Стовбур свердловини (рос. ствол скважины; англ. borehole, wellbore; нім. Sondesäule f) — вертикальний або похилий трубовидний порожнистий простір свердловини від гирла до вибою, обмежений стінками свердловини. Допускається викривлення стовбура свердловини від вертикалі за умови, що вибій її не вийде за межі зони допуску. Кут відхилення осі стовбура свердловини від вертикалі називають зенітним кутом свердловини.
Загальний опис
Різновиди стовбурів
Розрізняють стовбури свердловин:
за положенням осі стовбура і конфігурацією
- вертикальні, горизонтальні, похилі;
- нерозгалужені, розгалужені, поодинокі та кущові.
- спеціальні (наприклад, з профілем "риб'ячої кістки", "березового листка", багатовибійні свердловини, багатоповерхові свердловини тощо)
за характером профілю стовбури свердловин поділяють на
- прямолінійні (не викривлені)
- викривлені. Викривлені поділяють на плоско викривлені і просторово викривлені.
Підземне обладнання стовбура свердловини
Підземне обладнання стовбура свердловини дозволяє здійснювати:
– захист свердловини від відкритого фонтанування;
– освоєння, дослідження та зупинку свердловини без задавлювання її рідиною;
– вплив на привибійну зону пласта з метою інтенсифікації припливу газу до свердловини;
– експлуатацію свердловини на встановленому технологічному режимі;
– заміну колони насосно-компресорних (фонтанних) труб без задавлювання свердловини рідиною.
Для надійної експлуатації газових свердловин використовується наступне основне підземне обладнання: роз'єднувач (пакер); колона насосно-компресорних труб (НКТ); ніпель; циркуляційний клапан; інгібіторний клапан; пристрій для автоматичного закриття центрального каналу свердловини, який включає в себе вибійний клапан-відсікач, зрівнювальний клапан, перехідник і замок; аварійний, зрізний клапан; роз'єднувач колони НКТ; хвостовик.
Схема компонування підземного обладнання свердловини показана на рисунку 2.
Роз'єднувач (пакер) призначений для постійного роз'єднання пласта й трубного простору свердловини з метою захисту експлуата-ційної колони й НКТ від впливу високого тиску, високої температури й агресивних компоненти (H2S, CO2, кислот жирного ряду), що входять до складу пластового газу.
Колона НКТ спускається в свердловину для запобігання обсад-ної колони від абразивного зносу й високого тиску, для створення певних швидкостей газорідинного потоку й вироблення газонасиченого пласта від низу до верху. Фонтанні труби виготовляють з високоякісної сталі, суцільнотягнутими довжиною 5 — 7 м з внутрішнім діаметром 33, 60, 63, 89 і 102 мм.
Ніпель служить для установки, фіксації й герметизації в ньому вибійного клапана-відсікача. Він спускається в свердловину на колоні НКТ і встановлюється як правило вище пакера.
Циркуляційний клапан забезпечує тимчасове сполучення центрального каналу із затрубним простором з метою здійснення різних технологічних операцій: освоєння й задавлювання свердловини, промивання вибою, затрубного простору й колони НКТ, обробки свердловини різними хімічними агентами тощо. Клапан встановлюється в колоні НКТ під час її спуску в свердловину й витягується разом з нею.
Інгібіторний клапан призначений для тимчасового сполучення затрубного простору свердловини із внутрішнім простором колони НКТ при подачі інгібітору корозії або гідратоутворення в колону. Клапан встановлюється в колоні НКТ під час її спуску й витягується разом з нею.
Пристрій для автоматичного закриття центрального каналу свердловини призначений для тимчасового перекриття свердловини біля нижнього кінця колони фонтанних труб при аварійних ситуаціях або ремонті обладнання гирла. Він може встановлюватися в різних місцях у НКТ.
Аварійний зрізний клапан призначений для глушіння (задавлювання) обладнаної пакером свердловини в аварійній ситуації через затрубний простір, коли не можна відкрити циркуляційний клапан за допомогою дротяного пристосування. Аварійний зрізний клапан встановлюється з колоною НКТ, входить до складу комплекту свердловинного обладнання з діаметром експлуатаційної колони 219 мм на тиск 14 МПа.
Свердловинне запобіжне обладнання газових свердловин складається з двох окремих вузлів: — роз'єднувача (пакера); — клапана-відсікача.
Обстеження стовбура свердловин
Див. Обстеження стовбура свердловини
Перед ремонтом свердловин проводять обстеження гирлового обладнання та стовбура. Метою обстеження є визначення глибини вибою i рівня рідини, перевірка стану експлуатаційної колони, фільтрової зони i стовбура свердловини, встановлення наявності в ньому дефектів, аварійного підземного устаткування i зайвих предметів. Обстеження стовбура проводять після встановлення герметичності колонної головки. Його здійснюють за допомогою печаток, на яких одержують відтиск (слід) стінки експлуатаційної колони, фільтра, зім'ять, тріщин, кінців обірваних труб i т. п.
