pisati elektronnij list i odnochasno sluhati zvit Barak Obama z odnim telefonom bilya vuha ta drugim u ruci 2012 Istoriya viniknennya terminuZnachennya termina shvidshe za vse pohodit vid tehnichnogo znachennya div bagatozadachnist Termin bagatozadachnist utverdivsya yak v anglosaksonskih tak i v nimeckomovnih krayinah yak opis lyudskih zdibnostej todi yak termin Mehrfachaufgabenperformanz nim vikonannya dekilkoh zavdan odnochasno vikoristovuyetsya yak nimecke poznachennya cogo yavisha V inshih vipadkah takozh vidome terminami vikonannya podvijnih mnozhinnih zavdan Termin ne maye tochnogo naukovogo viznachennya Li ta Taatgen opisuyut ce yak zdatnist obrobki kilkoh zavdan odnochasno Salvuchchi opisuye bagatozadachnist yak te yak lyudi ob yednuyut i vikonuyut kilka pid zavdan u konteksti bilshogo skladnogo zavdannya Krim togo anglomovna specializovana literatura takozh govorit pro postijnu chastkovu uvagu i ce ponyattya opisuye zdatnist poglinati odnochasni ta mozhlivo rizni vidi stimuliv Mezhi ta nebezpekiShob mati mozhlivist obroblyati dva abo bilshe zavdan odnochasno nasha uvaga povinna buti rozdilena tomu vikonannya kilkoh zavdan visuvaye visoki vimogi do uvagi ta procesiv obrobki informaciyi Naukovi doslidzhennya pokazuyut sho efektivnist roboti nad riznimi zavdannyami po cherzi protyagom korotkih promizhkiv chasu znizhuyetsya porivnyano z poslidovnoyu obrobkoyu i tomu mozhe buti pov yazana z pomilkami pidvishenim rizikom neshasnih vipadkiv i znizhennyam produktivnosti Laboratorne doslidzhennya pid chas yakogo lyudej prosili natiskati na galma v simulyatori vodinnya pokazalo sho paralelne spilkuvannya cherez mobilnij telefon vplivaye na produktivnist V zavdanni sho vklyuchalo lishe odnu diyu galmuvannya na chervone svitlo viprobuvani propustili lishe 3 chervonogo svitla a v mnozhinnomu zavdanni telefonna rozmova galmuvannya na chervone svitlo bulo vzhe 7 propushenih chervonih signaliv svitlofora i shvidkist reakciyi na natiskannya pedali galma zmenshilasya na 50 ms Tak mi bachimo mezhi odnochasnoyi obrobki informaciyi v umovah de nashogo seredovisha Mozok avtomatichno filtruye kilkist informaciyi do rivnya yakij mozhe sprijnyati lyudina Pid chas telefonnoyi rozmovi v avtomobili zir vodiya mozhe zminitis na tak zvanij tunelnij zir i ce obmezhennya mozhe zberigatisya protyagom kilkoh hvilin navit pislya zakinchennya telefonnoyi rozmovi Na dodatok do pogirshennya reakciyi naslidkom takozh mozhe buti stres Viznachalni faktoriRezultati vikonannya dekilkoh zavdan viznachayutsya troma faktorami shozhist zavdan natrenovanist ta skladnist zavdan Podibnist zavdan Yaksho dva abo bilshe zavdan duzhe shozhi za svoyimi stimulami napr obidva zavdannya ye sluhovimi voni potrebuyut odnakovih etapiv obrobki abo zvertayutsya do odnakovih kodiv pam yati napriklad verbalnih jmovirnist pereshkod v obrobci znachno visha V odnomu eksperimenti sub yektam vidtvoryuvali zvukove povidomlennya yake voni mali povtoriti vgolos u tomu zh tempi Vodnochas inshi termini yim proponuvali abo na sluh u viglyadi sliv abo vizualno u viglyadi malyunkiv Podalshe vidtvorennya pokazalo sho produktivnist stanovila 90 dlya vizualnoyi prezentaciyi zobrazhen ale bula duzhe nizkoyu dlya sluhovoyi prezentaciyi sliv Trenuvannya Naskilki dobre vi mozhete vikonuvati kilka zavdan odnochasno takozh zalezhit vid togo naskilki vi dosvidcheni Napriklad dosvidchenij vodij zazvichaj mozhe vesti rozmovu odnochasno iz vodinnyam legshe nizh vodij pochatkivec Chotirimisyachne doslidzhennya zi studentami pokazalo sho praktika dijsno vdoskonalyuye majsternist Pid chas p yati shotizhnevih trenuvan bagatozadachnosti voni chitali korotke opovidannya yake potribno bulo zrozumiti i odnochasno pisali slovesnij diktant Na pochatku shvidkist chitannya rozuminnya ta pocherk buli pogirsheni naprikinci chotirimisyachnoyi fazi trenuvan voni mogli prochitati opovidannya majzhe tak samo shvidko yak i pri samostijnomu chitanni a pocherk i rozuminnya kategorij sliv pokrashilisya Takim chinom za dopomogoyu praktiki ta viroblennya strategiyi vikonannya pevnih dij mi mozhemo obijtisya menshoyu kilkistyu resursiv Tak chastina zavdan bude avtomatizovana