Як-24 (за кодифікацією НАТО: Horse — «Кінь») — вертоліт розробки ДКБ Яковлева поздовжньої схеми.
Як-24 | |
---|---|
Як-24 у Центральному музеї ВПС Росії у Моніно | |
Призначення | транспортний гелікоптер |
Походження | СРСР |
Виробник | Завод №272 (Ленінград) |
Розробники | ДКБ імені Яковлєва |
Розробник | І. О. Ерліх |
Перший політ | 3 липня 1952 |
Дата прийняття на службу | 1955 |
Основні користувачі | ВПС СРСР Аерофлот |
Виробництво | 1956 — 1958 |
Кількість | 40 |
Історія
З метою ліквідації відставання від США в області вертольотобудування ДКБ Миля був запропонований проект створення одномоторного однороторного вертольота на 12 осіб. Одночасно ДКБ Яковлєва було доручено створення більшого, двомоторного двороторного вертольота. Постановою уряду від 5 жовтня 1951 року — про розробку вертольота на 24 місця поздовжньої схеми з двигунами АШ-82, передбачався на всі роботи один рік; у цей час в США почалася робота зі створення двох-тритонного вертольота Piasecki H-16 (англ. Piasecki H-16 Transporter). Була утворена конструкторська група в складі Миколи Кириловича Скржинського, Петра Дмитровича Самсонова, Георгія Івановича Огаркова, Сергія Арсенійовича Бемова, Леона Михайловича Шехтера, Ігоря Олександровича Ерліха. Через два з невеликим місяці макетна комісія під головуванням маршала авіації М. С. Скрипко розглянула і схвалила макет і ескізний проект машини. Конструктивно вся несна система (лопаті, головні редуктори) і силова установка була взята від вертольота Мі-4. Виконано вертоліт за двогвинтовою поздовжньою схемою, був оснащений двома поршневими двигунами АШ-82В потужністю 1268 кВт.
У січні 1952 року з метою налагодження виробництва дослідних вертольотів Як-24 на заводі № 272 в Ленінград був відряджений І. А. Ерліх. Виготовлені там дві машини були призначені для статичних і динамічних (ресурсних) випробувань; дві інші залізничним транспортом було доставлено в Москву для проведення льотних випробувань.
3 липня 1952 року С. Г. Бровцев вперше підняв машину в повітря. На двох вертольотах було виконано 142 польоти. Основною проблемою виявилася вібрація, для усунення якої за пропозицією керівника науково-дослідного відділу К. С. Кільдишевой на 50 сантиметрів були вкорочені лопаті; проблема частково усунулася і 15 листопада 1952 року прийнято рішення завершити заводський етап випробувань і, незважаючи на явну недоробленість машини, наприкінці 1952 року її передали на державні випробування.
Державні випробування неодноразово припинялися. Одна машина, ще при проведенні заводських випробувань на ресурс, згоріла; інша — з висоти восьми метрів впала на землю.
У квітні 1955 року було розпочато серійне виробництво і випущено 40 вертольотів з великим фюзеляжем, які вмішували екіпаж 3 людини і до 30 екіпірованих солдатів або 3000 кг вантажу.
Наприкінці 1955 року, 17 грудня, льотчики Є. Ф. Мілютічев і Г. А. Тиняков встановили на вертольоті два світові рекорди, піднявши вантаж вагою 4 т на висоту 2902 м, потім вантаж в 2 т на висоту 5082 м.
Чотири вертольоти Як-24 брали участь в парадах на Тушинському аеродромі в 1955 і 1956 роках. У 1959 році Як-24 брав участь у маневрах на території НДР і в районі Києва. Вертоліт успішно виконав перельоти за маршрутами Москва — Київ і Москва — Берлін.
За весь час впровадження та експлуатації на Як-24 не відбулося жодної катастрофи з людськими жертвами.