Див. також
Література
Вікісховище має мультимедійні дані за темою: Category:Boreholes |
- Довідник «Буріння свердловин», т.1, т.2, т.3, т.4, т.5. Мислюк М. А., Рибчич І. Й., Яремійчук Р. С. Київ.: Інтерпресс ЛТД, т.1 — 2002. — 363с., т.2 — 2002. — 304с., т.4 — 2012. — 608 с. т.3 — 2004. — 294с., т.5 — 2004.-373с.
- Мала гірнича енциклопедія : у 3 т. / за ред. В. С. Білецького. — Д. : Східний видавничий дім, 2013. — Т. 3 : С — Я. — 644 с.
- Бойко В. С., Бойко Р. В. Тлумачно-термінологічний словник-довідник з нафти і газу. Тт. 1-2, 2004—2006 рр. 560 + 800 с.
- Орловський В. М., Білецький В. С., Сіренко В. І. Нафтогазовилучення з важкодоступних і виснажених пластів. Харків: Харківський національний університет міського господарства імені О. М. Бекетова, НТУ «Харківський політехнічний інститут», ТОВ НТП «Бурова техніка», Львів, Видавництво «Новий Світ — 2000», 2023. — 312 с. ISBN 978—966 — 418—362 — 5
Примітки
- . Архів оригіналу за 10 серпня 2021. Процитовано 10 серпня 2021.
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Stovbur sverdlovini ros stvol skvazhiny angl borehole wellbore nim Sondesaule f vertikalnij abo pohilij trubovidnij porozhnistij prostir sverdlovini vid girla do viboyu obmezhenij stinkami sverdlovini Dopuskayetsya vikrivlennya stovbura sverdlovini vid vertikali za umovi sho vibij yiyi ne vijde za mezhi zoni dopusku Kut vidhilennya osi stovbura sverdlovini vid vertikali nazivayut zenitnim kutom sverdlovini Ris 1 Stovbur sverdlovini Ris 2 Shema pidzemnogo obladnannya gazovoyi sverdlovini 1 ekspluatacijnij paker 2 cirkulyacijnij klapan 3 nipel 4 vibijnij klapan vidsikach zi zrivnyuvalnim klapanom 5 roz yednuvach koloni NKT 6 ingibitornij klapan 7 avarijnij zriznij klapan 8 NKT 9 ridkij ingibitor koroziyi j gidratoutvo rennya 10 hvostovikZagalnij opisRiznovidi stovburiv Rozriznyayut stovburi sverdlovin za polozhennyam osi stovbura i konfiguraciyeyu vertikalni gorizontalni pohili nerozgaluzheni rozgaluzheni poodinoki ta kushovi specialni napriklad z profilem rib yachoyi kistki berezovogo listka bagatovibijni sverdlovini bagatopoverhovi sverdlovini tosho za harakterom profilyu stovburi sverdlovin podilyayut na pryamolinijni ne vikrivleni vikrivleni Vikrivleni podilyayut na plosko vikrivleni i prostorovo vikrivleni Pidzemne obladnannya stovbura sverdlovini Pidzemne obladnannya stovbura sverdlovini dozvolyaye zdijsnyuvati zahist sverdlovini vid vidkritogo fontanuvannya osvoyennya doslidzhennya ta zupinku sverdlovini bez zadavlyuvannya yiyi ridinoyu vpliv na privibijnu zonu plasta z metoyu intensifikaciyi priplivu gazu do sverdlovini ekspluataciyu sverdlovini na vstanovlenomu tehnologichnomu rezhimi zaminu koloni nasosno kompresornih fontannih trub bez zadavlyuvannya sverdlovini ridinoyu Dlya nadijnoyi ekspluataciyi gazovih sverdlovin vikoristovuyetsya nastupne osnovne pidzemne obladnannya roz yednuvach paker kolona nasosno kompresornih trub NKT nipel cirkulyacijnij klapan ingibitornij klapan pristrij dlya avtomatichnogo zakrittya centralnogo kanalu sverdlovini yakij vklyuchaye v sebe vibijnij klapan vidsikach zrivnyuvalnij klapan perehidnik i zamok avarijnij zriznij klapan roz yednuvach koloni NKT hvostovik Shema komponuvannya pidzemnogo obladnannya sverdlovini pokazana na risunku 2 Roz yednuvach paker priznachenij dlya postijnogo roz yednannya plasta j trubnogo prostoru sverdlovini z metoyu zahistu ekspluata cijnoyi koloni j NKT vid vplivu visokogo tisku visokoyi temperaturi j agresivnih komponenti H2S CO2 kislot zhirnogo ryadu sho vhodyat do skladu plastovogo gazu Kolona NKT spuskayetsya v