Перекриття́ Новотного украї́нське — ідея в шаховій композиції кооперативного жанру, яка являє собою одну із форм перекриття Новотного. Суть ідеї — активна або пасивна жертва фігури на полі перетину ліній дії тури і слона, причому жертовну фігуру почергово у кожній фазі забирають тура, слон і ще інші будь-які фігури.
Історія
Ця ідея може розглядатись як різновид вираження перекриття Новотного. Цей задум дещо відмінний від базового класичного перекриття Новотного.
В кінці ХХ століття ідеєю чеського проблеміста Антоніна Новотного (22.08.1827 — 09.03.1871) зацікавилися українські шахові композитори — Роман Залокоцький, Геннадій Шинкарено, Олексій Угнівенко. Вони при вираженні ідеї А. Новотного знайшли інший підхід для втілення в задачі його задуму.
На полі перетину ліній дії тури і слона почергово у фазах забирається жертовна фігура то турою, то слоном, то іншими фігурами, внаслідок чого виникає три або більше фаз із різними матами за участі усіх тематичних фігур.
Ідея дістала назву — Новотного перекриття українське. В шаховій композиції існує кілька форм українського перекриття Новотного.
Перекриття у білій формі
При вираженні перекриття у цій формі проходить взаємне перекриття білих тематичних фігур білими фігурами після прийняття білими жертви чорної фігури на тематичнім полі перетину ліній дії фігур щонайменше у трьох фазах.
Геннадій Шинкаренко
Книга «Фортуна»
2012
a | b | c | d | e | f | g | h | ||
8 | 8 | ||||||||
7 | 7 | ||||||||
6 | 6 | ||||||||
5 | 5 | ||||||||
4 | 4 | ||||||||
3 | 3 | ||||||||
2 | 2 | ||||||||
1 | 1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
b) c5, c) c5
a) 1. Kd4 K:d2 2. T:c4 Ke1#
b) 1. Kf4 T:d2 2. Ld6 T:g2#
c) 1. Kd6 L:d2 2. Se6 Lb4#
В цій задачі тематичне поле, на якому стоїть чорна жертовна фігура і перекриваються білі фігури є поле «d2».
Перекриття Новотного українське пройшло у близнюках Форсберга.
Геннадій Шинкаренко
Книга «Фортуна»
2012
a | b | c | d | e | f | g | h | ||
8 | 8 | ||||||||
7 | 7 | ||||||||
6 | 6 | ||||||||
5 | 5 | ||||||||
4 | 4 | ||||||||
3 | 3 | ||||||||
2 | 2 | ||||||||
1 | 1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
b) f7 → g2, c) b7 → g5, d) +f2
a) 1. Df8 L:e4! 2. Ke8 Lc6#
b) 1. Kc6 T:e4 2. Lb6 Te7#
c) 1. Sd6 S:e4! 2. Ke6 Sc5#
d) 1. Ke6 K:e4 2. Dd7 kf4#
В цій задачі перекриття Новотного українське пройшло у чотирьох фазах — жертовна чорна фігура на полі перетину дії білих тури і слона забирається чотирма фігурами білих: слоном, турою, конем і королем. Тематичне поле — «e4».
Перекриття у чорній формі
При вираженні перекриття у цій формі проходить взаємне перекриття чорних тематичних фігур чорними фігурами після прийняття чорними жертви білої фігури на тематичнім полі перетину ліній дії фігур щонайменше у трьох фазах.
Перекриття у повній формі
При вираженні перекриття у цій формі проходить в незалежних двох механізмах одночасно у кожній фазі взаємне перекриття і білих тематичних фігур білими фігурами після прийняття білими жертви чорної фігури на тематичнім полі перетину ліній дії білих фігур, і проходить взаємне перекриття чорних тематичних фігур чорними фігурами після прийняття чорними жертви білої фігури на тематичнім полі перетину ліній дії чорних фігур, щонайменше у трьох фазах одночасно.