Модифікації
Назва моделі | Короткі характеристики, відмінності. |
---|---|
Як-24А | Цивільний варіант, який міг використовуватися як літаючий кран, здатний піднімати на зовнішній підвісці вантаж вагою 5000 кг. 1960 рік |
Як-24К | Варіант VIP з салоном на 9-ть місць і з більш коротким фюзеляжем. |
Як-24Р | Цивільний, для 39 пасажирів з більш потужними 2013 кВт (2700 к.с.) газотурбінними двигунами — не дійшли до серійного виробництва. |
Як-24УБ | Випуск склав близько 50 машин. Покращений варіант міг перевозити до 40 солдатів або 3500 кг вантажу, в тому числі 2 ГАЗ-69 або протитанкові гармати. 1959 рік |
Тактико-технічні характеристики
- Екіпаж — 3 особи.
- Кількість перевезених пасажирів — 30-40 в залежності від модифікації.
- Діаметр несних гвинтів — 20 м.
- Довжина фюзеляжу — 21,34 м.
- Максимальна злітна маса — 16 800 кг.
- Суха вага — 11 000 кг.
- Максимальна швидкість — 175 км/год.
- Динамічна стеля — 4 200 м.
- Дальність польоту — 266 км.
У популярній культурі
- Вертоліт Як-24 з'являється в кінофільмі «Кар'єра Діми Горіна», де він евакуює під час виниклої аварійної ситуації машину з головним героєм.
Див. також
Примітки
- ОКБ им А. С. Яковлева.
- В книге «Записки конструктора» это предложение автор приписывает себе.
Джерела
- Савинский Ю. // Наследники инженера да Винчи
Література
- Александр Флейшман. Незримый, прочный след // Самолёты мира. — М., 1997. — № 3-4. — С. 18-35.
Посилання
- Як-24. Энциклопедия «Уголок неба».
- Описание и фотографии вертолёта
- Реестр выпущенных Як-24
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Yak 24 za kodifikaciyeyu NATO Horse Kin vertolit rozrobki DKB Yakovleva pozdovzhnoyi shemi Yak 24Yak 24 u Centralnomu muzeyi VPS Rosiyi u MoninoPriznachennya transportnij gelikopterPohodzhennya SRSRVirobnik Zavod 272 Leningrad Rozrobniki DKB imeni YakovlyevaRozrobnik I O ErlihPershij polit 3 lipnya 1952Data prijnyattya na sluzhbu 1955Osnovni koristuvachi VPS SRSR AeroflotVirobnictvo 1956 1958Kilkist 40IstoriyaZ metoyu likvidaciyi vidstavannya vid SShA v oblasti vertolotobuduvannya DKB Milya buv zaproponovanij proekt stvorennya odnomotornogo odnorotornogo vertolota na 12 osib Odnochasno DKB Yakovlyeva bulo dorucheno stvorennya bilshogo dvomotornogo dvorotornogo vertolota Postanovoyu uryadu vid 5 zhovtnya 1951 roku pro rozrobku vertolota na 24 miscya pozdovzhnoyi shemi z dvigunami ASh 82 peredbachavsya na vsi roboti odin rik u cej chas v SShA pochalasya robota zi stvorennya dvoh tritonnogo vertolota Piasecki H 16 angl Piasecki H 16 Transporter Bula utvorena konstruktorska grupa v skladi Mikoli Kirilovicha Skrzhinskogo Petra Dmitrovicha Samsonova Georgiya Ivanovicha Ogarkova Sergiya Arsenijovicha Bemova Leona Mihajlovicha Shehtera Igorya Oleksandrovicha Erliha Cherez dva z nevelikim misyaci maketna komisiya pid golovuvannyam marshala aviaciyi M S Skripko rozglyanula i shvalila maket i eskiznij proekt mashini Konstruktivno vsya nesna sistema lopati golovni reduktori i silova ustanovka bula vzyata vid vertolota Mi 4 Vikonano vertolit za dvogvintovoyu pozdovzhnoyu shemoyu buv osnashenij dvoma porshnevimi dvigunami ASh 82V potuzhnistyu 1268 kVt U sichni 1952 roku z metoyu nalagodzhennya virobnictva