sverdlovinu dlya zapobigannya obsad noyi koloni vid abrazivnogo znosu j visokogo tisku dlya stvorennya pevnih shvidkostej gazoridinnogo potoku j viroblennya gazonasichenogo plasta vid nizu do verhu Fontanni trubi vigotovlyayut z visokoyakisnoyi stali sucilnotyagnutimi dovzhinoyu 5 7 m z vnutrishnim diametrom 33 60 63 89 i 102 mm Nipel sluzhit dlya ustanovki fiksaciyi j germetizaciyi v nomu vibijnogo klapana vidsikacha Vin spuskayetsya v sverdlovinu na koloni NKT i vstanovlyuyetsya yak pravilo vishe pakera Cirkulyacijnij klapan zabezpechuye timchasove spoluchennya centralnogo kanalu iz zatrubnim prostorom z metoyu zdijsnennya riznih tehnologichnih operacij osvoyennya j zadavlyuvannya sverdlovini promivannya viboyu zatrubnogo prostoru j koloni NKT obrobki sverdlovini riznimi himichnimi agentami tosho Klapan vstanovlyuyetsya v koloni NKT pid chas yiyi spusku v sverdlovinu j vityaguyetsya razom z neyu Ingibitornij klapan priznachenij dlya timchasovogo spoluchennya zatrubnogo prostoru sverdlovini iz vnutrishnim prostorom koloni NKT pri podachi ingibitoru koroziyi abo gidratoutvorennya v kolonu Klapan vstanovlyuyetsya v koloni NKT pid chas yiyi spusku j vityaguyetsya razom z neyu Pristrij dlya avtomatichnogo zakrittya centralnogo kanalu sverdlovini priznachenij dlya timchasovogo perekrittya sverdlovini bilya nizhnogo kincya koloni fontannih trub pri avarijnih situaciyah abo remonti obladnannya girla Vin mozhe vstanovlyuvatisya v riznih miscyah u NKT Avarijnij zriznij klapan priznachenij dlya glushinnya zadavlyuvannya obladnanoyi pakerom sverdlovini v avarijnij situaciyi cherez zatrubnij prostir koli ne mozhna vidkriti cirkulyacijnij klapan za dopomogoyu drotyanogo pristosuvannya Avarijnij zriznij klapan vstanovlyuyetsya z kolonoyu NKT vhodit do skladu komplektu sverdlovinnogo obladnannya z diametrom ekspluatacijnoyi koloni 219 mm na tisk 14 MPa Sverdlovinne zapobizhne obladnannya gazovih sverdlovin skladayetsya z dvoh okremih vuzliv roz yednuvacha pakera klapana vidsikacha Obstezhennya stovbura sverdlovinDiv Obstezhennya stovbura sverdlovini Pered remontom sverdlovin provodyat obstezhennya girlovogo obladnannya ta stovbura Metoyu obstezhennya ye viznachennya glibini viboyu i rivnya ridini perevirka stanu ekspluatacijnoyi koloni filtrovoyi zoni i stovbura sverdlovini vstanovlennya nayavnosti v nomu defektiv avarijnogo pidzemnogo ustatkuvannya i zajvih predmetiv Obstezhennya stovbura provodyat pislya vstanovlennya germetichnosti kolonnoyi golovki Jogo zdijsnyuyut za dopomogoyu pechatok na yakih oderzhuyut vidtisk slid stinki ekspluatacijnoyi koloni filtra zim yat trishin kinciv obirvanih trub i t p Div takozhSverdlovina Osterezhennya stovbura sverdlovini Obstezhennya stovbura sverdloviniLiteraturaVikishovishe maye multimedijni dani za temoyu Category BoreholesDovidnik Burinnya sverdlovin t 1 t 2 t 3 t 4 t 5 Mislyuk M A Ribchich I J Yaremijchuk R S Kiyiv Interpress LTD t 1 2002 363s t 2 2002 304s t 4 2012 608 s t 3 2004 294s t 5 2004 373s Mala girnicha enciklopediya u 3 t za red V S Bileckogo D Shidnij vidavnichij dim 2013 T 3 S Ya 644 s Bojko V S Bojko R V Tlumachno terminologichnij slovnik dovidnik z nafti i gazu Tt 1 2 2004 2006 rr 560 800 s Orlovskij V M Bileckij V S Sirenko V I Naftogazoviluchennya z vazhkodostupnih i visnazhenih plastiv Harkiv Harkivskij nacionalnij universitet miskogo gospodarstva imeni O M Beketova NTU Harkivskij politehnichnij institut TOV NTP Burova tehnika Lviv Vidavnictvo Novij Svit 2000 2023 312 s ISBN 978 966 418 362 5Primitki Arhiv originalu za 10 serpnya 2021 Procitovano 10 serpnya 2021