Перекриття у змішаній формі
При вираженні перекриття у цій формі проходить взаємне перекриття білих тематичних фігур чорними тематичними фігурами, або чорних тематичних фігур білими тематичними фігурами після прийняття жертви щонайменше у трьох фазах.
Перекриття у повній змішаній формі
При вираженні перекриття у цій формі завдяки взаємних жертв білих і чорних фігур на одному і тому ж тематичному полі проходить у кожній фазі то перекриття чорними білих фігур, то перекриття білими чорних фігур щонайменше у трьох фазах.
Геннадій Шинкаренко
Книга «Фортуна»
2012
a | b | c | d | e | f | g | h | ||
8 | 8 | ||||||||
7 | 7 | ||||||||
6 | 6 | ||||||||
5 | 5 | ||||||||
4 | 4 | ||||||||
3 | 3 | ||||||||
2 | 2 | ||||||||
1 | 1 | ||||||||
a | b | c | d | e | f | g | h |
b) h2 → g8, c) h2 → b6
a) 1. L:b5! (T:b5, cb5?) T:b5! (L:b5, S:b5?) 2. Kd3 Te5#
b) 1. T:b5! (L:b5, cb5?) L:b5! (T:b5, S:b5?) 2. Kf5 Ld3#
c) 1. cb5! (T:b5, L:b5?) S:b5! (L:b5, T:b5?) 2. Kd5 S:c3#
Тематичне поле, на якому стоїть біла жертовна фігура і перекриваються білі і чорні фігури є поле «b5».
Примітки
Це є один із варіантів міжнародного позначення фігур. Використовується для запису розставленої на шахівниці позиції, ходів розв'язку, ілюзорної чи хибної гри шахової задачі, а також запису ходів шахової партії.
- Позначення: К — король, D — ферзь, T — тура, L — слон, S — кінь
Джерела
- Залокоцький Р. Ф., Угнівенко О. М. Фортуна. — Самбір — Волноваха — Дрогобич : Швидкодрук, 2012. — С. 388—393.(укр.)
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Perekrittya Novotnogo ukrayi nske ideya v shahovij kompoziciyi kooperativnogo zhanru yaka yavlyaye soboyu odnu iz form perekrittya Novotnogo Sut ideyi aktivna abo pasivna zhertva figuri na poli peretinu linij diyi turi i slona prichomu zhertovnu figuru pochergovo u kozhnij fazi zabirayut tura slon i she inshi bud yaki figuri IstoriyaCya ideya mozhe rozglyadatis yak riznovid virazhennya perekrittya Novotnogo Cej zadum desho vidminnij vid bazovogo klasichnogo perekrittya Novotnogo V kinci HH stolittya ideyeyu cheskogo problemista Antonina Novotnogo 22 08 1827 09 03 1871 zacikavilisya ukrayinski shahovi kompozitori Roman Zalokockij Gennadij Shinkareno Oleksij Ugnivenko Voni pri virazhenni ideyi A Novotnogo znajshli inshij pidhid dlya vtilennya v zadachi jogo zadumu Na poli peretinu linij diyi turi i slona pochergovo u fazah zabirayetsya zhertovna figura to turoyu to slonom to inshimi figurami vnaslidok chogo vinikaye tri abo bilshe faz iz riznimi matami za uchasti usih tematichnih figur Ideya distala nazvu Novotnogo perekrittya ukrayinske V shahovij kompoziciyi isnuye kilka form ukrayinskogo perekrittya Novotnogo Perekrittya u bilij formiPri virazhenni perekrittya u cij formi prohodit vzayemne perekrittya bilih tematichnih figur bilimi figurami pislya prijnyattya bilimi zhertvi chornoyi figuri na tematichnim poli peretinu linij diyi