doslidnih vertolotiv Yak 24 na zavodi 272 v Leningrad buv vidryadzhenij I A Erlih Vigotovleni tam dvi mashini buli priznacheni dlya statichnih i dinamichnih resursnih viprobuvan dvi inshi zaliznichnim transportom bulo dostavleno v Moskvu dlya provedennya lotnih viprobuvan 3 lipnya 1952 roku S G Brovcev vpershe pidnyav mashinu v povitrya Na dvoh vertolotah bulo vikonano 142 poloti Osnovnoyu problemoyu viyavilasya vibraciya dlya usunennya yakoyi za propoziciyeyu kerivnika naukovo doslidnogo viddilu K S Kildishevoj na 50 santimetriv buli vkorocheni lopati problema chastkovo usunulasya i 15 listopada 1952 roku prijnyato rishennya zavershiti zavodskij etap viprobuvan i nezvazhayuchi na yavnu nedoroblenist mashini naprikinci 1952 roku yiyi peredali na derzhavni viprobuvannya Derzhavni viprobuvannya neodnorazovo pripinyalisya Odna mashina she pri provedenni zavodskih viprobuvan na resurs zgorila insha z visoti vosmi metriv vpala na zemlyu U kvitni 1955 roku bulo rozpochato serijne virobnictvo i vipusheno 40 vertolotiv z velikim fyuzelyazhem yaki vmishuvali ekipazh 3 lyudini i do 30 ekipirovanih soldativ abo 3000 kg vantazhu Naprikinci 1955 roku 17 grudnya lotchiki Ye F Milyutichev i G A Tinyakov vstanovili na vertoloti dva svitovi rekordi pidnyavshi vantazh vagoyu 4 t na visotu 2902 m potim vantazh v 2 t na visotu 5082 m Chotiri vertoloti Yak 24 brali uchast v paradah na Tushinskomu aerodromi v 1955 i 1956 rokah U 1959 roci Yak 24 brav uchast u manevrah na teritoriyi NDR i v rajoni Kiyeva Vertolit uspishno vikonav pereloti za marshrutami Moskva Kiyiv i Moskva Berlin Za ves chas vprovadzhennya ta ekspluataciyi na Yak 24 ne vidbulosya zhodnoyi katastrofi z lyudskimi zhertvami ModifikaciyiNazva modeli Korotki harakteristiki vidminnosti Yak 24A Civilnij variant yakij mig vikoristovuvatisya yak litayuchij kran zdatnij pidnimati na zovnishnij pidvisci vantazh vagoyu 5000 kg 1960 rikYak 24K Variant VIP z salonom na 9 t misc i z bilsh korotkim fyuzelyazhem Yak 24R Civilnij dlya 39 pasazhiriv z bilsh potuzhnimi 2013 kVt 2700 k s gazoturbinnimi dvigunami ne dijshli do serijnogo virobnictva Yak 24UB Vipusk sklav blizko 50 mashin Pokrashenij variant mig perevoziti do 40 soldativ abo 3500 kg vantazhu v tomu chisli 2 GAZ 69 abo protitankovi garmati 1959 rikTaktiko tehnichni harakteristikiEkipazh 3 osobi Kilkist perevezenih pasazhiriv 30 40 v zalezhnosti vid modifikaciyi Diametr nesnih gvintiv 20 m Dovzhina fyuzelyazhu 21 34 m Maksimalna zlitna masa 16 800 kg Suha vaga 11 000 kg Maksimalna shvidkist 175 km god Dinamichna stelya 4 200 m Dalnist polotu 266 km U populyarnij kulturiVertolit Yak 24 z yavlyayetsya v kinofilmi Kar yera Dimi Gorina de vin evakuyuye pid chas vinikloyi avarijnoyi situaciyi mashinu z golovnim geroyem dzherelo ne vkazane 3573 dni Div takozhBoeing CH 46 Sea Knight Boeing CH 47 ChinookPrimitkiOKB im A S Yakovleva V knige Zapiski konstruktora eto predlozhenie avtor pripisyvaet sebe DzherelaSavinskij Yu Nasledniki inzhenera da VinchiLiteraturaAleksandr Flejshman Nezrimyj prochnyj sled Samolyoty mira M 1997 3 4 S 18 35 PosilannyaYak 24 Enciklopediya Ugolok neba Opisanie i fotografii vertolyota Reestr vypushennyh Yak 24