Династія Кхук (905—930 роки) — в'єтнамська династія, що правила в напівнезалежній державі Аннам. Утворилася після занепаду китайської династії Тан. 930 року повалено Південною Хань.
Họ Khúc 𣱆曲 Династія Кхук | ||||
| ||||
Володіння Кхук — округ Цзінхай | ||||
Столиця | ||||
Мови | китайська в'єтнамська | |||
Релігії | конфуціанство | |||
Форма правління | губернаторство | |||
цзєдуши | ||||
Історія | ||||
- Засновано | 905 | |||
- Ліквідовано | 930 | |||
Сьогодні є частиною | В'єтнам КНР | |||
Історія
З 602 року внаслідок занепаду династії ранніх Лі держава була підкорена китайською імперією Суй. Було утворено префектуру Цзяочжі, а з 679 року — провінцію Аннам дохофу. З середини VIII ст. тут керували військові губернатори цзєдуши. В цей час починається поступовий занепад династії Тан. Він пришвидшився внаслідок потужного повстання Хуан Чао в 874—884 роках. Втім влада танський цзєдуши зберігалася до кінця століття.
Лише з початку 900-х років відцентрові тенденції торкнулися Аннаму. У 905 році було відізвано цзєдуши Ду Сіня, але нового не призначено. Династія Тан перебувала в агонії. Цим скористався в'єтський аристократ , який захопив владу в Аннамі. Втім невдовзі отримав від китайського уряду посаду цзєдуши, а 906 року — посаду тунпінчжанші (чиновник, що спільно обговорює стан справ). 907 року після смерті Кхук Тиа Зу владу перебрав його син .
Кхук Хао отримав посаду тимчасового цзєдуши. При цьому зберігав вірність імператорському двору, але користувався повною владою в Аннамі. Про самостійність правління Кхук Хао свідчить проведена ним адміністративна реформа, внаслідок чого Аннам було поділено на одиниці ло, фу, тяу, зяп, са. Він змінив деяких місцевих правителів, скоригував систему оподаткування, зокрема на землю. Втім у 908 році посаду цзєдуши Аннаму було передано Лю Іню з Гуанчжоу. Однак це не позначилося на становищі Хао, якому в 917 році спадкував син .
Невдовзі вдалося отримати від імператора Мо-ді з династії Пізня Лян (номінального спадкоємця династії Тан) посаду цзєдуши, що вказонювало позиції Кхук Тиа Мі. Втім у 923 році після падіння Пізньої Лян ситуація змінилася не на користь династії Кхук. Лю Янь, засновник держави Південна Хань, а також спадкоємець Лю Іня, вважав, що йому належить посада цзєдуши Аннаму. Він відправив проти Кхук Тхиа Мі військо на чолі із Лі Шоуюном та ЛіКечженом, яке швидко завоювало Аннам, оскільки рід Кхук не зміг організувати гідний спротив. Тхи Мі було взято в полон й відправлено до Гуанчжоу. Намісником (циші) було призначено Лі Цзіня.
Втім вже у 931 році китайців з Аннаму вигнав , військовик Кхук Тхиа Мі, який оголосив себе цзєдуши. Але у 937 році того було повалено , якого у 938 році повалив зять Зионг Дінь Нге — Нго Куєн, що став засновником династії Нго.
Джерела
- Taylor, K. W. (2013). A History of the Vietnamese (illustrated ed.). Cambridge University Press. .
Вікіпедія, Українська, Україна, книга, книги, бібліотека, стаття, читати, завантажити, безкоштовно, безкоштовно завантажити, mp3, відео, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, малюнок, музика, пісня, фільм, книга, гра, ігри, мобільний, телефон, android, ios, apple, мобільний телефон, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, ПК, web, Інтернет
Dinastiya Khuk 905 930 roki v yetnamska dinastiya sho pravila v napivnezalezhnij derzhavi Annam Utvorilasya pislya zanepadu kitajskoyi dinastiyi Tan 930 roku povaleno Pivdennoyu Han Họ Khuc 𣱆曲 Dinastiya Khuk 905 930 Khuk istorichni kordoni na kartiVolodinnya Khuk okrug Czinhaj Stolicya Movi kitajska v yetnamska Religiyi konfucianstvo Forma pravlinnya gubernatorstvo czyedushi Istoriya Zasnovano 905 Likvidovano 930 Sogodni ye chastinoyu V yetnam KNRIstoriyaZ 602 roku vnaslidok zanepadu dinastiyi rannih Li derzhava bula pidkorena kitajskoyu imperiyeyu Suj Bulo utvoreno prefekturu Czyaochzhi a z 679 roku provinciyu Annam dohofu Z seredini VIII st tut keruvali vijskovi gubernatori czyedushi V cej chas pochinayetsya postupovij zanepad dinastiyi Tan Vin prishvidshivsya vnaslidok potuzhnogo povstannya Huan Chao v 874 884 rokah Vtim vlada tanskij czyedushi zberigalasya do kincya stolittya Lishe z pochatku 900 h rokiv vidcentrovi tendenciyi torknulisya Annamu U 905 roci bulo vidizvano czyedushi Du Sinya ale novogo ne priznacheno Dinastiya Tan perebuvala v agoniyi Cim skoristavsya v yetskij aristokrat yakij zahopiv vladu v Annami Vtim nevdovzi otrimav vid kitajskogo uryadu posadu czyedushi a 906 roku posadu tunpinchzhanshi chinovnik sho spilno obgovoryuye stan sprav 907 roku pislya smerti Khuk Tia Zu vladu perebrav jogo sin Khuk Hao otrimav posadu timchasovogo czyedushi Pri comu zberigav virnist imperatorskomu dvoru ale koristuvavsya povnoyu vladoyu v Annami Pro samostijnist pravlinnya Khuk Hao svidchit provedena nim administrativna reforma vnaslidok chogo Annam bulo podileno na odinici lo fu tyau zyap sa Vin zminiv deyakih miscevih praviteliv skoriguvav sistemu opodatkuvannya zokrema na zemlyu Vtim u 908 roci posadu czyedushi Annamu bulo peredano Lyu Inyu z Guanchzhou Odnak ce ne poznachilosya na stanovishi Hao yakomu v 917 roci spadkuvav sin Nevdovzi vdalosya otrimati vid imperatora Mo di z dinastiyi Piznya Lyan nominalnogo spadkoyemcya dinastiyi Tan posadu czyedushi sho vkazonyuvalo poziciyi Khuk Tia Mi Vtim u 923 roci pislya padinnya Piznoyi Lyan situaciya zminilasya ne na korist dinastiyi Khuk Lyu Yan zasnovnik derzhavi Pivdenna Han a takozh spadkoyemec Lyu Inya vvazhav sho jomu nalezhit posada czyedushi Annamu Vin vidpraviv proti Khuk Thia Mi vijsko na choli iz Li Shouyunom ta LiKechzhenom yake shvidko zavoyuvalo Annam oskilki rid Khuk ne zmig organizuvati gidnij sprotiv Thi Mi bulo vzyato v polon j vidpravleno do Guanchzhou Namisnikom cishi bulo priznacheno Li Czinya Vtim vzhe u 931 roci kitajciv z Annamu vignav vijskovik Khuk Thia Mi yakij ogolosiv sebe czyedushi Ale u 937 roci togo bulo povaleno yakogo u 938 roci povaliv zyat Ziong Din Nge Ngo Kuyen sho stav zasnovnikom dinastiyi Ngo DzherelaTaylor K W 2013 A History of the Vietnamese illustrated ed Cambridge University Press ISBN 0521875862