figur shonajmenshe u troh fazah Roman Zalokockij Gennadij Shinkarenko Kniga Fortuna 2012 abcdefgh8877665544332211abcdefghh 2 a c 7 11 b c5 c c5 a 1 Kd4 K d2 2 T c4 Ke1 b 1 Kf4 T d2 2 Ld6 T g2 c 1 Kd6 L d2 2 Se6 Lb4 V cij zadachi tematichne pole na yakomu stoyit chorna zhertovna figura i perekrivayutsya bili figuri ye pole d2 Perekrittya Novotnogo ukrayinske projshlo u bliznyukah Forsberga Roman Zalokockij Gennadij Shinkarenko Kniga Fortuna 2012 abcdefgh8877665544332211abcdefghh 2 a d 4 8 b f7 g2 c b7 g5 d f2 a 1 Df8 L e4 2 Ke8 Lc6 b 1 Kc6 T e4 2 Lb6 Te7 c 1 Sd6 S e4 2 Ke6 Sc5 d 1 Ke6 K e4 2 Dd7 kf4 V cij zadachi perekrittya Novotnogo ukrayinske projshlo u chotiroh fazah zhertovna chorna figura na poli peretinu diyi bilih turi i slona zabirayetsya chotirma figurami bilih slonom turoyu konem i korolem Tematichne pole e4 Perekrittya u chornij formiPri virazhenni perekrittya u cij formi prohodit vzayemne perekrittya chornih tematichnih figur chornimi figurami pislya prijnyattya chornimi zhertvi biloyi figuri na tematichnim poli peretinu linij diyi figur shonajmenshe u troh fazah Perekrittya u povnij formiPri virazhenni perekrittya u cij formi prohodit v nezalezhnih dvoh mehanizmah odnochasno u kozhnij fazi vzayemne perekrittya i bilih tematichnih figur bilimi figurami pislya prijnyattya bilimi zhertvi chornoyi figuri na tematichnim poli peretinu linij diyi bilih figur i prohodit vzayemne perekrittya chornih tematichnih figur chornimi figurami pislya prijnyattya chornimi zhertvi biloyi figuri na tematichnim poli peretinu linij diyi chornih figur shonajmenshe u troh fazah odnochasno Perekrittya u zmishanij formiPri virazhenni perekrittya u cij formi prohodit vzayemne perekrittya bilih tematichnih figur chornimi tematichnimi figurami abo chornih tematichnih figur bilimi tematichnimi figurami pislya prijnyattya zhertvi shonajmenshe u troh fazah Perekrittya u povnij zmishanij formiPri virazhenni perekrittya u cij formi zavdyaki vzayemnih zhertv bilih i chornih figur na odnomu i tomu zh tematichnomu poli prohodit u kozhnij fazi to perekrittya chornimi bilih figur to perekrittya bilimi chornih figur shonajmenshe u troh fazah Roman Zalokockij Gennadij Shinkarenko Kniga Fortuna 2012 abcdefgh8877665544332211abcdefghh 2 a c 7 7 b h2 g8 c h2 b6 a 1 L b5 T b5 cb5 T b5 L b5 S b5 2 Kd3 Te5 b 1 T b5 L b5 cb5 L b5 T b5 S b5 2 Kf5 Ld3 c 1 cb5 T b5 L b5 S b5 L b5 T b5 2 Kd5 S c3 Tematichne pole na yakomu stoyit bila zhertovna figura i perekrivayutsya bili i chorni figuri ye pole b5 PrimitkiCe ye odin iz variantiv mizhnarodnogo poznachennya figur Vikoristovuyetsya dlya zapisu rozstavlenoyi na shahivnici poziciyi hodiv rozv yazku ilyuzornoyi chi hibnoyi gri shahovoyi zadachi a takozh zapisu hodiv shahovoyi partiyi Poznachennya K korol D ferz T tura L slon S kinDzherelaZalokockij R F Ugnivenko O M Fortuna Sambir Volnovaha Drogobich Shvidkodruk 2012 S 388 393 ukr