tobto vimagatime menshe kognitivnih zdibnostej i otzhe dozvolit pidvishiti shvidkist vikonannya Odnak pereshkodi mozhna lishe minimizuvati za dopomogoyu praktiki ale ne usunuti povnistyu Odnak praktika chi dosvid mozhut mati i protilezhnij efekt Oskilki avtomatizovani procesi iniciyuyutsya nezalezhno vid voli lyudini to voni nedostupni dlya svidomosti Ce mozhe prizvesti do viniknennya pereshkod yak pokazano na prikladi efektu Strupa dosvidchenomu chitachevi vazhko nazvati kolir slova natomist vin avtomatichno vidtvoryuye slovo podane na pismi Lyudina sho lishe vchitsya chitati maye nabagato menshe problem z viznachennyam koloru oskilki proces chitannya slova she ne ye avtomatizovanim Skladnist zavdannya Skladnist zavdannya takozh ye vazhlivim faktorom Sho skladnishe okreme zavdannya to bilshe uvagi vono vimagaye i mi otrimuyemo girshi rezultati v roboti z dekilkoma zavdannyami Vik i statVsuperech poshirenim pripushennyam vik i stat ne ye viznachalnimi faktorami u zdatnosti do bagatozadachnosti Vik shozhe ne maye suttyevogo vplivu na riven bagatozadachnosti Vpliv stati na bagatozadachnist na sogodni majzhe ne doslidzhuvavsya naukovo Popri poshirenu dumku bilshist doslidzhen ne viyavlyayut suttyevoyi riznici mizh statyami Okremi doslidzhennya vkazuyut na riznicyu mizh statyami v pevnih situaciyah KritikaFilosof takozh kritichno stavitsya do bagatozadachnosti u svoyij knizi z medichnoyi filosofiyi Suspilstvo vtomi Fatigue Society Vin porivnyuye bagatozadachnist z povedinkoyu tvarin yaki zmusheni postijno rozpodilyati svoyu uvagu shob vizhiti v dikij prirodi Han prihodit do negativnogo visnovku Tehnika rozpodilu chasu ta uvagi v bagatozadachnosti ne ye progresom civilizaciyi Vin kritikuye poshirennya bagatozadachnosti oskilki kulturni dosyagnennya lyudstva taki yak filosofiya vimagayut glibokoyi refleksivnoyi uvagi yaka nemozhliva pri bagatozadachnosti Bilshist vchenih na sogodnishnij den pripuskayut sho mozhlivosti obrobki informaciyi obmezheni a ce oznachaye sho odnochasne opracyuvannya dekilkoh signaliv mozhlive lishe do tih pir poki ne vicherpani maksimalni resursi obrobki Pislya cogo vidbuvayetsya padinnya produktivnosti abo navit nejrobiologichni zmini Nejrobiolog z Kalifornijskogo universitetu v Los Andzhelesi pokazav sho bagatozadachnist i chastij serfing v interneti pogirshuyut dorso lateralnu prefrontalnu koru a otzhe logichne i strategichne mislennya a takozh intelekt i empatiyu sho pidtverdzhuye i nimeckij biolog Martin Korte Grej Smoll u svoyij knizi iBrain vviv termin cifrovij RDUG dlya poznachennya cogo yavisha Odnak z yavlyayutsya i novi navichki Doslidnik mozku Devid E Mejyer z Michiganskogo universitetu pokazuye sho bagatozadachnim lyudyam potribno bilshe chasu dlya zavershennya svoyih zavdan nizh yaksho voni vikonuyut yih odne za odnim vtrachayuchi pri comu zdatnist zoseredzhuvatisya i strazhdayuchi vid pidvishenogo vikidu gormoniv stresu Specialist z RDUG i psihiatr Edvard Hallouell takozh viznaye shozhi simptomi u multizadachnih lyudej yak i u lyudej z RDUG U svoyij knizi CrazyBusy vin pokazuye sho ves dilovij svit shilnij do cih simptomiv Veb posilannyaPsihologiya roboti odin za odnim zamist bagatozadachnosti stattya na Spiegel Online 1 lipnya 2007 r Kifer Dzh ta Urbas L Evristika bagatozadachnosti v dinamichnij vzayemodiyi lyudini ta tehnologij PDF 541 kB Federalnij institut bezpeki ta gigiyeni praci bud laska ne turbujte Poradi shodo pererv u roboti ta bagatozadachnosti 1 vidannya Dortmund 2012 ISBN 978 3 88261 701 6 40 stor papir fajl PDF 2 MB Kristin Shtelcel IPU Berlin Bagatozadachnist naukovij podkast vid Mizhnarodnogo psihoanalitichnogo universitetu Berlina IPU 16 serpnya 2019 r DzherelaMicrosoft reklamuvala viperedzhuvalnu bagatozadachnist yak tehnichne novovvedennya v Windows 95 Masshtabna reklamna kampaniya ta shiroke vikoristannya operacijnoyi sistemi vidigrali klyuchovu rol u tomu sho cej termin stav vidomim shirokomu zagalu Salvucci D D A multitasking general executive for compound continuous tasks APA PsycNet psycnet apa org angl Procitovano 14 listopada 2023 BR Dokumentation Die Welt der Sinne Folge Der Sehsinn Bayerischer Rundfunk 2004 44 Min